Kalsiyum kimyasal bir elementtir. Kalsiyumun atom numarası 20 olup atom ağırlığı 40,08’dır. 19. Yüzyılda saf olarak elde edildi. Kalsiyum beyaz renkte olup, bıçakla kolayca parçalanabilen yumuşak bir madendir.
Parçalanma yüzeyleri kurşunun ki gibidir, fakat, havayla teması sonucu paslanarak yani oksitlenmesi sonucu parlaklığı oldukça azalır. Kalsiyumun öz kütlesi 1,54’tür, 810 C’ta ergir. Elektropozitifliği oldukça yüksektir, aşırı parlak beyaz bir alevle yanarak sönmemiş bir kireç olan, CaO, meydana gelir. Halojenler ve hidrojenle hidrür CaH2, azotla nitrür CacN2 vererek kolayca birleşir. Sıcakta oksijen ve azotu soğurarak, havadaki soy gazların açığa çıkmasını sebebiyet verir. Çok indirgen olduğundan, diğer maden oksitlerin çoğunda madenlerin yerine geçer. Sanayide kalsiyum, suda erimiş kalsiyum klorür ve kalsiyum florür karışımı elektroliziyle elde edilir. Maden katotta çökeldikçe demir katot yukarı kaldırılır, sonra havasız bir yerde ergitilerek arıtılır.
Kalsiyum bileşikleri, kalsiyum hidrür Gal, sentezle elde edilen beyaz bir maddedir. Suya soğukta etki eder ve hidrojen açığa çıkarır (hidrolit). Kalsiyum oksit CaO, susuz veya sönmemiş kireçtir. Kalsiyum hidroksit sulandırılmış kireç veya sönmüş kireçtir Ca(OH)2. Kalsiyum sülfür CaS, kalsiyum sülfatın akkor halindeki kömürle indirgenmesinden elde edilen beyaz maddedir; bazen paslanma ürünleri sebebiyle sararır. Çeşitli yabancı maddeler, kalsiyum sülfürü fosforışıl hale getirir.
Kalsiyum hidrosülfür Ca(SH)2, hidrojen sülfürün kireç üzerine etkimesiyle meydana gelir. Eriyiği, kıl dökücü merhemlerin temel maddesi olan polisülfür haline dönüşür.
Yazar:R. Karasu