Günlük hayatta kullandığımız eşyaların ve kıyafetlerin insana somut olarak bir kârı vardır, yani hepsinin bir görevi bulunuyor. Kış günlerinde giydiğimiz bir palto bizi soğuktan korurken, yaz aylarında giydiğimiz ince bir kıyafetse bizleri serin tutmaya yarar. Fakat hiç dikkat ederseniz takmış olduğumuz takıların süs eşyası olmaktan başka bir özelliği yoktur. İşe yaramaları bir yana bazen gün içinde sizi rahatsız edebiliyorlar. Bunlardan bir tanesi de kravattır. Oturup düşündüğünüz zaman kravatın boynu sıkmaktan başka hiçbir görevi bulunmuyor. Sadece görünüş itibariyle giyilen bir takım elbiseyi güzel kılıyor. Peki neden kravat takarız bunu hiç merak ettiniz mi?
Günümüzde süs eşyası olarak kullanılan kravata tarihte MÖ 221 yılında rastlıyoruz. Arkeologlar yaptığı kazılar neticesinde buldukları kilden asker anıtlarında savaşçıların boyunlarında bir çeşit kumaştan yapıldığı düşünülen bir boyun bağının olduğunu gördü. İmparator Shih Huang dönemine ait olduğu iddia edilen bu anıtlardaki boyun bağının bir savunma aracı olduğu düşünülüyor.
Sıcak havalarda boğazı daraltmaktan başka görevi olmayan fakat şıklığın bir göstergesi sayılabilecek kravatın ortaya çıkışında, kravat sever bir millet olmayan biz Türklerin de katkısı bulunuyor. Bundan yıllar öncesine gittiğimizde 1660 tarihinde Avusturya ordusu Osmanlıları yendiğine şahitlik ediyoruz. Bu yenilginin ardından kahraman ilan edilen Macaristan toprakları içerisinde bulunan bir grup Hırvat asker kazandıkları bu itibarla Kralın huzurunu getirildiler. Paris’te Kralın önüne çıkan bu askerlerin boyunlarında renkli mendil diyebileceğimiz bir çeşit kumaş bulunuyordu. Kullandıkları bu kumaşlar biz zamanlar Romalı hatiplerin ses tellerini sıcak tutmak için kullandıkları mendile benzemekteydi. Kral huzuruna gelen askerlerin taktıkları bu kumaşı çok beğendi ve kendi ordusunun içerisinde kravat takan bir alay oluşturdu.
Paris’teki orduda gerçekleşen bu hadise zamanla modaya dönüştü ve İngiltere’ye sıçradı. Artık İngiltere’deki bir vatandaş boynuna renkli bir kumaş takmayınca kendisini şık addetmiyordu. Bu ilkel kravatlar zamanında o kadar o kadar yüksek bağlanıyordu ki insanlar bir yöne bakmak için boyunlarını değil vücutlarını döndürmek zorunda kalıyordu. Bunun yanında bir faydası da vardı ki, tıpkı MÖ 221 yılında Çin ordusunda kullanıldığı gibi savaşlarda kravat takan askerler boyna gelebilecek darbelerden bu kravat sayesinde korunuyordu. Hırvatlar kullandıkları kravatlara “croates” adını vermiştir. Dikkat edilirse Hırvat kelimesiyle bizim kullandığımız “kravat” kelimesi telaffuz bakımından birbirine benzemekte. Bizde ilk kravatın kullanılması ise Osmanlının son dönemlerinde gerçekleştirilen Batılılaşma hareketlerine dayanır. Sultan Abdülmecit’in kravat kullanmaya başlamasıyla devlet dairelerinde de bu aksesuar kullanılmaya başlandı.
Giderek popülaritesi artan kravat için yüzlerce bağlama tekniği geliştirildi ve hakkında kitaplar yazıldı. Zamanla iş hayatının, resmi günlerin bir göstergesi olan kravat artık takım elbiseler için veya başka kombinler için vazgeçilmez bir aksesuar oldu. Cinsiyet olarak erkeklerle bütünleştirilmiş olan kravat günümüzde moda gereği kadınlar tarafından da kullanılmaktadır.
Yazar:Hasan Demİrcİ