Havuç tohumu esansiyel yağı, Daucus carota botanik bitkisinin kurutulmuş tohumlarından buharla damıtılarak elde edilir. Bu yağ, havuç taşıyıcı yağı ile karıştırılmamalıdır, çünkü birbirinden oldukça farklıdır. Aromaterapi uygulamalarında kullanılan Havuç tohumu yağı, dolaşımın yanı sıra beyin ve sinir fonksiyonlarını da uyarır. Sıcak, topraksı, odunsu ve otsu kokusu, yorgunluk, halsizlik, kaygı ve stres duygularını azalttığı bilinen yatıştırıcı, ferahlatıcı ve topraklayıcı bir etkiye sahiptir.
Havuç tohumu kozmetik olarak cilt dokusunu tonlandırır, cildin sarkmasını önlemek adına sıkılaştırır ve cilt hasarlarını onarır. Vücuttaki toksinleri atarak bağışıklığı artırır, kas ve eklem iltihabını azaltır ve sıvı tutulmasını giderir. Tıbbi olarak kullanılan havuç tohumu esansiyel yağı, kan basıncını düşürür, enfekte olmuş cilt ve yaraların iyileşmesini kolaylaştırır, boğaz ağrılarını ve hıçkırıkları yatıştırır ve virüslerin neden olduğu rahatsızlıkları hafifletir.
Havuç Tohumu Yağının Tarihçesi
Havuç Tohumu esansiyel yağı, Avrupa’da daha yaygın olarak Yabani Havuç veya “Queen Anne’s Lace” olarak bilinen Daucus carota botanikinin kurutulmuş tohumlarından elde edilir . Havuç Tohumu Esansiyel Yağı genellikle hem havuç tohumu taşıyıcı yağı hem de, havuç taşıyıcı yağı ile karıştırılır. İlk taşıyıcı yağ, bir bitkisel yağın soğuk preslenmiş yabani havuç tohumlarıyla demlenmesiyle elde edilir. İkincisi ise bir bitkisel yağın yumuşatılmış halidir ve yabani havuç veya havuç kökü ile demlenmesinin ardından süzülmesinin sonucudur. Bu nedenle, her ikisi de aşılanmış yağlardır, ancak biri tohumlarla, diğeri kökle aşılanmıştır. Bununla birlikte, açıklaması yapılan bu uçucu yağ ise, çoğunlukla havuç tohumlarından buhar ile damıtılmaktadır.
Havuç tohumu Yağ’ının kullanımı, iltihabı yatıştırmak ve hazımsızlığı hafifletmek için kullanan eski Yunanlılar, Romalılar, Mısırlılar, Fransızlar ve Hintliler zamanında ortaya çıkmıştır. Bu coğrafi bölgelerin bazılarında aynı rahatsızlıkları gidermek için bergamot ve limon esansiyel yağları ile birleştirilmiştir.
Havuç tohumu yağı, geleneksel Çin tıbbında, kas ağrısını gidermek için banyo veya masaj yağı olarak veya dizanteri ve solucanlar gibi bağırsak rahatsızlıkları için etkili bir tedavi olarak kullanan kullanımları tespit edilmiştir. Ayrıca geleneksel olarak parfüm üretiminde odunsu nüansını “doğuya özgü”ve “aldehitli” kokulara katkıda bulunmak için kullanılır. Diğer kozmetiklerde kullanıldığında, çok amaçlı vücut losyonları için geleneksel ve popüler bir nemlendirici ajandır.
Havuç Tohum Yağının Faydaları
Havuç tohumu esansiyel yağının ana kimyasal bileşenleri Carotol, Daucene, beta-Bisabolene ve Daucol’dur. Aromaterapi seanslarında oldukça yoğun bir kullanım yeri olan havuç tohumu yağının, sinir ve beyin işlevlerinin yanı sıra kan dolaşımını teşvik eden özellikleri olduğu belirtilmektedir. Enerji seviyelerini yükseltir ve uyanıklığı destekler. Sindirim sıvılarının ve enzimlerin, hormonların ve bağırsakların kas kasılmalarının salınımını uyararak, sindirim sisteminin ve metabolizmanın etkin hareketini sağlar.
Sürülüp yayıldığında, havuç tohumu yağı’nın ılık, topraksı, odunsu ve otsu ancak hafif tatlı kokusu, yorgunluk, halsizlik, kaygı ve stres duygularını azalttığı bilinen yatıştırıcı, ferahlatıcı ve topraklayıcı bir etkiye sahiptir. Vücudu parazitlere ve virüslere karşı korumak için mukoza zarlarını güçlendirerek sindirim sisteminin yanı sıra solunum sisteminin işleyişini ve etkinliğini arttırdığı bilinmektedir. Havuç tohumu esansiyel yağı aşağıdaki yağlardan herhangi biri ile birleştirildiğinde, aromatik olarak çekici bir karışıma katkıda bulunduğu bilinmektedir: Avokado Taşıyıcı Yağı ve Bergamot, Kakule, Sedir Ağacı, Sardunya, Ardıç, Lavanta, Limon, Kireç, Portakal, ve sandal ağacı esansiyel yağları.
Havuç tohumu yağı tonik olarak kullanıldığında ise cildin tonunu eşitlerken, dokuları tazeler, cildin esnekliğini artırır ve cildin sarkmasını önler niteliktedir. Havuç çekirdeği esansiyel yağı, üre ve ürik asit gibi bedensel toksinlerin yanı sıra vücuda beslenme yoluyla giren pestisitler ve diğer kimyasal kalıntılar gibi çevresel toksinleri çıkararak bağışıklığı artırmaya yardımcı olur, kas ve eklem iltihabını azaltır, sıvı tutulmasını giderir ve yatıştırır. Ayrıca artrit, ödem, gut ve romatizma rahatsızlıklarının tedavisinde de kullanılan bir yağdır.
Havuç tohumu yağı, yalnızca cilt sağlığını iyileştirmekle kalmayıp aynı zamanda kirlilik ve çevresel strese maruz kalan ve yaşlanma belirtilerine yol açan ciltteki hasarı onaran destekleyici ve koruyucu bir ajan olarak çalışır. Ayrıca, cildin yenilenmesi için yeni doku uyarımını teşvik ederek sağlar, böylelikle daha sağlıklı, parlak ve tonu eşitlenmiş bir cilt görünümü kazandırır. Neme katkıda bulunarak cildi akne, çıban, dermatit, egzama, sedef hastalığı ve yaralar gibi rahatsızlıklarla ilişkili tahrişten kurtarır. Ayrıca cildin pürüzsüz, sıkı, beslenmiş, canlanmış ve genel olarak sağlıklı görünmesini ve hissetmesini sağlar. Havuç tohumu esansiyel yağının kuru ve çatlamış cilt üzerinde düzenli kullanımı nasırların yumuşamasına, yara izlerinin daha hızlı iyileşmesine, tahrişlerin yatışmasına, kızarıklıkların ve yaşlılık lekeleri gibi istenmeyen izlerin azalmasına neden olabilir.
Saçta kullanıldığında, havuç tohumu yağının saç derisini ve saçı derinden besleyerek kırık uçları onardığı ve zararlı bakterilerin, mantarların ve kepeklerin neden olduğu kaşıntı gibi dehidrasyon ve tahrişten yatıştırıcı bir rahatlamaya katkıda bulunduğu bilinmektedir. Aynı şekilde cildi tonlandırdığı gibi, teller için de tonik görevi görür. Cansız veya hasarlı görünen veya hissedilen saçlara uygulandığında saç sağlığını ve parlaklığını geri kazandırır.
Tıbbi olarak kullanılan Havuç tohumu esansiyel yağı, kan basıncını düşürmenin yanı sıra enfekte cilt ve yaraların iyileşmesini kolaylaştırır. Solunduğunda, özellikle solunum sistemi olmak üzere genel olarak vücut sistemlerinin sağlığını ve faaliyetlerini artırırken boğaz ağrısı ve hıçkırıkları yatıştırdığı bilinmektedir. Havuç tohumu yağı, kızamık, öksürük, soğuk algınlığı, kabakulak gibi virüslerin neden olduğu viral enfeksiyon rahatsızlıkların tedavisi edilmesinde de yararlıdır. Bir sindirim toniği olarak Havuç Tohumu Yağı’nın iştahı uyardığı ve şişkinlik, kolik ve şişkinliği kolaylaştıran gazın atılmasını teşvik ettiği bilinmektedir.
İdrar söktürücü özellikleri, havuç tohumu Yağ’ını vücudun idrar yoluyla atıkları ve toksinleri atma sıklığını artırmak için faydalı kılar. Bu da yağ, safra, ürik asit ve boşaltım sistemini kirlettiği bilinen zararlı bakterileri içeren toksin birikimiyle ilişkili çeşitli rahatsızlıkların nedenlerini ve semptomlarını önlemeye yardımcı olur. Aynı şekilde, böbrek taşlarının düşürülmesine yardımcı olur, böbreği temizler ve ayrıca adet dönemi sancılarının hafif geçirilmesine yardımcı olur.
Doğumdan sonraki dönemde bu yağın kullanılması emziren annedeki süt üretimini ve sütün kalitesini artırır. Havuç Tohumu Yağı, çiziklere, kesiklere ve küçük yaralanmalara uygulandığında, antiseptik kalitesinin bakterilerin yara bölgesine bulaşmasını engellediği ve böylece vücutta daha fazla olumsuz tepki oluşmasını engellediği bilinmektedir.
Yukarıda açıklandığı gibi havuç tohumu esansiyel yağının birçok tedavi edici özelliği olduğu bilinmektedir. Birçok faydasının görüldüğü Havuç tohumu yağının kullanım kategorileri şu şekildedir;
• Kozmetik: Anti-oksidan, Tonik, Sitofilaktik, Depuratif, Anti-inflamatuar,
• Koku: Detoksifiye edici, uyarıcı, yatıştırıcı, sakinleştirici
• Tıbbi: Anti-Oksidan, Anti-septik, dezenfektan, detoksifiye edici, Anti-karsinojenik, tonik, uyarıcı, emmenagog, diüretik, vermifüj, sitofilaktik, depuratif, karminatif, Anti-inflamatuar, Anti-viral
Yüzyıllardır tıbbi, aromaterapi, kozmetik gibi pek çok kullanım alanı olan Havuç tohumu yağının birçok faydası olsa da bilinçsiz olarak kullanımda bazı istenmeyen etkiler görülebilir. İçeriğindeki etken maddelere karşı alerjisi olanlar tarafından kullanılmaması önerilirken, ayrıca kullanımları konusunda bilgili olan bir uzmandan yardım ve bilgi alarak kullanılması önerilir.
Kaynakça:
https://www.newdirectionsaromatics.com/blog/products/all-about-carrot-seed-oil.html
http://www.carrotmuseum.co.uk/carrotoil.html
https://essentialoils.co.za/essential-oils/carrot-seed.htm
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu