Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Gen Havuzu ve Punnet Karesi

0 760

Gen Havuzu ve Punnet KaresiBirbirini izleyen döllerde popülasyonun genetik yapısındaki değişim olarak anlamak için popülasyon genetiği konusunda bazı şeyler bilmek gerekir. Bireylerin genetiği ile ilgili çalışmalar bireyin genetik yapısını oluşturan genotip kavramı üzerine oturtulmuştur. Popülasyonun genetiği ile ilgili çalışmalar aynı anlamda popülasyonun genetik yapısını ifade eden gen havuzu kavramı üzerine oturtulmuştur. Gen havuzu, popülasyonda ki tüm bireylerde var olan tüm genlerin toplamıdır.

Diployit bir bireyin genomu, birkaç durum hariç, belirli bir gen için maksimum iki alel içerir. Fakat, bir popülasyonun gen havuzu için böylesi bir sınırlama yoktur.

Gen havuzu bir genin çok sayıda farklı alelini içerebilir. Gen havuzu, belirli bir gen için, o genin alellerinin popülasyondaki sıklıkları (frekansları ) ile karakterize edilir. Basit bir örnek olarak, eşeyli olarak üreyen belirli bir popülasyonda bir genin “A” ve “a” olmak üzere iki alel olduğunu ve A alelinin iki alelin toplamının % 90 nını ve a alelinin de toplamın % 10 nu oluşturduğunu varsayalım. Bu populasyonun gen havuzunda A alelinin frekansı 0,9 ve a alelinin frekansı 0,1 olsun. Eğer bu frekanslar zamanla değişirse, bu değişim olacaktır. Hangi faktörlerin gen frekanslarını değiştirebileceğinin belirlenmesi ile hangi faktörlerin değişime neden olduğunu saptamak olasıdır.

Gen Havuzu ve Punnet Karesi

Şimdi A alelinin frekansının 0,9 ve a alelinin frekansının 0.1 olduğu hipotetik popülasyonumuzu daha ayrıntılı olarak ele alalım. Bu popülasyonun sonraki neslinin var olacak genotip frekanslarını nasıl hesaplayabiliriz? Eğer popülasyonun geniş olduğunu ve tüm genotiplerin eşit yaşama şansına sahip olduğunu varsayarsak bu hesaplamayı yapmak zor değildir. Eğer tüm populasyonda A’nın frekansı 0,9 ve a’nınki 0,1 ise sperm ve yumurtalarca taşınan alellerin frekanslarıda aynı olacaktır. Bu bilgileri kullanarak bir Punnet karesi oluşturabiliriz. Genetikte bir çapraz için kullandığı bir Punnet karesi ile bu Punnet karesi arasındaki tek fark, buradaki sperm ve yumurtaların tek bir erkek ve tek bir dişi tarafından üretilmediği, bunların popülasyonda ki tüm erkek ve dişilerce üretildiğidir. Popülasyondaki erkekler tarafından üretilen spermler ve alel frekensları Punnet karesinde yatay ve dişilerce üretilen yumurtalar ve alel frekansları dikey eksenlerde gösterilir. Karedeki bulgular (işaret edilen alellerin kombinasyonu ve alel frekanslarının çarpımı ile edinilen) bu populasyonun sonraki dölünde homozigot baskın genotipin (A/A) 0,81, heterozigot genotipin (A/a) ve (a/A) 0,18 ve homozigot çekinik genotipin (a/a) ise 0,01 olduğu bulunur.

Kaynakça:
scienceprimer.com

Yazar: Taner Tunç

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku