İlkel bir spor faaliyeti olan halter, ağırlık kaldırarak, kişisel güç ve dayanıklılığı ölçmek için milattan öncesine kadar dayanan bir spor dalıdır. Özellikle eski çağlarda erkek çocuklarına kendilerini ispatlayabilmeleri adına yapılan spor türüdür.
Araştırmalara göre milattan önce halter, şimdiki gibi değil de, daha çok ağır kaya ve taş kütlelerinin kaldırılarak yapılan bir spor dalı olduğu görülmektedir.Milattan önce ağır bir taş kütlesini bir yerden bir yere taşımak şeklinde yapılan spor, milattan sonra belli değişiklikler yapılarak önce Orta Avrupa da yapılan bir spor olarak başlansa da zamanla göçler ile Mısır, Japonya daha sonra da Türkiye ye gelmiştir.
Türkiye de çok eski dönemlerden beri yapılan halter sporu, şimdi ki gibi modern anlamda yapılması 1900’lü yıllara denk gelmektedir. Türkiye de daha önceleri ilkel şekli ile yapıldığı da bilinmektedir. Tarihte bu ilkel şekli ile halter sporunu yapan bir çok Osmanlı Padişahı bulunmaktadır. 1900’lü yıllarda modern anlamda yapılmaya başlanılan halter sporunun Milletler arası halter olimpiyatlarına katılma tarihi ise 1924 yılında gerçekleşmiştir. 1956 yılında da ülkemizde kurulan Türkiye Halter Federasyonu ile bu spor dalı yaygın bir şekilde yapılan spor dalı halini almıştır. Daha sonra 1988 yılında da Naim Süleymanoğlu’nun halter sporunda olimpiyat şampiyonu olması da bu sor dalının ününe ün katmıştır.
Halter Sporunun Kuralları
Modern halter sporu bay ve bayan sporcular tarafından belli kurallar çerçevesinde yapılmaktadır. Halter müsabakaları 4 metreye 4 metre olan ve 10 cm yüksekliğe sahip olan bir stant üzerinde yapılmaktadır. Bu spor dalında amaç ise, metal çubuğun iki ucuna takılan ağırlıkların, belli hareketlere bağlı kalarak yerden yukarı kaldırma sporudur.
Sporun kendine has üç hareketi bulunmaktadır: Bunlar; koparma, silkme ve pres olarak belirlenmiştir. Kopartmada, sporcu seçtiği ağırlığı tek hareketle baş üzerine çıkarma zorunluluğu bulunmaktadır. Silkme hareketi ise, iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada halter, göğüs üzerine kadar çıkarılır, ikinci aşamada ise baş üzerine çıkarılmaktadır.
İlk iki harekette halter kaldırma sırasında bacaklardan destek alınırken üçüncü hareket olan presleme de ise bacaklardan bir destek alınmayarak hareketsiz bir şekilde, ilk olarak halter göğse kadar kaldırılır yine ikinci aşamada halter baş üzerine çıkarılmaktadır. Halter yarışları, katılan sporcuların beden ağırlına göre gruplandırılarak yapılmaktadır ve ayrılan her grupta yaptıkları üç deneme sonucunda en büyük ağırlığı kaldıran sporcu birinci olmaktadır.
Çeşitli eğitimlerden geçirilerek yarışlara hazırlanan halterciler, spor eğitimlerine başlamadan öncede belli şartlara göre seçilmektedirler. Fiziksel olarak boy, beden ağırlığı baca ve kol uzunluklarının yanında el parmaklarının da uzunluğuna bakılarak halterciler seçilmektedir. Seçim aşamasında vücut esnekliğini ölçmek için de bir çok test aşamasından geçmektedirler. Sıçrama, uzun atlama ve uzun koşu sonuçlarının yanında, kuvvet testi içinde el ve pençe kuvvetini ölçmek içinde bir çok testten geçerek eğitime alınmaktadırlar.
Yazar:Züleyha Günay