Her yaştan girişimci olduğu gerçeğine rağmen, çoğu kimse otomatik olarak girişimcinin 20’li yaşların başından 30’lu yaşların ortalarına kadar bir yetişkin olduğunu, üniversitede eğitim aldığını ve teknolojik bir girişim başlattığını düşünür. Yapılan bir çalışma, bir şirketi kurmak için ortalama yaşın 30’ların sonu ile 40’ların başı arasında olduğunu tespit etmiştir. Kaufmann Vakfı, 2019’da azalan sırada en sık girişimcilerin yaşlarının şu olduğunu bulmuştur:
• 20-34 yaş arası % 27,2
• 55–64 yaş arası % 25,1
• 45–54 yaş arası % 24,8
• 35-44 yaş arası % 22,9
Bu yaş dağılımı, yaş arttıkça yeni girişimcilerin oranının düştüğünün tespit edildiği 1996’dan itibaren bir değişikliği yansıtmaktadır. Kaufmann Vakfı’nda iki yaş grubu eksiktir, bunlrda 20 yaşın altındaki girişimciler ve 65 yaş ve üstü girişimcilerdir.
Girişimcinin yaşı ne olursa olsun, hem ortak zorluklar hem de benzersiz zorluklar vardır. Ayrıca, ortak ve benzersiz fırsatlar da vardır. Bu bölüm önce girişimciliği gelişimsel bir teorik çerçeveden çerçeveleyecek ve ardından yaş ve girişimcilik arasındaki ilişki üzerine literatürü gözden geçirecektir. Alan sınırlamaları nedeniyle bu literatür incelemesi kapsamlı olmayacaktır. Girişimcilik hakkında teori kurduktan ve ilgili literatürü gözden geçirdikten sonra, farklı yaşlardaki girişimcilerin yaşadığı zorluklar ve fırsatlar anlatılacaktır.
Bu zorluklar ve fırsatlar sadece girişimcinin bakış açısıyla değil, aynı zamanda girişimcilik ekosistemleri açısından da tartışılacaktır. Bu bölümün sonuna doğru, belirli yaş gruplarındaki girişimciler ve girişimcilik destek kuruluşları (ESO’lar) için öneriler sunulacaktır. Daha sonra, belirli hipotezleri olan bir araştırma gündemi de akademisyenlere yaşı araştırmada anahtar bir değişken olarak dahil edecek şekilde sunulacak. Son olarak, resmi ve gayri resmi eğitim ortamlarında girişimcilik eğitimcileri için öneriler formüle edilecektir.
Girişimcilik Üzerine Gelişimsel Perspektif
Teorik çerçeve, Amartya Sen’in yetenek yaklaşımına dayanan gelişimsel bir perspektife dayanmaktadır. Sen, insani gelişmeyi pozitif özgürlüklerin genişlemesiyle eşitlemektedir. Sen’in yetenek yaklaşımı ile ilgili bir kavram ajansdır. Temsilcilik, kişilerin belirlediği ve ona göre değerli olan hedeflerini takip etmesi ve gerçekleştirebilme yetisidir. Ve fail durumunun tam tersi, pasif olan, baskı gören ve zorlanan kişidir. Dahası, insan failliği motivasyon teorileri arasında merkezi bir kavramdır.
Bu yetenek yaklaşımı, Baltes’e dayanan bir yaşam boyu gelişimsel yaklaşımla güçlendirilmiştir. Baltes’e göre, “Yaşam boyu gelişim psikolojisi, gebe kalmadan ölüme yaşam boyunca (ontogenez) davranışta sabitlik ve değişimin incelenmesini içerir.” Bu bölümdeki odaklanma davranışı girişimcilik faaliyetidir. Araştırmacılardan oluşan bir ekip, araştırmanın gövdesine atıfta bulunarak, “Bireylerin girişimcilik faaliyetlerine yönelimleri, yaşam süreleri boyunca nerede durduklarına bağlı olarak farklılık gösterir düşüncesini iddia etmektedir. Yaşam süreleri tipik olarak yaşla ve bazen de ergenlik gibi gelişim dönemleriyle ölçülür.
Yine de yaş, insan gelişiminin daha yaygın olarak kullanılan bir göstergesidir. İki yaş kategorisi vardır: kronolojik ve öznel. Kronolojik yaş, doğum tarihi veya hayatta olan yıl sayısı ile işaretlenir. Kronolojik yaşla ilgili olarak çeşitli girişimcilik modelleri belgelenmiştir. Kronolojik yaşın aksine, öznel yaş, bir bireyin kendini ne kadar genç veya yaşlı olarak deneyimlediğidir. Kronolojik yaşın ötesinde, gelecek zaman perspektifi gibi yaşla ilgili faktörler motivasyondaki değişiklikleri açıklar. Dolayısıyla yaş, statik ve dinamik olduğu kadar nesnel ve özneldir.
Yaş, insani gelişme ve girişimciliğin gelişiminin tek göstergesi değildir. Deneysel olarak, girişimcilik faaliyetinin yaşa göre değiştiği, ancak bu ilişkiye algılanan fırsatlar ve algılanan becerilerin aracılık ettiği bulunmuştur. Fırsatlarla ilgili olduğu için, lise öğrencileri arasında girişimcilik niyetinin önce ebeveynler, sonra akranlar ve üçüncü komşular tarafından olumlu yönde etkilendiği bulunmuştur. Bu nedenle, girişimciler sosyal bir bağlama yerleştirilmiştir. Bağlamın girişimci davranışların gelişimi üzerindeki etkisi iyi kurulmuştur. Dahası, bir çalışmada, destekleyici bir sosyal bağlamda yerleşik olan girişimcilerin girişimcilik niyetlerini gerçek bir başlangıç haline dönüştürme olasılıklarının daha yüksek olduğu deneysel olarak gösterilmiştir.
Gelişim çevreleriyle ilgili herhangi bir tartışma, doğal yetiştirme tartışmasına geri döner. Doğa yetiştirme tartışması burada çözülecek bir durum değildir. Yine de, ebeveynlerden biri girişimci ise bir çocuğun girişimci olma şansının% 60 arttığına dair kanıtlar açıktır. Bu bulgu, girişimciliğin genetikten ne ölçüde etkilendiğini ele almıyor. Obschonka, davranışsal genetikte yapılan son araştırmalar, girişimciliğin önemli bir genetik bileşene sahip olduğunu göstermektedir. Doğanın veya yetiştirmenin göreceli katkılarından bağımsız olarak, Obschonka şu sonuca varmaktadır: “… ergenlik, girişimcilik gelişiminde çok önemli bir gelişim aşamasıdır. 
Girişimcilik faaliyetlerindeki artışın bir diğer dönemi, Moulton ve Scott tarafından tanımlandığı gibi 50 yaşın üzerindeki bireylerin işini kaybetmesidir : “İş kaybının, serbest meslek ile güçlü bir ilişki gösterdiğini, özellikle daha az arzu edilen kendi kendine çalışma biçimlerini bulduk. İstihdam” Bu bulgu, girişimciliğin veya serbest mesleğin doğası gereği arzu edilmediğini göstermesi açısından önemlidir. Doğaya / yetiştirme tartışmasına dönelecek olursa, girişimcilik eğitimcileri girişimciliğin öğrenilebileceğini varsayarlar. Dolayısıyla bu varsayım, girişimciliğin yaş sürekliliği boyunca beslenebileceğini göstermektedir. İlkokul / ilkokul çocuklarını hedefleyen böyle bir girişimcilik eğitimi programı, bu tür eğitimin etkilerini şu şekilde tanımlamıştır:
“Bu EV modelinin Eylül 2009’dan Haziran 2014’e kadar uygulanması, eğitmenler ve danışmanların aktardığı deneyim sayesinde çocukların girişimci olabileceği ve kısa vadede küçük bir işletmeyi açabileceği, işletebileceği ve kapatabileceği sonucuna varılmasını sağlamıştır Ancak, 50 yaşın üzerindeki yaşlı yetişkinleri hedefleyen girişimcilik eğitimi ile ilgili literatür eksikliği vardır. Dahası, bu programların çoğu genç girişimcileri hedef almaktadır. Hantman ve Gimmon, tümü 55 yaşında veya daha büyük olan 22 katılımcının % 70’inin 12 toplantılık eğitim programı üzerinden yeni bir girişim başlattığı bir girişimcilik inkübatörünü tanımlamaktadır.
Yaş ve Girişimcilik Literatür Taraması
Yaş ve girişimcilik arasındaki ilişkiye dair literatürü incelemek burada kapsamın ötesindedir. Bugüne kadar yapılan araştırma, yaş ve girişimcilik arasındaki ilişkiye göre karışıktır. İngiltere (Birleşik Krallık) hükümeti, daha yaşlı girişimciliği 50 yaş ve üstü herhangi bir girişimci olarak tanımlar.
Geçmiş araştırmalar, yaş ve girişimcilik arasında ters U-şeklinde bir ilişki olduğunu göstermiştir. Yaş ile girişimcilik arasında negatif bir ilişki olduğu da ileri sürülmüştür. Hızlı büyüyen şirketleri inceleyen ampirik bir çalışmada, 25 yaşın altındaki kurucuların, 35 yaşından sonra bu tür şirketleri yaratmada bir artış ve 46 yaşından sonra platolaşmaya kadar başka bir artışla yüksek büyüme gösteren şirketler yaratmada büyük ölçüde dezavantajlı oldukları bulundu. (60 yaşında) İşletme sahipliğine gelince, 55 yaşın üzerindeki bireyler tüm firmaların üçte birini temsil etse de, bu aynı yaş grubu yeni firmaların yüzde 15’ini başlatmaktadır.
Başlatılan iş türü de yaşa göre değişir. Kişisel hizmetler, perakende satış ve restoranlar daha çok 35-53 yaş grubundaki girişimciler tarafından başlatılmıştır. Buna karşılık, 55 yaş ve üstü girişimcilerin yüksek teknolojili imalat, gayrimenkul, metal ve makine ve sağlık hizmetleri başlatma olasılığı daha yüksektir. Girişimcilik girişimleri dört bölüme ayrılabilir: finanse edilmiş büyüme; Organik büyüme; istikrarlı küçük işveren ve kararlı mikrodur. Finansman sağlanan büyüme şirketleri, nakit girişlerini finanse etmede en az 400.000 ABD Doları olan şirketler olarak tanımlandı ve organik büyüme şirketleri, nakit girişlerini finanse etmede 400.000 ABD Dolarından daha azına sahip olanlar olarak tanımlanmıştır. 
Diğer segmentler şunlardır: istikrarlı küçük işveren ve istikrarlı mikro. Aradaki fark, istikrarlı küçük işverenin, esas olarak maaş bordrosunda 500.000 $ ‘dan fazla harcamaya sahip olarak tanımlanması ve istikrarlı mikronun giderleri 500.000 $’ dan az olan hiç veya çok az çalışanı olmasıdır. 35 yaş ve altındaki genç girişimcilerin finanse edilen büyümeye ve istikrarlı küçük işveren girişimlerine sahip olma olasılıklarının daha düşük olduğu bulunmuştur. Yine de, 35-54 yaş grubu, bir nüfus karşılaştırmasına dayalı olarak tüm firmalar arasında genel olarak fazla temsil edilmiştir. 55 yaş ve üstü yaşlı girişimciler arasında, istikrarlı küçük işveren ve mikro segmentte olma olasılıkları daha yüksektir.
Çıkışlara gelince, “50 yaşındaki bir kurucunun, 30 yaşındaki bir kurucuya kıyasla başarılı bir çıkış yaşama olasılığının yaklaşık iki katı olduğu bulunmuştur. Yine de, 55 yaş ve üstü kurucular, hayatta kalma olasılığı en yüksek olmasına rağmen, başkalarını işe alma olasılığı en düşük olanlardır. Büyüyen yaş ve girişimcilik literatüründen çıkan bir başka bulgu da, farklı yaştaki girişimcilerin, girişimci olmanın ne anlama geldiğiyle ilgili farklı hedefler ortaya koymasıdır. Bu noktaya kadar, genç ve yaşlı girişimcilerin orta yaş girişimcilerinden daha sosyal odaklı girişimler başlatma olasılığı daha yüksektir. Bu tür girişimler sosyal girişimcilik kategorisine girer.
Kaynakça:
https://journal-jger.springeropen.com/articles/10.1186/s40497-018-0097-3
https://www.researchgate.net/publication/324201205_Age_in_the_Entrepreneurial_Process_The_Role_of_Future_Time_Perspective_and_Prior_Entrepreneurial_Experience
https://www.paggu.com/entrepreneurship/is-age-a-factor-in-becoming-an-entrepreneur/
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu