Şirin tüylü dostlarımız köpekler ve kediler de biz insanlar gibi terler mi sorusunun cevabını birçok kişi tam anlamıyla bilmemektedir. Bazı kişiler yaz ayları geldiğinde rahatlamaları, sıcaktan bunalmamaları ve çok terlememeleri amacıyla sahip oldukları evcil hayvanların tüylerini keserek kısaltmaktadır. Acaba bu ne kadar doğrudur? Onlara iyilik yapmaya çalışırken zarar mı veriyoruz? Konu hakkında yeni ve doğru bilgiler edinmek isteyenler doğru yerde bulunuyor. Bu yazımızda bahçelerimizi paylaştığımız, polislerin arama çalışmalarındaki en büyük yardımcıları, çobanların yoldaşı, evlerin bekçisi olan köpeklerin vücut sıcaklıklarını nasıl ayarladıklarını ve nasıl terleme yaptıklarını açıklayacağız.
Köpeklerde Terleme ve Sıcaklığa Uyum
Köpeklerin birçok farklı türü bulunmaktadır. Bunlardan bazıları sıcağa bazıları da soğuğa uyumludur. Bir köpeği sahiplenirken cinsi hakkında bilgi edinmek, uygun koşullarda barındırılmak gerekir. Köpeklerin koşup oynadıktan, enerji harcadıktan, aktivitelerde bulunduktan sonra dillerini dışarı doğru sarkıttıklarını ve hızlı soluk alıp verdiklerini görmüşsünüzdür. Bunu neden yaptıklarını hiç düşündünüz mü? İnsanlardan yola çıkarak açıklamaya çalışalım.
İnsanların yoğun aktivitelerden sonra vücut sıcaklıkları yükselmekte, bunu dengelemek için terleme gerçekleşmektedir. Alt deride bulunan ter bezleri ürettikleri ter denilen sıvıyı ince kanalları aracılığıyla deri üzerine salgılamaktadır. Derideki bu sıvı rüzgarın ve sıcaklığın etkisiyle buharlaşmakta ve artan vücut sıcaklığı normale düşürülmektedir. Köpeklerdeki mekanizma tam olarak böyle değildir. Onların vücut sıcaklıklarını düşüren ve denge sağlayan ter bezleri (ekrin bezler) sadece patilerinin altındadır. Bastıkları yerler bu sebeple nemlenir. Bu nem pençe ya da patilerinin kurumasını ve koşarken kaymalarını da önler.
Köpeklerin Burunları Neden Nemlidir?
Terleme ve ısı ayarını sağlayan ekrin bezler köpeklerin burunlarında da bulunur. Burunları bu yüzden genellikle ıslaktır. Islaklığın bir sebebi de salgılanan mukustur. Koku molekülleri mukus içinde erir. Bu sayede kokuları iyi alıp iz takibi yapabilirler. Tahmin edilebileceği gibi pati altından ve burundan terleme onlara yetmeyecektir İşte bu nedenle ağzını açmak, dilini dışarı sarkıtmak, sık soluk alıp vermek gibi farklı mekanizmalar kullanılır. Nefes verilirken su buharı da çıkar. Serinleyip vücut sıcaklığını dengelerken sürekli su kaybı olacağı için fazla su içmeleri gerekir. Pekines (pekingese), bulldog, pug gibi basık burunlu köpek cinsleri nefes alıp vermekte zorluk çekerler. Yorulmamaları ve güneşten etkilenmemeleri için bu cins köpekler fazla sıcakta ve güneş altında bırakılmamalıdır.
Köpeklerde patilerdeki ekrin bezlerden farklı olarak vücudun kılla örtülü bütün bölgelerinde apokrin tipte bezler de bulunur. Bu tür bezler ter üretimiyle değil köpeklerin kendine has koku oluşturmasıyla ilgilidir. Bu kokular ile karşı cins cezbedilir, hâkim olunan bölge işaretlenir, tehlike ya da uyarı sinyali verilir.
![Köpeklerde Terleme Mekanizması]()
Köpekler Yıkanmalı Mı?
Köpekler Yıkanmalı Mı?Sınırlı sayıda ve sınırlı bölgede ter bezi olduğundan dolayı köpeklerde insanlarda olduğu gibi terlemeden kaynaklanan koku oluşmaz. Koku oluşuyorsa bile sebebi bulunduğu, gezip oynadığı ortamdır. Dolayısıyla sık banyo yaptırmaları gerekmez. Sık yıkama derinin dengesini, pH değerini bozar ve mantar, uyuz gibi deri hastalıkların oluşmasını kolaylaştırır. Onlar için üretilmiş özel şampuanlarla ve ılık su kullanılarak ayda sadece 1 defa yıkanmaları yeterli olur. Yıkarken bir parça pamukla kulakları kapatılmalıdır. Ayrıca göz, burun ve ağızlarına da köpük kaçırılmamalı, yıkama işi bitince vücutları iyice kurulanmalıdır. Sağlık sorunları oluşmaması için kurutma makinesiyle tüylerin kurutulması da gerekir. Düzenli olarak tüylerini tarama veya fırçalama onları temiz tutmaya yeter.
Köpeklerin Kılları Tıraş Edilmeli Mi?
Gelelim sıcaklarda rahatlasınlar diye kıllarının tıraş edilmesi meselesine. Tıraş edilmiş, kürkü kısaltılmış olan köpekler sıcak havaya karşı korunmasız kalır ve doğal ısı izolasyon mekanizması bozulur. Bu biçimde güneş altında çok gezdirilen köpeklerde güneş çarpması, deride güneş yanıkları ve maruz kaldıkları UV (Ultraviyole yani Mor Ötesi) ışınlarından dolayı kansere yakalanma ihtimali de artar. Pati altlarından terleme durumu ve kılların tıraş edilmesinin doğru olmaması kediler için de geçerlidir.
Avrupa ve Amerika’da bulunan Veterinerlik Fakülteleri ile kuruluş tarihi 1866 olan Amerika Hayvanlara İşkenceyi Önleme Topluluğu ( American Society for the Prevention of Cruelty to Animals, kısaltılmış şekliyle ASPCA ) evcil hayvanların kıllarının ya da kürklerinin tıraş edilmesi ile hayvanların psikolojik ve fiziksel anlamda zarar göreceklerine dikkat çekmektedir.
Sıcaklarda Şirin Dostlarımız İçin Neler Yapabiliriz?
Dostlukları ve sevgileri psikolojik olarak iyileştirici, mutluluk verici olan tüylü dostlarımızın çok sıcaklarda bunalmamaları, biraz da keyif almaları için yapabileceğimiz şeyler elbette vardır. İşte onlar için yapabileceklerimiz:
*Sahiplendiğimiz petlerin sularını sıkça tazeleyebilir, içine bir miktar buz atabiliriz.
*Sahiplenmiş olmasak bile sokak hayvanları için boş bir kaba su doldurarak kapımızın önüne koyabiliriz.
*Onların tüm vücudunu olmasa da patilerini soğuk su ile ıslatabiliriz.
*Bahçeye ya da balkona içi su dolu bir leğen koyabiliriz. Aynı işi şişme çocuk havuzlarıyla da yapabiliriz.
*Serinletici örtü, yatak ya da tasmalar kullanıp onların rahatlamasını, sıcak günleri olumsuz etkilenmeden geçirmelerini sağlayabiliriz.
*Ağustosta olduğu gibi çok sıcak günlerde yürüyüş ve egzersizlerini nispeten daha serin saatlerde yaptırabiliriz.
Kaynakça:
https://petfriends.social
https://kedikutusu.com
http://www.vetadres.com
Yazar: Müşerref Özdaş