Aramotik veya diğer ismiyle uçucu yağlar, tohumlardan, ağaç kabuklarından, bitki saplarından, çiçeklerden ve bitkilerin köklerinden gelen doğal olarak oluşan uçucu aromatik bileşiklerdir. Bu yağları daha önce kullananlar, sağlık için ne kadar güçlü, kokulu ve yararlı olabileceğini bilirler. Ancak bu yağların evcil hayvanlarda kullanımın faydaları ve nasıl olduğu hakkında bilgi sahibi olanların sayısı azdır. Bu yazıda köpeklerin bakımında kullanılabilecek esansiyel yağlar ve faydaları hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Uçucu Yağları Evcil Hayvanlarda Kullanmak Güvenli midir?
Evcil hayvan sağlığı için güvenli ve hatta daha iyi yardımcı olarak kabul edilen uçucu yağlar vardır. Bununla birlikte, köpekler için toksik olan birçok uçucu yağ da bulunmaktadır ve bunları kullanmak köpeklere zarar verebilir. Bu yüzden onlara faydalı olacak yağları bilmek ve onları bilinçli olarak kullanmak gerekir. Aşağıdaki yağlar sadece köpekler için değil aynı zamanda insanlar içinde gerçekten etkileyici potansiyel faydaları olduğu bilinen yağlardır. Uzmanların köpeklerin bakımında güvenle kullanılabilecekleri uçucu yağlardan bazıları bulunmaktadır:
Lavanta Yağı
Lavanta yağı insanlar arasında popüler bir seçimdir, bu yüzden belki de köpeklerin bakımında bu inanılmaz esansiyel yağa zaten çoğu kişi sahiptir. Köpek kokusunu gidermek için uçucu yağlar aranılıyorsa, lavanta, evcil hayvan sahiplerinin de sevme eğiliminde olduğu harika bir kokudur. Ayrıca, çalışmalar lavantanın TSSB vakaları ve anti-anksiyete yeteneği üzerindeki inanılmaz yararlı etkilerini göstermektedir, bu nedenle hem sahibinin hem de evcil köpeğini sakinleştirecektir.
Köpekler gibi evcil hayvanlar için, lavanta esansiyel yağının sakinleştirici etkileri anksiyete (genellikle veteriner veya araba sürmek ziyaretleriyle indüklenir), araba hastalığı veya uyku sorunları için çok yararlı olabilir. 2006 yılında yapılan bir klinik deneyde, lavanta esansiyel yağının sahiplerinin otomobillerinde seyahat kaynaklı heyecan öyküsü olan 32 köpek üzerindeki etkileri incelenmiştir. Bu araştırma bulgularına göre lavanta yağı kokusuna maruz kalan köpekler, dinlenmek ve oturmak için önemli miktarda daha fazla zaman harcamış ve hareket etmek ve bağırmak için çok daha az zaman harcamıştır. Genel olarak, araştırmacılar köpeklerde seyahat etmekten kaynaklanan durumun geleneksel tedaviler ile zaman alıcı, olumsuz etkilerle ilişkili ve maliyetli olabilmektedir. Lavanta yağı, yanık ve alerji benzeri köpek derisi şikayetlerinde çok etkili bir topikal ilaçtır. Ayrıca köpeklerde görülen yaralarda ve kaşıntı şikayeti olan köpeklerde bu şikayetlerin azaltılmasında uçucu yağlar da yaygın olarak tercih edilmektedir.
Nane Yağı
Nane yağının ferahlatıcı bir esansiyel yağı olduğu zaten herkes tarafından bilinmektedir. Nane yağı köpeklere zarar verir mi? Nane, köpeklerde pireleri bertaraf etmek için tavsiye edilen en iyi esansiyel yağlardan biridir. Aslında nane, evcil hayvan dükkanlarında ve bugün online olarak satılan köpek pire kovucu için daha yaygın olarak kullanılan uçucu yağlardan biri olarak bulunmaktadır. Teksas’ta veteriner hekim olan Austin ve Hill Country Mobil Veteriner Servisi’nin sahibi olan Dr. Janet Roark’a göre, nane esansiyel yağı, yorgun hayvanlara enerji vermek, boğaz kaslarını soğutmak ve mide şikayetlerini azaltmak için kullanılabilir. Hava kirlendiğinde havayı yeniler ve içten alındığında nefesi tazeleyebilir. Bu yağ köpeklerin solunum yollarını ferahlatabilir ve sağlıklı bir solunum yolunu sağlayabilirken ağrıyan eklemleri de rahatlatır.
Enerji verici bir yağ olarak, hayvanlar için de harika bir ruh hali güçlendirici olabilir. Uçucu yağlar konusunda bilgili bir veteriner olarak da bilinen Roark, nane yağının en iyi topikal olarak köpeklerle kullanıldığını belirtmektedir. Amerikan Kennel Club, köpeklerde pireyi önlemek için naneninde ilave edildiği esansiyel yağların bulunduğu köpek şampuanı yapmıştır. Bu şampuanın düzenli olarak kullanılması, köpeklerdeki pirelerden kurtulmak için esansiyel yağları kullanmanın harika bir yoludur.
Papatya Yağı
Papatya yağı, cilt tahrişi sorunları, yaralar, yanıklar, egzema ve ülser şikayetlerinde hem insanlar hem de köpekler için harika bir yağdır ve iyi bilinen bir anti-enflamatuar etkilere sahiptir. Bu, stres altındaki köpeği sakinleştirmek için kullanılabilecek hafif bir yağ çeşitidir. Papatya yağı kullanan köpekler için uçucu yağ tarifleri aranılıyorsa, lavanta yağı da içeren spreyler değerlendirilebilir.
Buhur Yağı
Buhur yağının kullanımın köpekler için güvenli olup olmadığı konusuna bakıldığında çoğu köpek için cevap evettir. Aslında, Kaliforniya, Inglewood’daki Centinela Hayvan Hastanesi’nde Dr. Richard Palmquist, bazı tümör ve kanser vakalarında buhur yağı kullanmanın çok faydalı olabileceğini belirtmektedir. Bu çalışmada sadece hayvan kanserinde buhur yağı kullanılması şeklinde değil aynı zamanda mesane kanseri de dahil olmak üzere, insanlarda bazı kanser türlerinin, bağışıklık sisteminin cevabının güçlendirilmesinde de güçlü potansiyel bir faydası olduğunu göstermiştir. Bu sonuçlar değerlendirildiğinde buhur yağının faydaları şaşırtıcı derecede büyüktür.
Buhur yağının güçlü antimikrobiyal özelliklere sahip olduğu tespit edilmiştir, bu da mikroplarla mücadele ve bağışıklık sistemini güçlendirmede harika bir tercihtir. Hayvan modelleri (fareler) üzerinde yapılan çalışmalar, bu yağın güçlü anti-depresif etkilere sahip olduğunu da göstermiştir.
Sedir Ağacı Yağı
Köpekler üzerine çıkan natüre dergisi, sedir ağacı yağı (Sedir Atlantica’da veya Himalaya Sediri) müthiş bir doğal haşere kovucu olduğunu belirtmektedir. Sedir ağacı esansiyel yağı köpeklerde kullanılırken, genel sakinleştirici ajan olarak görev görmektedir. Bu görevini köpeklerin akciğerler için antiseptik, öksürük balgam söktürücü (köpek kulübesi öksürüğü gibi) dolaşım stimülatörü (vücut ağrıları ve artrit için yararlı hale getirir), saç büyüme güçlendirici ve kepek düşürücü, idrar söktürücü ve utangaçlık veya sinirsel saldırganlık gibi davranış kaygılarına yardımcı olabilecek şekilde yerine getirmektedir.
Uzmanlara göre evcil hayvanlarda bu yağları birlikte kullanılabilen en iyi taşıyıcı yağ hindistan cevizi yağıdır. Hindistan cevizi yağı sadece taşıyıcı bir yağ olarak fayda sağlamakla kalmaz ve kullanımında cilt tahrişi olasılığını azaltır. Bunun yanında aynı zamanda evcil hayvanların cildini beslemeye yardımcı olur ve ayrıca araştırmalar yararlı antifungal özelliklere sahip olduğunu tespit etmiştir.
Köpekler İçin Toksik Zehirli) Olan Uçucu Yağlar
Köpeklerin bakım rutininde faydalı olan yağlar haricinde toksik etki yaratarak onlara zarar verebilecek türden yağlarda bulunmalıdır. Bu yağlar hakkında bilgi sahibi olunarak kesinlikle kullanılmaması gerekir. İşte köpeklerde toksik olan yağlardan bazıları:
• Karanfil
• Sarımsak
• Ardıç
• Biberiye
• Çay ağacı
• Kekik
• Kış yeşili (wintergrenn)
Bunun yanında saadece köpeklerde değil hiçbir hayvanda asla kullanılmaması gereken yağlar vardır. Bu yağlar şu şekildedir:
• Anason
• Huş ağacı
• Acı badem
• Boldo
• Hint kamışı
• Kâfur
• Çin tarçını
• Chenopodium
• Karanfil
• Sarımsak
• Goosefoot
• Yabanturpu
• Hyssop (Decumbens hariç Hyssopus sp.)
• Ardıç (Juniper Berry hariç Juniperus sp.)
• Pelin
• Hardal
• Kekik
• Karpuz
• Kırmızı veya Beyaz Kekik
• Rue
• Santolina
• Sassafras
• Solucan otu
• Çay ağacı
• Sakız ağacı
• Mazı ağacı
• Wintergreen’in
• Pelin
• Civanperçemi
Sonuç olarak bitkisel yağların sağlık üzerine birçok faydası olduğu gün geçtikçe daha çok bilinirlik ve netlik kazanmaktadır. Bu konuda yapılan araştırmalar ve çalışmalar sonucunda bitki veya uçucu yağların pek çok açıdan sağladığı faydalar gün ışığına çıkmaktadır. Bu yağların hayvanlarda da kullanımı bilinçli olunarak yapıldığı takdirde evcil hayvanların rutin bakımında yardımcı olabilir. Fakat toksik olan yağların kullanılmamasına özellikle dikkat edilmesi gerekir. Çünkü üzücü sonuçlar doğurabilir.
Kaynakça:
https://www.cedarcide.com/pets/10-essential-oils-awesome-for-natural-pet-care/
https://blog.aromatools.com/category/essential-ideas/essential-oils-for-pet-care/
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu