Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Kendi Kendini Temizleyen Camlar: Tanımı, İşlevi, Avantaj ve Dezavantajları

0 747

Birçok kişi işyeri veya evlerinin camlarını temizlemekten nefret eder ve bu işi zaman kaybı olarak görürler. Oysa binanın albenisi ve hijyenik görüntüsü üzerinde etkin bir rol oynayan camların rutin olarak temizlenmesi gerekir. Cam temizlerken merdiven, kova, fırça, cam sileceği ve bez kullanılırken tüm bu malzemelerin temini, silme işlemi esnasında kullanımı ve işlem sonrasında temizliği ise külfet gibi gelir. Birde bu temizliğin yapılması için hem enerji, hem zaman, hem de maliyet harcanması gerekir. İşte sadece güneş ve yağmurdan başka bir şey kullanmadan kendilerini otomatik olarak temizleyen cam modelleri bu kişiler için adete mucize gibidirler. Peki kendi kendine temizleyen camlar nasıl işlev görür? Bu yazıda kendi kendine temizleyen camlar hakkında bilgiler bulunmaktadır.

Kendi Kendini Temizleyen Cam Nedir?

Kendi kendini temizleyen pencereler hakkında dikkat edilmesi gereken ilk şey, aslında bu camların basit cam parçaları olmadıklarıdır. Titanyum dioksitten çok ince bir dış kaplamaya sahip olan bu camlar, boyaya, diş macununa ve diğer her türlü parlak beyaz şeye o göz kamaştırıcı parıltıyı vermesiyle tanınan beyaz, toz halinde bir titanyum bileşiğinden oluşmuştur. Titanyum dioksit camın doğal ve şeffaf görünmesi açısından oldukça ince tabaka halinde kaplanırken, bu incelik ultra ultra incedir. 10-25 nanometrelik bir katmandan oluşurken, 4 mm kalınlığında olabilen camın derin kısmında yer alır. Böylelikle camdan geçen ışığı en fazla yüzde 5 oranında azaltır.

Kendi Kendini Temizleyen Cam Nasıl Çalışır?

Titanyum dioksit kaplama, çift darbeli, iki aşamalı bir işlemle temizlenir. Fotokatalitik (ışıkla etkinleştirilen) ve hidrofilik (su seven) yapıdaki bu işlemler şu şekildedir;
Işıkla Etkinleştirilen
Titanyum dioksit bir fotokatalizördür, dolayısıyla üzerine doğru türde ışık parladığında kimyasal reaksiyonların gerçekleşmesini sağlayan bir malzemedir. Titanyum dioksit için doğru ışık türü ultraviyole (UV), süper mavi, yüksek enerjili ışıktır ve güneş ışığının gözlerimizin göremediği, ancak yine de bulutlu bir günde bile bize güneş yanığı verebilen kısmıdır. Ultraviyole ışık, kendi kendini temizleyen bir pencerenin titanyum dioksit kaplamasına çarptığında elektronlar üretilir. Bunlar havadaki su moleküllerini hidroksil radikallerine dönüştürerek kaplama üzerinde kimyasal oksidasyon ve indirgeme reaksiyonları meydana getirir. Kendi Kendini Temizleyen Camlar: Tanımı, İşlevi, Avantaj ve Dezavantajları
Aslında, hidroksil radikalleri organik (karbon bazlı) kire saldırır ve onu yağmurun temizlemesi çok daha kolay olan daha küçük parçalara ayırır. Reaksiyonlar titanyum kaplamada, camın tam yüzeyinde meydana geldiğinden, kirin en alt katmanlarına saldırır, camdaki kabuk halinde sabitleşen çamuru içten dışa doğru yontarak çok etkili bir şekilde gevşetir, böylelikle temizler.
Su seven
Cam genellikle hidrofobiktir veya dolayısıyla suyu tutmaz. Camın üzerine düşen su damlacıklar oluşturma (damlacık oluşturma) eğilimi gösterirken, yağmur pencerelerden gözle görülür damlalar halinde akar ve ilerledikçe kirli çizgiler bırakır. Titanyum dioksit kaplama her şeyi değiştirir; fotokataliz tarafından üretilen hidroksil radikalleri camı hidrofilik veya suyu seven özellikte kılar. Su molekülleri damlalar halinde kalmak yerine, çok düzgün bir tabaka halinde camın üzerine eşit olarak yayılır. Böylece yağmur, kendi kendini temizleyen kirli bir pencereye çarptığında, büyük bir bez gibi üzerine yayılır. Pencere büyük olasılıkla dikey olduğundan veya açılı olarak monte edildiğinden, su tabakası pencereyi düzgün ve eşit bir şekilde siler. Aynen bir lastik silecek gibi silerek, camın herhangi bir iz veya leke olmadan kurumasını sağlar.

Kendi Kendini Temizleyen Camın Temizlenme Aşamaları

Kendi Kendini Temizleyen Camlar: Tanımı, İşlevi, Avantaj ve DezavantajlarıTitanyum dioksit kaplı bir camın fotokataliz ve hidrofili yoluyla şu adımlarla kendini temizlemektedir;
• UV ışığı titanyum dioksit kaplama üzerinde parladığında, elektronlar (atomların içindeki küçük, negatif yüklü parçacıklar ) serbest bırakılır.
• Elektronlar havadaki su molekülleri (H 2 O) ile etkileşir ve onları yüksek oranda reaktif, kısa ömürlü, yüksüz hidroksit iyonları (OH−) olan hidroksil radikallerine (OH·) ayırır.
• Bu çevik hidroksil radikalleri, çoğu kirin yapıldığı ağır organik (karbon bazlı) moleküllere saldırır, kimyasal bağlarını kırarken, onları karbondioksit ve su gibi daha küçük, zararsız maddelere dönüştürür. Bu bir oksidasyon örneğidir .
• Hidroksil radikalleri ayrıca camı hidrofilik (su seven) yapar. Yağmur yağdığında, su molekülleri eşit olarak yayılır ve bir tür otomatik silecek gibi silerek temizler!
Bu temizlenme süreci fotokatalitik hava temizleyicilerinde meydana gelen sürece çok benzemektedir.

Kendi Kendini Temizleyen Camların Avantajları ve Dezavantajları

Her olay, madde veya araçta olduğu gibi kendi kendine temizleyen camlarında kullanıcılarına sunduğu avantaj ve dezavantajlar bulunur. Kendi kendine temizleyen camların avantaj ve dezavantajları hakkında bilgi sahibi olunması bu cam modelinden maksimum düzeyde yararlanmayı sağlarken, yanlış seçim yapılmasın ortaya çıkabilecek olası zaman ve maliyet kaybının önüne geçer. Kendi kendini temizleyen camların avantaj ve dezavantajları aşağıdaki gibidir;
Avantajlar
Kendi kendini temizleyen camlar kullanıcılarına avantajlar sunarken, bu avantajlardan en önemlisi üzerinde olan kaplama özelliklerinin kullanım ömrü boyunca devam etmesidir. Böylelikle zamandan ve paradan tasarruf sağlarlarken, bu tasarruf hem zaman, hem de bu camın temizliği için işçiliğe ve temizlik malzemelerine ödenen bütçedir. Ayrıca içi su dolu kova ile temizlik yapılırken düşme gibi kaza geçirme riski bulunurken, bu riski de minimize eder. Tüm bu avantajları yanında çeşitli farklı kalınlıklarda (tipik olarak 4-10 mm), mavi tonlarda (kış bahçeleri gibi yerlerde güneş parlamasını azaltmak için) ve iyileştirilmiş enerji verimliliği için ısıyı yansıtan iç kaplamalarla bu cam modelleri bulmak mümkündür.
Dezavantajları
Bununla birlikte, kendi kendini temizleyen pencerelerin birkaç dezavantajı vardır ve başta gelen dezavantaj geleneksel camlara göre yaklaşık yüzde 15-20 daha pahalı olduklarıdır. Kendi kendini temizleme işlemi yavaş ve sürekli olarak gerçekleştiğinden dolayı ani bir misafir geldiğinde camlar çok temiz olmayabilir. Özetle kendi kendini temizleyen cam her zaman devam eden bir süreçtir ve asla yeni temizlenmiş bir cam kadar temiz ve pırıl pırıl görünmez. Ancak görünüm temizlenmemiş cam kadar kirli de değildir.
Kendi kendini temizleyen camların diğer bir dezavantajı ise temizleme işleminin güneş ışığına ve yağmura dayanmasıdır. Kaplamanın fotokatalitik etkinin başlaması için sadece küçük bir miktarda ultraviyole ışığa ihtiyacı duyarak çalışırken, böylece bulutlu günlerde bile işlev görür. Titanyum dioksitin düzgün çalışması için yeterli enerjiyi emmesi hala 12-48 saat sürer. Kaplamanın ilk kurulduğunda etkinleşmesi de belirli bir süre alır, ancak bu yaşanılan iklime bağlı olarak yazın bir haftadan kışın iki aya kadar sürebilir. Kendi Kendini Temizleyen Camlar: Tanımı, İşlevi, Avantaj ve Dezavantajları
Kendi kendini temizleyen camlarda güneş ışığı kadar suya da ihtiyaç vardır. Bu demek oluyor ki; bir süre yağmur yağmazsa kiri temizlemek için yine camları hortumla yıkanması gerekir. Kendi kendini temizleyen pencerelerin önde gelen üreticilerinden Pilkington’ın yaptığı açıklamada kuru havalarda, pencerenin yumuşak bir bezle ve ılık sabunlu suyla yıkanabileceğini veya hortumla nazikçe yıkanabileceğini açıklamamaktadır.
Fotokataliz yalnızca organik (karbon bazlı) kirleri çözer, bu nedenle tuz ve kum birikintileri gibi şeylere karşı etkili değildir, bu sahil yakınında binalarda kullanıma uygun olmadığı anlamına gelir. Kendi kendine temizleyen camlar, kaplama camla kadar uzun süre dayanacak şekilde tasarlanmış olsa da, camlar aşındırıcı malzemeler veya sert kimyasallarla temizlenirse yine de zarar görebilir. Ayrıca bu cam modelleri tanıtımlarında ve reklamlarında her ne kadar değinilmese de, bu camların iç kısımları yine geleneksel camlar gibi kişinin kendisi tarafından temizlenmesi gerekir.

Kaynakça:
https://en.foxof.com/should-you-install-a-self-cleaning-glass/
https://www.newglasstech.com/?page=product&cat=Facade&product=self-cleaning&lang=en
https://www.pilkington.com/en-gb/uk/householders/types-of-glass/self-cleaning-glass/benefits

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku