Bitter çikolata, yüksek sayıda kakao flavanolünden acı bir tada sahiptir, bu da beyin oksijenasyonunun ölçülen hızını ve kapasitesini artırabilir ve aynı zamanda performansı başlangıçtan % 11 daha hızlı artırır. Ursolik ve oleanolik asitler için bir dağıtım mekanizması olarak bitter çikolata kullanıldığında, katılımcılar kilo vermişler ve bel çevresi ölçümleri azalmıştır. Ölçülü olarak bitter çikolata oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olur, sağlıklı yağ ve antioksidanlar içerir, diyabet ve kalp hastalıklarıyla mücadele edebilir ve ruh halinizi iyileştirebilir.
Çiğ çikolata, şeker açısından çok az miktarda flavanol içeren sütlü çikolataya kıyasla birçok sağlık yararından sorumlu flavanoller açısından zengin, kavrulmuş kakao çekirdeklerinden yapılan ürünleri ifade etmektedir. Aynı kulağa gelseler ve bazı insanlar terimleri birbirinin yerine kullansa da, flavonoidler ve flavanoller farklıdır. Flavonoidler, flavanollerin bir alt sınıf olduğu bir bitki bileşiği ailesidir. Flavonoidleri meyve, sebze, çay, çikolata ve şarapta bulabilinir. Kanıtlar, bilişsel performansı ve ruh halini iyileştiren flavanol bakımından zengin bitter çikolatanın olduğunu göstermektedir.
Flavanollerin kimyasal özellikleri, bileşiklerin biyoyararlanımını etkiler ve biyolojik aktivitelerinin belirlenmesine yardımcı olur. Bir aile olarak flavonoidler antidiyabetik, antiinflamatuar, antikanser ve nöroprotektif özelliklere sahiptir. Oregon Eyalet Üniversitesi, bazı flavonoidlerin bilişsel işlevi iyileştirebileceğine dair kanıtlar olduğunu bildirmektedir, ancak bilişsel gerileme ve bunama riski taşıyan kişiler için daha düşük riske yardımcı olup olamayacakları bilinmemektedir.
En az 4.000 yıldır çikolata lüks, zenginlik ve gücün sembolü olmuştur. Mevcut tüm ikramlar arasında çikolata, dünyanın en popülerlerinden biri olmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, bitter çikolatanın sağlık yararları olduğu bilinirken, aynı şey sütlü çikolata için söylenemez.
Flavanoller Beyin Oksijenlenmesini ve Bilişsel Performansı Artırıyor
2017’de Frontiers in Nutrition’da kakao flavonoidleri ile bilişsel performans arasındaki ilişkiyi değerlendiren bir meta-analiz yayınlanmıştır. Kakao ve kakao ürünleri önemli bir flavanol kaynağıdır. Bilim adamları, kakaonun özellikle risk altındaki kişilerde bilişsel gerilemeyi önlemeye yardımcı olabileceğini öne sürmektedirler.
Kakao flavanollerinin uygulanmasının bilişsel işlevi iyileştirebileceğini ve sağlıklı insanlarda uyku kaybı sırasında ortaya çıkan performansı koruyabileceğini tahmin etmektedirler. Scientific Reports’ta yayınlanan bir araştırma, bu hipotezi daha da derinleştirmiştir. Araştırmacılar, sağlıklı genç yetişkinlerle randomize çift kör bir çalışma tasarımı kullanarak, kakao flavanollerinin karbondioksit uygulamasına yanıt olarak beyin oksijenasyonunun hızını ve kapasitesini artırdığını göstermektedir.
Katılımcılar ayrıca talep yüksek olduğunda başlangıçtan % 11 daha hızlı performans sergilemiştir. Araştırmayı yöneten Birmingham Üniversitesi’nden Catarina Rendeiro göre son 10-12 yıldır bitki kaynaklı flavonoidlerin sağlık yararları, özellikle beyin ve bilişsel işlevler üzerindeki etkileri ile araştırılmıştır. Yıllardır kakaodan elde edilen flavanollerin (özellikle) damar/arter fonksiyonunu iyileştirerek insanlarda vasküler fonksiyonu iyileştirebileceği belirlenmiştir. Bu faydalar, tek bir dozdan sonra bile belirgindir. Bununla birlikte, bu faydalardan bazılarının beyin damar sistemine ne ölçüde dönüşebileceği daha az nettir.
Araştırmacılar, iki denemede test ettikleri 18 sağlıklı kişiyi dahil ettiler. Birincisinde, katılımcılar flavanol bakımından zengin kakao ve düşük seviyelerde flavanol içeren işlenmiş kakao tüketmişlerdir. Ne katılımcılar ne de araştırmacılar, denemeler sırasında hangi türün tüketildiğinin farkında değillerdir..
İki saat sonra katılımcılar beyne kan akışını artırmak için % 5 karbondioksit (CO2) solumuşlardır. Normalde solunulan hava% 0,04 CO2’den oluşur. 7 CO2, beyinde kan akışının artması dahil vazodilatasyona ve vasküler değişikliklere neden olur. Katılımcılara verilen hava, havadaki normal CO2 konsantrasyonundan 100 kat daha fazla miktarlardadır.
Araştırmacılar daha sonra özelleştirilmiş kasklar kullanarak beyine giden kan akışını ve oksijenlenmeyi ölçmüşlerdir. Yüksek flavanollü kakao yiyen katılımcıların, düşük flavanol kakao yiyenlere göre üç kat daha fazla oksijenli hemoglobin gösterdiğini bulunmuştur. İlginç bir şekilde, araştırmacılar ayrıca birkaç katılımcının flavanollerden herhangi bir fayda göstermediğini ve en sağlıklı oksijenlenme tepkilerine sahip olduğunu bulunmuştur. Rendeiro şunları belirtmiştir.
Bu durum deneklerin neden daha yüksek yanıtları olduğu şu anda net değildir, ancak daha yüksek zindelik seviyeleri ile ilgili olabilir, ancak bunu çalışmada ölçülmemiştir. Üzüm, yeşil çay, elma, çilek gibi flavanol bakımından zengin yiyecekler tüketmek, beyin işlevi için yararlı olan flavanol seviyelerini sağlayabilir. Tamamen sağlıklı bir beyinde bile faydalar görebiliyor olunması, herkes için iyi bir haberdir ve taze meyve ve sebzelerden flavanol tüketmenin herhangi bir dezavantajı yoktur.
Çikolata, Doğal Triterpenlerin Tadını İyileştirir
İkinci bir kakao çalışmasında, araştırmacılar ursolik asit ve oleanolik asit için bir dağıtım mekanizması olarak % 70 kakao çikolata kullanılmıştır. Bunlar, laboratuvar hayvanlarında kimyasal olarak indüklenen yaralanmadan sonra karaciğer koruması ve insan patojenlerine karşı mücadelede antimikrobiyal aktivite dahil olmak üzere bilinen farmakolojik etkilere sahip triterpenoid bileşiklerdir.
Oleanolik asit, Çin’de karaciğer bozuklukları için satılmaktadır ve laboratuvar hayvanlarında test edildiğinde her ikisinin de anti-inflamatuar ve antihiplipidemik özelliklere sahip olduğu kabul edilmektedir Araştırmacılar, ursolik asidin sağlık yararlarının anti-inflamatuar, antioksidan, antiapoptotik ve antikarsinojenik etkileri içerebileceğini tespit edilmiştir. Bir hayvan araştırması, ursolik asidin kilo kaybıyla ilişkili kalori yakma, iskelet kası ve kahverengi yağ gelişimini artırdığını ve gücü artırdığını bulmuştur. Aynı zamanda glikoz toleransını da geliştirmiştir.
Çalışmanın amacı, Mansoa hirsuta DC fabrikasından izole edilmiş ursolik ve oleanolik asitlerle aşılanmış % 70 çikolata tüketmenin etkisini değerlendirmektir. Başlangıçta, araştırmacılar iyi kabul gören mikrobiyolojik ve duyusal özelliklerin bir kombinasyonunu aradılar. Kabul analizi ne katılan 100 gönüllü bulunmaktadır. Sağlık etkisini değerlendirmek için, araştırmacılar bir test grubuna, bir kontrol grubuna ve bir plasebo grubuna ayrılmış 45 gönüllü katılmıştır. Test grubuna triterpenleri içeren bir çikolata formülasyonu verilmiştir. Yani plasebo grubuna triterpenler olmadan çikolata verilmiş ve kontrol grubuna, çalışma süresince herhangi bir çeşit çikolata yememeleri talimatı verilmiştir.
Test grubu, dört haftalık bir süre boyunca eklenen triterpenler ile 25 gram (g) % 70 kakao çikolata almıştır. Hepsinden düzenli aktivitelerini ve diyetlerini sürdürmeleri istenmiş ve mdahaleden önce ve sonra katılımcıların ağırlıkları, boyları ve bel çevresi ölçülmütür.. Lipid profili ve açlık kan şekeri testleri de yapılmıştır.
Hiç kimsenin çikolata tüketmediği kontrol grubunda, antropometrik ölçümlerde veya laboratuar testlerinde önemli bir değişiklik olmamıştır. Test grubunda ursolik ve oleanolik asitlerle çikolatayı yedikten sonra% 50’si yaklaşık 2 kilogram (kg) (4,4 pound) ve % 73.3’ü bel çevresi azalmıştır. Normal çikolatayı yiyen plasebo grubunda % 86,6 kilo almıştır.
Ölçülü Olarak Bitter Çikolata Tüketiminin Faydaları
Yukarıda tartışılan araştırmanın gösterdiği gibi, ölçülü bitter çikolatanın sağlığa faydaları olabilir, ancak çok fazlası kilo alma ve ardından insülin direnci riskini artırabilir. Kakao çekirdekleri yağ (% 54), lif (% 16), protein (% 11) ve karbonhidratlar (% 31) bakımından zengindir. En büyük biyoaktif bileşik kaynağı, merkezi ve periferik vasküler işlevi iyileştirebilen flavonoidlerden gelir. Ölçülü tüketildiğinde, flavanol açısından zengin bitter çikolata, vücudun oksidatif stresini azaltarak ve endotel fonksiyonunu iyileştirerek insülin duyarlılığını artırabilir . Bu, flavanol bakımından zengin bitter çikolatanın diyetinize faydalı bir katkı olabileceğini gösterir.
Ancak bitter çikolatanın sağlık açısından faydaları varken, sütlü çikolata yoktur. Ne yazık ki, satılan ve yenen çikolataların büyük çoğunluğu, şeker yüklü ve çok az miktarda sağlıklı kakao içeren sütlü çikolatalı şeker biçimindedir. Ek olarak, bir çalışma, eklenen süt proteinlerinin, çikolatalı şekerlemelerde antioksidan aktivite için önemli bir flavonoid olan epikateşinin biyoyararlanımını azaltabildiğini bulmuştur.
Flavonoidlere ek olarak, araştırmacılar bitter çikolatada sağlığı etkileyebilecek teobromin ve diğer metilksantinler de bulunmuştur. Örneğin, teobromin bir hayvan araştırmasında hafızayı geliştirmiştir. Ancak, doğada bulunan çoğu gıdada olduğu gibi, sağlık etkilerinin tek bir bileşenden değil, gıdada bulunan polifenollerin kombinasyonundan kaynaklanma olasılığı vardır.
İşitme kaybının çikolata tüketimiyle ters ilişkili olabileceğine dair bazı kanıtlar vardır, ancak kulak çınlaması üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Literatürün başka bir incelemesi 13 klinik çalışmayı analiz edilmiş ve sporcuların kakao alımına bağlı oksidatif streste bir azalma yaşadıklarını bulunmuştur. Ancak egzersiz performansı veya iyileşme üzerindeki etkisi hakkında net bir sonuç çıkarılamamıştır. İçerdiği olarak Tıp Hollanda Dergisi’nde bir 2013 te bir makale de kakao sağlık yararları gözden geçirilmiştir. Bu faydalar şunlardır;
• Sağlıklı yağlar
• Antioksidanlar
• Proteinler, metilksantin teobromin ve kafein dahil olmak üzere azotlu bileşikler
• Potasyum, fosfor, bakır, demir, çinko ve magnezyum dahil mineraller
• Uyarıcıların varlığına rağmen stres düşürücü görevi gören valerik asit
Bitter Çikolata Ruh Halini İyileştirebilir
San Diego’daki Deneysel Biyoloji 2018 yıllık toplantısında sunulan Loma Linda Üniversitesi’nden alınan insan deney verileri, çikolatanın stres seviyelerini, iltihaplanmayı, ruh halini, hafızayı ve bağışıklık fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olduğunu ortaya koymuştur. Yalnız tüketilen an az% 70 kakao içermeli ve organik şeker kamışı ile tatlandırılmalıdır. Bilim adamlarına göre:
Kakaonun başlıca flavonoid kaynağı olduğu iyi bilinmesine rağmen, bilişsel, endokrin ve kardiyovasküler sağlığı nasıl destekleyebileceğini belirlemek için insan deneklerde ilk kez etki üzerinde çalışmaktadır. Bu araştırmalar bize gösteriyor ki kakao konsantrasyonu, biliş, hafıza, ruh hali, bağışıklık ve diğer faydalı etkiler üzerindeki etkisi o kadar olumlu olur.
Bir dizi başka çalışma, kakaonun kalbe, kan damarlarına, beyne ve sinir sistemine fayda sağlayabileceğini ve diyabet ve iltihaplanmaya bağlı diğer durumlarla mücadeleye yardımcı olabileceğini doğrulanmıştır. Oxidative Medicine and Cellular Longevity dergisinde yayınlanan bir makalede belirtildiği gibi, kakao 10 tanesi psikoaktif bileşik olan yaklaşık 380 bilinen kimyasal içerir ve yeşil çay, siyah çay veya kırmızıdan daha fazla fenolik ve daha yüksek antioksidan kapasitesine sahiptir.
Flavonoidlerle zenginleştirilmiş kakao veya kakao türevi ürünlerin antioksidan özellikleri, oksidatif stresin nedensel veya katkıda bulunan bir faktör olarak görüldüğü hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olabilir. Kakaodan elde edilen fenolikler böylelikle kanser gibi oksidatif stresin nedensel veya katkıda bulunan bir faktör olarak dahil edildiği hastalıklara karşı koruma sağlayabilir. Antikaryojenik etkilerine ek olarak, çoğalmayı önleyici, antimutajenik ve kemoprotektif etkilere de sahiptirler.
Kakaoda bulunan başka bir bileşik, vücudun serotonine dönüştürdüğü triptofanınkine benzer bir şekilde ruh halini artırdığı gösterilen feniletilamindir. Kakao ayrıca ruh halini artırdığı gösterilen kimyasal bileşikler içerir. Bir çalışma, bitter çikolatalı içecek karışımındaki polifenollerin kaygıyı azaltmaya yardımcı olduğunu ve bir ay boyunca günlük tüketildiğinde sakinlik duygusu uyandırdığını bulunmuştur.
500 miligram (mg), 250 mg veya sıfır mg polifenol standartlaştırılmış bir çikolata içeceği içtikleri denemeyi tamamlayan 72 katılımcı vardır. Araştırmacılar, yüksek dozda polifenollü çikolata içenlerin, plasebo çikolata içeceği içenlere göre kendi kendini değerlendiren sakinliklerini ve memnuniyetlerini artırdığını bulmuşlardır. Kolorektal hücre hatları laboratuvarda 24 saat boyunca kakao özütü ile inkübe edildiğinde, araştırmacılar çikolatanın genetik yukarı ve aşağı düzenleme üzerinde bir etkisi olduğunu bulmuşlardır. Sonuçların, kakaonun sağlık yararlarının gelecekteki klinik çalışmaları için değerli ipuçları, doğrulama çalışmaları yapıldıktan sonra bu çalışmada [bir] antikanser ajan olarak vurgulanacağını öne sürdüğüne inanılmaktadır.
Çikolata Çeşitleri
Bu çalışmaların sonuçları, sağlık yararlarını deneyimlemek için flavanol bakımından zengin bitter çikolata tüketmenin önemini göstermektedir. Bazı insanlar terimleri birbirinin yerine kullansa da kakao ve kakao arasında fark vardır. Tartışılan çalışmaların çoğu kakao bazlı bir ürün kullanmaktadır, ancak farklılıkları anlamak faydalı olacaktır. Kakao, yaprak dökmeyen bitki ve nihayetinde çikolata haline gelen kurutulmuş tohumlar için kullanılan bir terimdir ve ham kakao en yüksek polifenol seviyelerine sahiptir.
Kaynakça:
https://www.medsci.org/press/cocoa.html
https://flavanaturals.com/flavanol-benefits/
https://www.marscocoascience.com/cocoa-flavanol-effects
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu