Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Beyin Hasarı Türleri Nelerdir?

0 815

Beyin yaralanmaları edinsel ve travmatik olmak üzere iki ana türe ayrılmaktadır. Her iki şekilde de beyin düzgün fonksiyon gösteremez, bu durum geçici ya da ömür boyu kalıcı olabilir.

Biliyor Muydunuz?

Doğum travmaları da beyin hasarı ile sonuçlanabilir. Buna “konjenital beyin hasarı” denilmektedir.

7727_indirAmerika Birleşik Devletleri’ nde her yıl 1.7 milyon kişi beyin hasarının bir çeşidine maruz kalmaktadır. Ayrıca beyin hasarı vakalarının epeyce bir kısmı uzun sürmediği için rapor edilmemektedir. Hafif beyin travması genellikle tıbbi müdahale gerektirmez. Ancak, önemli bozukluklara yol açan ciddi beyin yaralanmaları endişe kaynağı olmuştur ve ABD’ deki yaralanmaya bağlı ölümlerin önemli bir kısmını oluşturmaktadır.

Kafa travması, beyin hasarının en yaygın nedenlerinden biridir. Kafaya alınan fiziksel bir saldırı sonucu oluşan beyin hasarı, normal beyin fonksiyonlarını değiştirebilir. Ancak beyin hasarına neden olan tek şey kafa travması değildir. Hastalıklar, özellikle nörolojik hastalıklar beyin hasarına sebep olabilmektedir.

Beyin Hasarı Türleri Nelerdir?

1) Edinsel Beyin Hasarı:

İç olaylardan kaynaklanan edinsel beyin hasarı, travmatik olmayan beyin hasarı olarak sınıflandırılır. Edinsel beyin hasarına sebep olan durumlar arasında ensefalit, menenjit gibi enfeksiyonlar, inme ve tümör oluşumu sayılabilir. Edinsel beyin hasarı ayrıca beyne az miktarda oksijen gitmesi (hipoksi), beyne hiç oksijen akımı olmaması (anoksi), aşırı alkol tüketimi, uyuşturucu kullanımı ve toksik kimyasallara maruziyet gibi bazı durumların bir sonucu olarak da oluşabilmektedir.

2) Travmatik Beyin Hasarı:

Dışardan kuvvet uygulanması sonucu oluşan beyin hasarı travmatik beyin hasarı olarak sınıflandırılmaktadır. Bu kuvvet beyne zarar verebilecek kadar güçlü dışarıdan alınan bir darbedir. Kayma ve düşme, künt bir cisimle vurulma, otomobil kazaları bu duruma sebep olabilir. Basitçe söylemek gerekirse, kafaya alınan şiddetli bir darbe travmatik beyin hasarından sorumludur.

Travmatik Beyin Hasarı Türleri Nelerdir?

-Beyin Sarsıntısı:

7727_images_(1)Bu yaralanma türünde beyin fonksiyonları geçici olarak bozulmaktadır. Beyin sarsıntıları genellikle kısa süreli olan şuur kayıplarına neden olabilir bunu takiben baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, yorgunluk ve kulak çınlaması görülebilmektedir. Futbol, rugby ve benzeri sporları yapan kişiler genellikle beyin hasarının en az şiddetli formu olarak kabul edilen beyin sarsıntılarından muzdariptir.

-Beyin Kontüzyonu:

Kafaya bir cisim tarafından vurulduğunda bu beyinde kontüzyona neden olabilir, bu da beyin dokusunda çürük oluşumu ile kendini gösterir. Kontüzyonlar genellikle kanın bozulmuş kan damarlarından sızdığı yapısal beyin hasarına neden olurlar. Bu da kanın beyin dokusu etrafında toplanması olan “hematom”lara sebep olmaktadır. Beynin kanayan kısmı şişmiş görünür. Kontüzyonlar beyin sarsıntısına göre çok daha ciddi durumlar olarak kabul edilirler bunun nedeni beyne giden oksijen akımını azaltmalarıdır.

-Penetran Yaralanmalar:

Dış kuvvetin etkisi o kadar fazladır ki cisim kafatasını deler ve beyne ulaşır. Bu tür yaralanmalar beyin hasarının en ağır formudur ve genellikle ateşli silahlar ya da bıçak gibi keskin cisimler ile gerçekleşen saldırılar sonucu oluşur.

-Diffüz Aksonal Yaralanma:

Bu tip beyin hasarında , yaralanma sınırlı bir bölgede kısıtlı kalmaz beynin önemli bir bölümünü etkiler. Yüksek hızlı araç kazalarından kaynaklanan diffüz aksonal yaralanmalar beynin kemik yapının içinde şiddetli ve hızlı bir şekilde sallanmasına neden olur bu da beyin dokusunda yaygın hasara yol açar. Diffüz aksonal yaralanmaların büyük bir kısmı komaya girer ve çoğunluğu bilinç kaybı durumundan iyileşemez. Bilincini geri kazananlar ise hayat boyu bilişsel bozukluklar yaşarlar. Aynı zamanda “kapalı kafa travması” olarak da adlandırılan diffüz aksonal yaralanma beyin dokusundan birden çok kanama ile kendini gösterir. Diffüz beyin yaralanmasından ölüm nadir olsa da, hastaların %90’ı uzun süreli bir koma halindedir.

7727_imagesSarsılmış bebek sendromu da bir çeşit diffüz aksonal yaralanmadır. Sarsılmış bebek sendromu 2 yaşından küçük bir çocuğun çok hızlı ve sürekli sarsılması ile oluşur. Kafanın bu şiddetli sarsıntısı beynin kafatası içinde bir öne bir geriye sarsılmasına neden olur. Böylece beyin devamlı kafatasına çarparak yaygın bir şekilde hasarlanır ve beyinde diffüz aksonal yaralanma gelişir. Çocuklarına bu şekilde davranan bazı ebeveynler çocukta kalıcı beyin hasarına yol açabilirler.

-Coup-Contrecoup Yaralanma:

Bu yaralanma türünde beyin hasarı etkilenen taraf ile sınırlı kalmaz. Yaralanan beyin bölgesinin karşı tarafında da beyin hasarı oluşmaktadır. Ayrıca yalnızca etkilenen tarafta değil, etkilenen bölgenin tam karşı tarafında da çürük oluşmaktadır. Bunun nedeni kafaya alınan darbe o kadar şiddetlidir ki, beyin yer değiştirir ve kafatasının karşı tarafına çarpar ve beyinde başka bir hasara daha neden olur.

Beyin Hasarının Dereceleri Nelerdir?

-Hafif Beyin Hasarı:

Hafif beyin hasarı geçiren bir kişi sadece kısa bir süre için bilinçsiz olur. Bir kaç dakika içinde bilincine kavuşur ve bunu baş dönmesi ve konfüzyon (bilinç bulanıklığı) izlemektedir.

-Orta Beyin Hasarı:

Kişi birkaç dakika ile birkaç saat arasında değişebilen oldukça uzun bir süre bilinçsiz halde kalır. Bilinç bulanıklığı birkaç gün sürebilir ve bazı durumlarda haftalar ya da aylar boyunca devam edebilir. Bilinç bulanıklığı haricinde kişi hareketliliğinde problemler yaşayabilir ve aylarca sürebilen bilişsel ve davranışsal sorunlar yaşayabilir.

-Şiddetli Beyin Hasarı:

Ağır beyin hasarı ile ilişkili bilinçsizlik haftalarca veya aylarca devam eder. Hasta koma veya bitkisel hayata girer. Beyin zedelenmesi, genellikle yaşam boyu süren onarılamaz bir hasara yol açar.

Kaynakça:
http://www.buzzle.com/articles/types-of-brain-injury.html

Yazar:Tülay Arsoy

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku