Pandomim Nedir?

Gösteri sanatları içerisinde kendine yer bulan pandomim, değişik isimlerle de anılabilmektedir. Bu isimlerin başında ise, pantomim ya da mim sanatı gelmektedir. Bu sanat türü ise, kısaca mim olarak ifade edilmektedir.

Pandomim, gösteri sanatları içerisinde yer alırken gösteri esnasında sanatçı herhangi bir sözlü konuşmada bulunmaz.Sanatçı izleyiciye sunmak istediği temayı, konuşma yoluyla değil de yüz mimikleri ve de beden dili aracılığıyla sunmaktadır. Bu durum, pandomi’mi görsel sanatlar içerisinde farklı bir konuma sürüklemekte ve kendini görsel sanatların önemli türlerinden birisi yapmaktadır. Beden dili ve de mimik hareketlerinin baş gösterdiği pandomim, sanat ve de özellikle tiyatro dünyası tarafından tiyatronun evrensel dili olarak görülmektedir. Aynı zamanda, görsel sanatların bu türünün geçmişi oldukça eskiye dayanmaktadır. Bu noktada, karşımıza binlerce yıl öncesi çıkmaktadır. Daha çok mim sanatı olarak kabul gören bu sanat türünün varlığı, milattan önceki dönemlere kadar dayandığı anlaşılmıştır. Mim sanatının tiyatronun evrensel dili olarak kabul görmesinde, bu sanat dalının binlerce yıllık geçmişi etkili olan bir durumdur. Mim kelimesinin kökenine bakıldığında, kelime “mimeisthai” kelimesinde gelir ve bu kelime Eski Grekçede kullanılmaktadır. Kelimenin bu dildeki anlamı ise, ‘taklit veya temsil etmektir. Milattan önceki dönemlerde dahi birçok farklı toplum tarafından kullanılan ve de çeşitli olayların mim sanatı yoluyla görsel sanatların içerisinde canlandırılması, pandomimi sanat dünyasının önemli bir türü haline getirmeyi başarmıştır.

Görsel sanatların oldukça önemli türleri arasında yer alan pandomim kavramının Türkçedeki karşılığı ise, insanların sahip oldukları duygu ve düşüncelerin, dans, eşya, müzik, beden dili ve de mimikler aracılığıyla anlatmaya yönelik sözsüz oyun anlamındadır. Pandomim oyununun en ayırt edici özelliklerinden bir tanesi, oyunda sanatçının konuşmasının söz konusu olmamasıdır. Oyunda sanatçı hiç konuşmaz ve seyirciye anlatmak istediklerini sözsüz bir şekilde anlatmaya çalışır. Burada sanatçının en büyük yardımcıları ise; jest, mimik ve de beden hareketleridir. Pandomim, tarihsel süreçte sinema sektöründe de kullanılmıştır. Özellikle de sinemanın yeni ortaya çıkmış olduğu dönemde çekilen filmler, pandomim olarak nitelendirilmektedir. Pandomim kullanarak dünya çapında oldukça büyük bir popülerlik ve de ün kazanan sanatçılar da mevcuttur. Bu noktada akla gelen ilk isim ise Charlie Chaplin’dir.

Sessiz sinema dendiğinde akla gelen bu isim, mim sanatı kullanarak dünyanın en bilinen insanlarından olmayı başarmıştır. Sinemanın ortaya çıktığı ilk dönemlerde film çekme koşulları nedeniyle çekilen filmlerin pandomim olarak da nitelendirilmesi dışında, ilk pandomim sinema çekimi 1975 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bu tarihte, modern tiyatronun en büyük sanatçıları arasında gösterilmekte olan Marcel Marceau, pandomim sanatını kullanarak film çekmiştir. Filmin adı ise, ‘Kalbin Dili’dir. Pandomim’in sinema sektöründe kullanım ismi olan sessiz sinemanın diğer önemli temsilcileri arasında ise Laurel ve Hardy gibi isimler gösterilmektedir. Dünya çapında pandomim sanatına oldukça büyük desteklerde bulunan isimler bu şekildeyken, ülkemizde ise pandomim sanatı deyince akla gelen ilk isimlerin başında Erdinç Dinçer gelmektedir.

Pandomim sanatı, başka sanat dallarıyla birlikte de kullanılabilmektedir. Bu sanat dallarının başında ise tiyatro ve de sinema gelmektedir. Son yıllarda ise, pandomim sanatı bale sanatıyla da beraber kullanılmaya başlanmıştır. Öyle ki, pandomim sanatı balenin en önemli bölümlerinden birisi olmayı başarmış durumdadır. Geçmişi itibariyle oldukça eskiye dayanan pandomim, günümüz modern sanat dünyasının görsel sanatlar içerisinde en ilgi gören dalları arasında yer almaktadır.

Yazar:Erdoğan Gül