Gerçek balı sahte baldan ayırt etmek günümüzde giderek zorlaşıyor. Bal, binlerce yıldır insanoğlunun en değerli besin kaynaklarından biri olmuştur. Ancak market raflarında gördüğümüz her bal gerçek ve kaliteli olmayabilir. Türkiye Arıcılar Birliği’nin verilerine göre, piyasadaki balların yaklaşık %30’u tağşişli veya sahte üründür. Peki kaliteli balı nasıl ayırt edebiliriz?
Kaliteli Balın Özellikleri
- Kıvam ve Akışkanlık
Gerçek bal, oda sıcaklığında yavaş akar ve kaşıktan döküldüğünde kesintisiz bir şekilde akar. Şerit halinde akan bal, üst üste yığılarak bir süre şeklini korur. Çok akışkan veya çok katı kıvam, balın kalitesi hakkında şüphe uyandırmalıdır.
- Kristalleşme Özelliği
Kaliteli bal zaman içinde doğal olarak kristalleşir. Bu süreç balın türüne göre birkaç ay ile bir yıl arasında değişebilir. Hiç kristalleşmeyen bal, genellikle işlenmiş veya katkı maddesi içeriyor olabilir.
- Aroma ve Tat
Hakiki balın kendine özgü keskin bir aroması vardır. Tadı çok tatlı olmakla birlikte boğazı yakmaz. Çiçek özlerinden gelen doğal bir koku barındırır ve ağızda hoş bir his bırakır.
- Renk ve Saflık
Balın rengi açık sarıdan koyu kahverengiye kadar değişebilir. Bu renk çeşitliliği, balın toplandığı çiçek türlerine bağlıdır. Önemli olan rengin homojen olması ve balın berrak görünmesidir.
Kaliteli Bal Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Üretici Seçimi
Güvenilir ve ruhsatlı üreticilerden alım yapın
Üretim yerini ve tarihini mutlaka kontrol edin
Gıda sicil numarası ve seri numarası olmayan ürünlerden uzak durun
- Fiziksel Testler
Basit fiziksel testler kaliteli balı ayırt etmenize yardımcı olabilir:
Kağıt testi: Gerçek bal kağıda damlatıldığında yayılmaz
Kaşık testi: Bal kaşığa alındığında ip gibi uzar
Su testi: Bir bardak suya damlatılan bal dibe çöker
- Etiket Bilgileri
Kaliteli balın etiketinde şu bilgiler mutlaka bulunmalıdır:
Üretim ve son kullanma tarihi
Türk Gıda Kodeksi’ne uygunluk beyanı
Üretici firma bilgileri
Balın türü ve botanik kaynağı
Sık Sorulan Sorular
Sahte Bal Nasıl Anlaşılır?
Sahte balın en belirgin özellikleri:
Aşırı akışkan olması
Yapay ve keskin bir kokuya sahip olması
Kristalleşmemesi
Suda hızlıca çözünmesi
Organik Bal ile Normal Bal Arasındaki Fark Nedir?
Organik bal üretiminde:
Arıların 3 km yarıçapındaki alanda sadece organik tarım yapılmalı
Antibiyotik ve kimyasal kullanılmamalı
Kovanlarda doğal malzemeler tercih edilmeli
Kaliteli bal seçimi, sağlığımız için büyük önem taşır. Yukarıda belirtilen kriterleri göz önünde bulundurarak, güvenilir üreticilerden alışveriş yapmanız kaliteye ulaşmanıza yardımcı olur.
Kaynakça:
www.pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7466300/
www.naturesbox.in/blogs/organic-food/honey-purity-test-at-home
www.wikihow.com/Verify-the-Purity-of-Honey
arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge
Yazar: Ömer FİDAN