Kedilerin Bakımında Kullanılan Aromatik Yağlar

Aynı insanlarda olduğu gibi evcil hayvanlarda da uçucu yağlar kullanmanın faydaları bulunmaktadır. Fakat bu yağları kullanırken hangi yağların kullanıldığını, nasıl kullanılacağını bilmek ve her hayvanın farklı olduğunu göz önünde tutmak gerekir. Ve ayrıca belirli bir uçucu yağa benzersiz bir şekilde tepki verebileceğini hatırlamak çok önemlidir. Bu yazıda evde bakılan evcil hayvanlar içerinde en büyük paya sahip olan kedilerin bakımında faydalı olabilecek aromatik yağlar ve sağladığı etkiler üzerine bilgiler bulunmaktadır.

Kedilerin Bakımında Kullanılan Yağlar

Uzmanlara göre, aşağıdaki yağlar genellikle kısa süreli olarak kedilerle (ve köpeklerle) güvenle kullanılabilir:
Nane Yağı
Kokusu ve kullanımları açısından bilinirliği yüksek düzeyde olan nane yağı, bulantı ve ishal gibi birçok farklı kaygı için kedilerle gerçekten kullanışlı olabilir. Bazı veterinerler aşırı kilolu olan kedilerde metabolizmalarını dengelemek için nane yağı kullanmaktadır ve gastrointestinal şikayetleri olan kedileri istenmeyen şikayetlerini azaltmaya çalışmaktadırlar. Nane yağınında çoğu uçucu yağ gibi, uygulamadan önce bir taşıyıcı yağ ile seyreltilmesi gerekir.
Buhur Yağı
Uzmanlara göre, buhur esansiyel yağı, bazı kanser vakalarında yardımcı olduğunu göstermiştir. Ayrıca tümörleri ve dış ülserleri azalttığı tespit edilmiştir. Buhur yağı da beyne kan akışını artırabilir, ancak yüksek tansiyonu daha da kötüleştirebilir, bu nedenle kullanırken dikkatli olunmalıdır. Kedinin hipertansiyon öyküsü varsa, muhtemelen bu yağı kullanmaktan kaçınmak en iyisidir.
Kakule Yağı
Tıpkı insanlarda olduğu gibi, kakule yağı evcil hayvanlar için harika bir sindirim yardımcısıdır. Sağlıklı bir iştah seviyesini teşvik ederken mide ekşimesini hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca doğal antimikrobiyal yeteneğinden dolayı öksürük şikayetinin giderilmesine fayda sağlayabilir.
Herdem Yeşil Yağı
Herdemyeşil esansiyel yağı, antioksidan, anti-enflamatuar, antibakteriyel, antimikrobiyal ve antifungal özelliklerinden dolayı kedilere birçok yarar sağlayabilir. Evcil hayvanların kazalar sebebiyle oluşan kanamalarını azaltır ve yaşlanma etkilerini azaltır. Herdemyeşil yağı da sinir sistemini desteklemek ve kalp sağlığını artırmak için kullanılır.
Rezene Yağı
Rezene esansiyel yağı, meyan kökü gibi hoş bir kokuya sahip bir yağdır ve insanlarda sindirim sistemi şikayetlerini azaltmada yaygın olarak kullanılır. Kedilerde tiroit, hipofiz ve epifiz bezlerini dengelemede etkilidir. Kedinin dokularında toksin ve sıvı birikimi söz konusu ise seyreltilmiş rezene ile yapılacak bölgesel uygulanma, bu birikimin atılmasına ve normale dönmesine yardımcı olabilir.

Kedilerde Uçucu Yağlar Nasıl Kullanılır?

Evcil hayvanlar için sadece yüzde 100 saf uçucu yağlar kullanmalı ve veteriner hekim tarafından aksi belirtilmedikçe, uygulamadan önce daima seyreltilmelidir. Ne kadar yağ kullanılacağı öneriler değişiklik göstermektedir. Bunun yanında güvenli bir öneri vermek gerekirse, hindistan cevizi, zeytin veya badem yağı gibi 50 damla taşıyıcı yağda tek bir damla esans ile kullanılabilir. Diğer bir öneri, bir ons taşıyıcı yağa üç ila altı damla esans(lar) kullanılmasıdır.
Tabii ki, evcil hayvanın büyüklüğüne ve yaşına bağlı olarak kullanılan yağ miktarını ayarlamak önemlidir. Daha küçük köpekler ve kedilerde seyreltilmiş yağ kullanılmasına dikkat edilmelidir. Evcil hayvanın uçucu yağların kokusundan faydalanmasını sağlamak için, bir difüzöre bir ila iki damla esansiyel yağ koyulmalı ve aromanın yaşam alanına 10 ila 15 dakika nüfuz etmesine izin verilmelidir. İşte kediler ve evcil hayvanlar için uçucu yağların kullanılması konusunda bazı dikkat:
• Evcil hayvanın sağlık durumuna belirlenmeli ve cinsi veya sağlık durumu nedeniyle herhangi bir uçucu yağın kontrendike olmadığından emin olmak için veterinere danışılmalıdır.
• Evcil hayvanın uçucu yağlara reaksiyonunu gözlemlenmeli ve herhangi bir olumsuz reaksiyon gözlemlerse kullanımı bırakılmalıdır.
• Evcil hayvanların gözler, kulaklar, burun ve cinsel organlar dahil olmak üzere hassas bölgelerdeki için asla esansiyel yağları kullanılmamalıdır.
• Veteriner tarafından belirtilmedikçe evcil hayvanın yiyeceklerine veya içme suyuna uçucu yağlar eklenmemelidir.
• 10 haftalıktan küçük yavruları olan uçucu yağları kullanılmamalıdır.
• Nöbetlere yatkın epileptik evcil hayvanlarda yağ kullanılmamalıdır.
• Evcil hayvan hamile veya emziriyorsa, herhangi bir uçucu yağ kullanmadan önce veterinere danışılmalıdır.
Kedilerde uçucu yağ kullanımın güvenli olması için, kullanmadan önce her zaman veteriner hekimle konuşulmalıdır. Kediler özellikle aromatik yağ reaksiyonları için risk altında bulunmaktadırlar. Evcil hayvanlarla birlikte kullanmak için karıştırıcı ve katkı maddesi içermeyen yüzde 100 saf, tedavi dereceli ve sertifikalı USDA organik uçucu yağları seçmeniz çok önemlidir. Kediler ve köpeklerin duyuları hassastır bu sebeple uçucu yağlar az oranlarda kullanılmalıdır ve mümkünse taşıyıcı yağ ile seyreltilmesi gerekir. Evcil hayvanın etrafındaki bir yağ difüzöründe hangi yağları kullanabileceği ve kullanamayacağı hatırlamak da önemlidir. Difüzör gibi aromatoolleri kullanırken, kedinin kendini sıkışmış hissetmemesi için bir kaçış yolu sağladığından emin olunmalıdır. Ayrıca, açıkça sevmedikleri zaman evcil hayvanlarda herhangi bir yağın kullanılmasının zorlanması önerilmez.
Toksik uçucu yağların listesi kediler ve köpekler arasında değişir. Her evcil hayvanın farklı aromatik yağlara farklı tepkiler verebileceği ve olumsuz bir reaksiyon gösterebileceğini unutmamak gerekir. Aşağıdaki iki liste ayrıntılı değildir, ancak köpekler ve kediler için sorunlu olduğu bilinen bazı yaygın esansiyel yağları içermektedir.

Kediler İçin Toksik (Zehirli) Olan Uçucu Yağlar

• Çin tarçını
• Tarçın
• Karanfil
• Okaliptüs
• Limon
• Lavanta
• Nane
• Ladin
• Çay ağacı
• Kekik
Bunun yanında sadece kedilerde değil hiçbir evcil hayvan bakımında asla kullanılmaması gereken bazı yağlar vardır. Bu yağlar şunlardır:
• Anason
• Huş ağacı
• Acı badem
• Boldo
• Hint kamışı
• Kâfur
• Çin tarçını
• Chenopodium
• Karanfil
• Sarımsak
• Goosefoot
• Yabanturpu
• Hyssop (Decumbens hariç Hyssopus sp.)
• Ardıç (Juniper Berry hariç Juniperus sp.)
• Pelin
• Hardal
• Kekik
• Karpuz
• Kırmızı veya Beyaz Kekik
• Rue
• Santolina
• Sassafras
• Solucan otu
• Çay ağacı
• Sakız ağacı
• Mazı ağacı
• Wintergreen’in
• Pelin
• Civanperçemi

Evcil Hayvanlarda Uçucu Yağ Zehirlenmesinin Belirtileri

Evcil hayvanlarda uçucu yağ zehirlenmesinin belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
• Nefes almada zorluk
• Salya akıtma
• Uyuşukluk veya halsizlik
• Kas titremeleri
• Ağızda veya yüzünde pençe
• Dudaklarda, diş etlerinde, dilde veya ciltte kızarıklık veya yanıklar
• Yürümede sorun veya koordinasyonsuz yürüyüş
• Kusma
Esansiyel yağları daima evcil hayvanların ve çocukların erişemeyeceği yerlerde saklanmalıdır. Evcil hayvanın uçucu yağlarla zehirlendiğinden şüphelenirsa, derhal veterinerine başvurulmalı ve şüphelenilen esansiyel yağ, kapalı bir kapta veterinere götürün. Mümkün olduğunca çabuk tedavi ettirmek zehirlenme için daha iyi bir sonuca alınması sağlayacğı düşünülerek hızlı hareket edilmelidir. Evcil hayvanın yağı yuttuğuna inanıyorsa, kusmayı tetiklemek veya aktif kömür vermek tavsiye edilmez, çünkü bu durumu daha da kötüleştirebilir.
Genel olarak köpekler, kediler veya hayvanlarla kullanılmaması gereken yağlar hakkında bilgi sahibi olunarak, evcil hayvanlar için fiziksel ve duygusal refahlarını artırmak için belirli uçucu yağları güvenle kullanılabilir. Hangi uçucu yağlar kediler için yararlı olduğunu bilmek ve evcil hayvanlar için yüzde 100 saf, terapötik sınıf ve sertifikalı USDA organik uçucu yağları seçmek çok önemlidir. Evcil hayvanlar için uçucu yağları kullanmadan önce bilinmesi gereken birçok önemli ipucu vardır ve ayrıca seçim yapmak veterinere danışmak en doğru harekettir.

Kaynakça:
https://apvet.com/holistic-vet/essential-oils-cats/
https://www.petpoisonhelpline.com/blog/essential-oils-cats/
https://www.pdsa.org.uk/taking-care-of-your-pet/looking-after-your-pet/kittens-cats/cats-and-essential-oils

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu