Uyuşukluk, bir kişinin vücudunun belirli bir bölümünde dokunma hissini kaybetmesiyle ilgili bir semptomdur. Duygular tek bir vücut kısmına odaklanmış olabilir ya da sanki her tarafını birçok küçük iğnelerle batıyormuş gibi hissedilebilir. Kollarda veya bacaklarda uyuşukluk, nörolojik hasardan tutunda duyusal ile ilgili koşullara kadar değişen birkaç farklı durumla ilişkili ortak bir semptomdur. Bazı durumlarda uyuşukluk, felç gibi tıbbi bir acil durumu bile gösterebilir. Bir kişinin uyuşma nedenini tam olarak belirlemek için, doktorlar genellikle kapsamlı bir nörolojik çalışma kullanır.
Ekstremite Uyuşukluğu Nasıl Hissedilir?
Kol ve bacaklarda uyuşukluk, kolların ve bacakların farklı kısımlarında ya da diğer uzuvlarda çeşitli hislere neden olabilir. Ekstremite uyuşukluğu yanma hissi, hassasiyet kaybı, genellikle zararlı olmayan uyaranlarla temas nedeniyle ağrı ya da karıncalanma dahil olağandışı duyguları içerebilir. Uyuşma hissi daha da kötüleştiren, uyuşukluğun nasıl başladığı, ilerlediği ve uyuşukluk hissinin tam olarak nerede olduğu da dahil olmak üzere birçok farklı özelliğe sahip olabilir.
Ekstremite Uyuşukluğuna Neden Olan Nedir?
Uyuşukluk en sık olarak bazı sinir hasarı, tahriş ya da kompresyon ile ilişkilidir. Uyuşukluk başka belirtiler olmadan ortaya çıktığında genellikle tıbbi bir acil durumu temsil etmez. Bununla birlikte bir tarafta uyuşukluk, yüzde sarkma, konuşma zorluğu ve bilinç bulanıklığından düşünememe gibi belirtilerle birlikte ortaya çıkarsa ciddi bir durumun belirtisi olabilir. Ve bu gibi durumlarda, inme nedeni olabilir. Bu, ciddi beyin dokusunun kaybını önlemek için acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur.
Zonklama gibi baş ağrısı, bilinç kaybı, nefes darlığı ve karışıklık gibi semptomlarla ortaya çıkarsa, uzuvların uyuşukluğu da ciddi olabilir. Bu, acil tıbbi müdahale gerektiren bir beyin tümörünün varlığını gösterebilir. Çok sayıda tıbbi durum, uzuvların olası bir belirti olarak uyuşukluğuna sahiptir. Ancak bunlarla da sınırlı değildir ve diğer uyuşukluk nedenleri arasında alkolizm, osteoartrit nedeniyle kemik sıkışması, karpal tünel sendromu ve cubital tünel sendromu gibi kompresif nöropatiler, şeker hastalığı, fibromiyalji, guillain-Barré sendromu, fıtıklaşmış disk, lyme hastalığı, multipl skleroz, periferik sinir sıkışması, periferik nöropati, siyatik, zona hastalığı, tiroit hastalıkları, vaskülit ve B-12 vitamini eksikliğidir.
Gebeliğin üçüncü trimesterinde ki kadınlar sıklıkla, vücut şişmesinden dolayı sinirlere baskı yapan uzuvlarda karıncalanma ve uyuşukluk yaşayabilir.
Ekstremite Uyuşukluğu İçin Ne Zaman Tıbbi Yardım Almalı?
Uyuşma ile ilgili ya da bunlara ek olarak başka semptomlar da yaşanıyorsa acil tıbbi yardım alınması gerekir: Diğer semptomları şu şekilde sıralayabiliriz:
•Tüm kol veya bacağın uyuşukluğu
•Karışıklık
•Kafa travması sonrası uyuşukluk
•Ani baş ağrısı
•Ani uyuşukluk
•Konuşma zorluğu
•Göğüs ağrısı
•Nefes almada zorluk
•Zayıflık veya felç
Ekstremite uyuşukluğunda ki belirtiler arasında ayak parmakları veya parmaklar gibi uzuvların sadece bir kısmını etkilerse kademeli olarak kötüleşir ve bariz bir neden olmadan, ağır bilgisayar kullanımı gibi tekrarlayan hareketlerle daha da kötüleşirse bir doktora görünmek için randevu almanız gerekebilir.
Ekstremite Uyuşukluğu Nasıl Teşhis Edilir?
Ekstremite uyuşukluğu birçok faktöre bağlı olabileceğinden doktorlar nedenini belirlemek için genellikle kapsamlı bir çalışma yaparlar. Bu kapsamlı çalışmalar hastanın tıbbi geçmişine bakma, fiziksel muayene ve klinik testler uygulanır.
Tıbbi geçmiş: Bir doktor, önceki sağlık koşullarını ve uyuşukluğun ne zaman başladığını sorar. Doktorun sorabileceği sorulara örnek olarak uzuvların ne kadar uyuşmuş hissediliyor? Ve Yakın zamanda herhangi bir yaralanma ya da düşme olup olmadığını? sorar.
Fiziksel muayene: Bir doktor muayene ederek ve nörolojik fonksiyon için test yapar. Bu, refleksleri test etmeyi, kas gücünü ve duyusal işlevleri içerir. Vücudun her iki tarafında bir tutam veya hafif bir dokunuş gibi çeşitli duyumları hissedilebildiğini görmek için test yapabilir. Özel ilgi alanı, birinin uzuvların uyuşukluğunu nerede ve ne ölçüde yaşadığıdır. Örneğin, vücudun her iki yanındaki uyuşukluk beyin lezyonunu gösterebilir. Bir uzvun sadece bir kısmında uyuşukluk periferik sinir hasarı gösterebilir.
Klinik test: Tanı koymak için daha fazla görüntüleme ve kan testi gerekebilir. Bunlar, inme veya tümörü kontrol etmek üzere beyni daha iyi görselleştirmek için MRI veya BT taramalarını içerir. Doktorun test edebileceği kan testleri şunları içerir:
•Tam kan sayımı (CBC)
•Elektrolit paneli
•Böbrek fonksiyon testi
•Glukoz ölçümü
•B-12 vitamini seviye testi
•Tiroid uyarıcı hormon (TSH) testi
Ekstremite Uyuşukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Ekstremite uyuşukluğu için tedaviler doktor tarafından belirlenen nedene bağlıdır. Uyuşukluk bir kişinin ayaklarındaysa ve yürüme kabiliyetlerini etkiliyorsa, evde bile olsa iyi oturan çoraplar ve ayakkabılar giymek, ayaklarda daha fazla yaralanma ve hasarı önlemeye yardımcı olabilir. Ayaklarda uyuşukluk olan kişiler için yürüyüş egzersizi gerekebilir. Bu fizik tedavi rehabilitasyon yöntemi, uyuşukluk ile yürümeleri için onlara yardımcı olacaktır.
Ellerinde uyuşukluk yaşayanlar da yanmaları önlemek için önlem almalıdır. Bu; ateşten, sıcak sudan ve diğer ısı kaynaklarından kaçınmayı içerir. Uyuşma, sıcak eşyaları algılama yeteneğini etkileyebilir.
Kaynakça:
aafp.org
mayoclinic.org
mymsaa.org
health.harvard
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu