Fasulye Bir Sebze midir?

Pek çok insan için fasulye, öğünlerine lezzet ve besleyicilik ekleyen bir gıdadır. Bununla birlikte sıklıkla yanlış anlaşılan bir konu vardır ki o da hangi gıda grubuna dahil olduklarıdır. Sebzeler gibi fasulyeler de sağlığı artıran lif, vitamin, mineral ve bitki besinleri ile doludur. Ancak çoğu sebzenin aksine, fasulye ayrıca önemli miktarda bitki bazlı protein sunmaktadır. Fasulyenin sebze olup olmadığını veya başka bir gıda grubuna ait olup olmadığını kategorize etmede aşağıdaki bilgilerden faydalanabilirsiniz.

Teknik Olarak Bakıldığında Fasulye Bakliyattır

Botanik olarak bakıldığında baklagiller olarak bilinen bitkisel gıda grubundandır. Tüm baklagiller, aynı zamanda leguminosae olarak da bilinen fabaceae adı verilen çiçekli bitki ailesinin bir üyesidir. Bu bitkiler, bir bakla içinde meyve ve tohum üreterek meydana gelirler. Baklagiller beslenme açısından benzersiz olduğundan bazen kendi yiyecek grupları olarak kabul edilirler. Bununla birlikte daha sık sebze gibi diğer bitkisel gıdalarla kategorize edilirler. Fasulye, terim olarak farklı bitki türleri olarak anılsa da insanlar tarafından sık tüketilen fasulye çeşitlerinin çoğu bakliyat adı verilen bir alt grubun üyesi olarak ayrılabilir. Bakliyat, baklagillerin baklagillerinden elde edilen yenilebilir kuru tohumlardır.
Yaygın bakliyat çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
•Böbrek, adzuki, siyah, pinto, siyah gözlü, mung ve fava fasulye
•Desi ve kabuli nohut
•Taze yeşil, yarık yeşil, bütün sarı ve yarık sarı bezelye
•Kırmızı, yeşil, kahverengi ve siyah mercimek
Bakliyat olarak kabul edilmeyen, fakat yine de fasulye türü olan diğer yenilebilir baklagil türleri, soya fasulyesi ve taze baklagilleri içerir. Özetlersek fasulye, baklagiller olarak bilinen bitki besinleridir. Yaygın olarak tüketilen pek çok fasulye ayrıca bakliyat olarak bilinen bir gıda kategorisine girer.

Neden Bir Sebze Olarak Sık Sınıflandırılmış

Besin olarak fasulye, hem çözünür hem de çözünmez lif içeren zengin bir protein, vitamin, mineral ve karbonhidrat kaynağı olarak bilinir. İşte bir porsiyon (177 gram) pişmiş siyah fasulyenin besin içeriği şu şekildedir:
•Kalori: 227
•Karbonhidrat: 41 gram
•Protein: 15 gram
•Yağ: 1 gram
•Lif: 15 gram
•Folat: Referans Günlük Alımın (RDI) % 64’ü
•Potasyum: RDI’nın % 17’si
•Fosfor: RDI’nin % 24’ü
•Magnezyum: RDI’nin % 30’u
•Demir: RDI’nin % 20’si
Fasulyenin tam besin içeriği, fasulyenin türüne ve içinde bulundukları toprağa bağlı olarak değişse de fasulyelerin çoğu özellikle folat, demir, magnezyum, lif ve protein bakımından yüksektir. Birçok sebze gibi, fasulye de, kronik hastalıkları önlemeye yardımcı olabilecek bitki besleyici olarak bilinen bitki bileşimleri bakımından zengindir. Araştırmalara göre fasulyelerin ve diğer bakliyatları düzenli tüketilmesinin genel diyet kalitesini önemli ölçüde artırabileceğini göstermektedir. Besin yapıları ve yüksek lif içerikleri nedeniyle fasulye ve diğer baklagiller genellikle sebze besin grubunun bir parçası olarak sınıflandırılır. Ayrıca diğer sebze türlerine kıyasla nispeten yüksek nişasta içeriği nedeniyle patates ve kabak ile birlikte “nişastalı sebzeler” alt grubunda da sınıflandırılabilirler. Kısacası fasulye, yüksek lif ve nişasta içeriği ile besleyici olarak yoğundur. Bu nedenle, sık sık sebze yemek grubunun bir parçası olarak kabul edilirler.

Protein Gıda Grubu’nun Bir Parçası

Belki de fasulyenin en eşsiz besinsel özelliklerinden biri protein içeriğidir. Diğer sebze türlerinin aksine fasulyelerin de protein besin grubunun bir parçası olduğu düşünülür. Aslında fasulye, vejetaryen ve vegan diyetlerinde et ve diğer hayvansal protein kaynakları için popüler bir alternatiftir. Aynı zamanda en uygun protein kaynaklarından biridir ve onları küresel gıda tedarikinin paha biçilmez bir parçası haline getirmektedir. Hem sebze hem de protein besin gruplarının bir parçası olarak sayılır. Protein için kullanılıyorlarsa 1/4 fincan, yani 43 gram fasulye 28 gram ete veya diğer hayvansal proteinlere eşittir. Fasulye, bir veya daha fazla esansiyel amino asit içermemesi nedeniyle hayvan bazlı proteine kıyasla daha düşük kalitede bir protein kaynağı olarak sıralanır. Temel olarak bu, hayvan bazlı proteine kıyasla, günlük amino asit ve protein ihtiyacınızı karşılamak için diğer bitki bazlı protein kaynakları ile birlikte daha fazla fasulye porsiyonu tüketmeniz gerektiği anlamına gelir. Özetleyecek olursak; fasulye de proteinli besin grubuna dahil edilir, çünkü önemli miktarda amino asit sağlarlar. Genellikle vejetaryen ve vegan diyetlerinde et yerine kullanılır.
Teknik olarak baklagiller olarak bilinen ayrı bir gıda grubu olmasına rağmen fasulye, yüksek lif, vitamin, mineral ve sağlığı teşvik eden phytonutrient içeriği nedeniyle sebzelere çok benzer. Yine de pek çok sebzeye göre özgündürler, çünkü protein açısından oldukça zengindirler. Temel olarak baklagiller; baklagil, protein veya sebze olarak kabul edilebilir. Hangi kategoriye yerleştirildiğine bakılmaksızın, düzenli olarak fasulye ve diğer baklagilleri tüketmek sağlıklı ve dengeli bir beslenmeye katkıda bulunabilir.

Kaynakça:
mashable.com
choosemyplate.gov

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu