Çoğu kişinin, ellerindeki ve kollarındaki damarların şiş olması kendileri için kozmetik bir sorundur. Bununla birlikte, daha az görülen durumlar da, vücudun bu bölgesindeki şişen damarlar, altta yatan tıbbi durumun işareti olmaktadır. Bazı kişiler bu damarların görünürlüklerini rahatsız edici bulsalar da, aslında zararlı değildirler. Bununla birlikte, sağlık kaygısı olan herkes, altta yatan herhangi bir sağlık probleminin sonucu olmadığından emin olmak için doktora başvurmalıdır. Şiş el damarlarından kurtulmak isteyenler için bazı tedavi seçenekleri mevcuttur. El damarlarının şişmesine neden olan nedenler ve bunlardan kurtulmak için olası tedavi seçenekleri hakkında bilgiler aşağıda yer almaktadır.
Nedenleri
Şiş el damarlarının olası nedenleri vardır ve bu olası nedenleri aşağıdaki gibidir:
Yaş: Kişinin yaşı, ellerinde damarların net görünmesini etkilemektedir. Yaş, kişinin el damarlarının belirgin hale gelme derecesinde önemli bir faktördür. Elin yüzeyinde, cilt incelmeye başlar ve kişi yaşlandıkça bu esnekliğini kaybeder. Damarlarda kan zayıflamış kapakçıklardan dolayı daha uzun süre havuzda kalmaktadır. Ve toplayıcı kan damarları biraz daha kalınlaştırdığından şişkin görünmelerine neden olmaktadır.
Zayıf olmak: Ellerde yağ, damarların daha az görünür olmasına sebep olmaktadır. Genel olarak kilolu veya ince elleri olan kişilerin, damarları daha belirgindir.
Sıcaklık: Hava sıcak olduğunda, vücudun serinlemesi için yüzey de olan damarlara daha fazla kan gider. Bazen, bu damarların ne kadar iyi çalıştığını etkilemektedir. Bu durum meydana geldiğinde, ellerde daha fazla kan birikir ve damarların genişlemesine neden olmaktadır. Tersine ise, kişinin elleri soğuk olduğunda damarlar daha az görünür hale gelmektedir.
Egzersiz: Egzersiz sırasında, kişinin kan basıncı yükselir ve kan basıncı arttıkça, damarlar cilde yaslanmaktadır. Ayrıca çoğu durumda, kişi egzersizini bitirdiğinde damarlar normale dönmektedir. Ancak, eğer kişi sıklıkla egzersiz yaparsa, ellerinde ve vücudun diğer alanlarında ki damarlar kalıcı olarak şişmeye başlayabilir. Bu etkinin özellikle ağır ağırlıkları kaldıranları etkilemesi muhtemel bir durumdur.
Genetik Özellikler: Kişinin genleri ayrıca el damarlarının ortaya çıkmasında rol oynamaktadır. Şiş el damarlarına sahip aile üyeleri olan kişiler belirgin damarları olma olasılığı daha yüksektir.
Ven iltihabı: Bazı durumlarda, kişinin şişkin damarlarından flebit adı verilen durum sorumlu olmaktadır ve Flebit, damarların iltihaplanmasıdır. Genellikle enfeksiyon, otoimmün bozukluk veya yaralanma gibi başka bir durumla ilişkisi bulunmaktadır.
Varisli damarlar: Varis bacaklarda daha sık görülür, ancak ellerde de görülmektedir. Varisli damarlar, bu damarlardaki vanaların düzgün çalışmamasından kaynaklanmaktadır. Varisli damarlar kan akışını zorlaştırır ve bu durum boğuk, genişlemiş ve muhtemelen ağrılı damarlara neden olmaktadır.
Yüzeysel tromboflebit: Yüzeysel tromboflebit, cildin yüzeyine yakın bir damarın şişmesidir ve kan pıhtısı genellikle altta yatan nedenlerden ortaya çıkmaktadır. Damar içine bir intravenöz damla veya başka bir travmanın uzun süre kullanılmasından sonra bir pıhtı oluşmaktadır. Yüzeysel tromboflebit ağrılı veya rahatsız edici olabilir, ancak genellikle tehlikeli bir durum değildir.
Derin ven trombozu: Derin ven trombozu (DVT), yüzeysel tromboflebit ile benzerdir. Bununla birlikte, DVT’de kan pıhtısı, kolda daha derin olan damarda meydana gelmektedir. DVT’li kişilerde, pıhtığın gevşemesi ve akciğer embolisine neden olabilecek akciğerlere yol açma riski bulunmaktadır.
Tedavisi
Doktor flebit tedavisi için antibiyotik reçete etmektedir. Şiş el damarlarının tedavisi nedenlerine bağlı olarak değişmektedir. Çoğu durumda, kişileri tedavi aramaya motive eden tıbbi nedenlerden ziyade kozmetiktir ve çoğu şiş el damarları hiç tedavi gerektirmemektedir. Kozmetik nedenlerle şiş damarlar için tedavi seçenekleri varisli damarlardakilere benzemektedir. Bu tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir:
• Ambulatuvar flebektomi: Bu yöntem, damarın rahatsız edici bölümünü çıkarmak için ven çevresinde küçük bir kesiyi içermektedir.
• Skleroterapi: Bu prosedür damar da skar oluşmasına neden olacak bir kimyasal madde enjekte edilmesini içermektedir.
• Lazer tedavisi veya endovenöz ablasyon tedavisi: Doktorlar, şişen damarları kapatmak için radyo dalgaları veya yükseltilmiş ışık kullanımını içermektedir.
• Ven soyulması ve ligasyonu: Bu prosedürden geçen kişi için genel anestezi gerekmektedir. Doktor kapatmak için veni kapatır ve bağlar. Bu teknik yalnızca daha büyük damarlar için kullanılmaktadır.
Ayrıca bu işlemlerden herhangi birini takiben, vücut kanı diğer sağlıklı damarlara yönlendirmektedir ve bir süre sonra problemli olan damar kaybolmaktadır. Bununla birlikte, doktor damarların altta yatan tıbbi durum nedeniyle şiş olduğunu belirlerse, hedefe yönelik tedavi önerebilmektedir. Kişinin şişkin el damarları flebitin sonucuysa, tedavi antibiyotik veya antienflamatuvar almak, ılık kompres uygulamak ve elini yüksek tutmayı içermektedir. Nedeni tromboflebit ise, doktor kişiye beklemesini önerir ve tipik olarak, ağrı 3-4 hafta içinde kaybolur. Bu arada, sıcak kompresler veya reçetesiz satılan ağrı kesiciler rahatsızlığı azaltmaktadır.
Pıhtının kolun içinde derin bir şekilde oluştuğu DVT durumunda, doktor antikoagülan kan inceltici ve ayrıca pıhtıyı parçalamak için ek tedaviler önermektedir. Çoğu kişi için, eldeki şiş damarlar önemli tıbbi problem oluşturmaz, bunun yerine, kozmetik bir durumdur. Bu damarlardan kurtulmak isteyen herkes damarları tedavi etmek için kozmetik prosedürlere bakmalıdır. Kişi başka semptomlar yaşıyorsa veya şişkin damarlara neden olan tıbbi bir sorun olabileceğinden endişeleniyorsa doktorla görüşmelidir. Doktor altta yatan sorunları teşhis ederek uygun tedaviler önermektedir.
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu