Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Mükemmeliyetçi Olmak Neden Zararlıdır?

0 390

Mükemmeliyetçi olan bireyler muhtemelen her şeyi doğru yapmayı isteme duygusuna sahiptirler. Bu kişiler mesela işyerlerinde belgeleri zamanında teslim etmekle zorlanabilirler çünkü hazırladıkları belgelerin küçük hatalar içermesini bile istemezler., çünkü her şey mükemmel olsun isterler. Fakat bilinmelidir ki, yüksek standart farklı bir şeydir mükemmeliyetçilik başka bir şeydir. Bazı araştırmacılar mükemmel olmaya çalışmanın hem zihinsel hem de fiziksel sağlık üzerinde ciddi sorunlar yaratabileceğini düşünmektedirler. Bu yazıda mükemmeliyetçi olmanın zihinsel ve fiziksel etkileri üzerine bilgiler bulunmaktadır.

Mükemmeliyetçilik Nedir?

Yapılan araştırmalara göre, mükemmeliyetçi olan kişiler için gerçekçi, yüksek standartlara ulaşmak kritik bir öneme sahiptir Eğer başarısızlık yaşarlarsa suçluluk ve utanç hissetmeleri muhtemeldir, bu da genellikle başarısız olmalarından endişe duydukları durumlardan kaçınmalarına neden olmaktadır. Amanda Ruggeri’nin mükemmeliyetçilik hakkında BBC Future yaptığı açıklama da; mükemmeliyetçi olan kişilerin başarılı olmadığında, sadece yapamadıkları konusunda hayal kırıklığı hissetmekle kalmayıp, kim olduklarından bile utanç duyduklarını söylemiştir.

Mükemmeliyetçilik Neden Zararlıdır?

Mükemmeliyetçi Olmak Neden Zararlıdır?Mükemmeliyetçiliği bir çok kişi olumlu bir durum olarak nitelendirse de, araştırmacılar aşırı uçta mükemmeliyetçiliğin aslında daha düşük zihinsel sağlıkla bağlantılı olduğunu bulmuşlardır. Yapılan bir çalışmada, araştırmacılar önceki çalışmalarda mükemmeliyetçiliğin ruh sağlığı ile nasıl ilişkili olduğunu analiz etmişlerdir. Bu analizde toplam olarak284 çalışma (57.000’den fazla katılımcıyla) incelenerek mükemmeliyetçiliğin anksiyete, depresyon, yeme bozuklukları ve obsesif kompulsif bozukluk belirtileri ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, yüksek düzeyde mükemmeliyetçi olan kişilerin (yani mükemmeliyetçi özelliklerle daha güçlü bir şekilde tanımlanan katılımcılar) daha ileri seviyelerde genel psikolojik sorunlar yaşadıklarını belirttikleri de tespit edilmiştir.
2016 yılında yayınlanan bir makalede, araştırmacılar mükemmeliyetçilik ve depresyonun zamanla nasıl ilişkili olduğunu incelemişlerdir. Aşırı mükemmeliyetçi olan bireyler depresyon belirtilerinde artış yaşadığını belirtmişler, bu durum da mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olmanın depresyon için bir risk faktörü olabileceğini dügöstermektedir. Başka bir deyişle, kişiler mükemmeliyetçi yapılarının başarılı olmalarında kendilerine yardımcı olan bir durum olarak düşünseler de, aslında mükemmeliyetçilikleri zihinsel sağlıkları için zararlı olabileceği tespit edilmiştir.
Mükemmeliyetçilik her zaman zararlı mıdır? Psikologlar bu noktayı tartışmaktadırlar, bazıları uyarlanabilir mükemmeliyetçilik gibi bir şeyin olabileceğini öne sürerek, insanların yaptıkları hatalar konusunda öz eleştiri yapmadan kendilerini yüksek standartlarda tuttuklarını öne sürmektedirler. Bazı araştırmacılar ise, daha sağlıklı bir mükemmeliyetçilik biçiminin hedefleri takip etmeyi içerdiğini ve hedefine ulaşamadığında kendini suçlamamak olduğunu dile getirmiştir. Ancak, başka araştırmacılara göre ise bir kişinin mükemmeliyetçi olduğunu düşündürmesi kendini daha adil yüksek standartlarda tutmaya çalıştığı için faydalı bir durum olarak değerlendirilmelidir.

Mükemmeliyetçilik Yükselişte mi?

Mükemmeliyetçi Olmak Neden Zararlıdır?Yapılan bir çalışmada, araştırmacılar mükemmeliyetçiliğin zaman içinde nasıl değiştiğini incelemişlerdir. Araştırmacılar, 1989’dan 2016’ya kadar 41.000’den fazla üniversite öğrencisinden toplanan verileri gözden geçirmiş, incelenen süre boyunca, üniversite öğrencilerinin artan mükemmeliyetçilik seviyelerini bildirdiklerini izlemişlerdir. Bu kişiler kendilerini daha yüksek standartlarda tutmuşlar, daha yüksek beklentiler oluşturmuşlar ve yüksek standartlar hedeflemişlerdir. Daha da önemlisi, genç yetişkinlerin çevredeki ortamdan aldığı sosyal beklentileri bulunmaktadır. Araştırmacılar bu durumun toplumun giderek rekabetçi olmasından kaynaklandığını ileri sürmektedir. Ve üniversite öğrencilerinin üzerinde olan bu baskıların toplumdan ve ebeveynlerinden kaynaklandığını bunun da mükemmeliyetçi eğilimleri artırdığını ileri sürmektedirler.

Mükemmeliyetçilikle Nasıl Mücadele Edilir?

Peki, mükemmeliyetçiliğin olumsuz sonuçları olduğu düşünüldüğünde, mükemmeliyetçi eğilimi olan bir kişi bu davranışlarını değiştirmek için neler yapabilir? Bu mükemmeliyetçi kişiliğe sahip olan bazı kişiler bu alışkanlıklarını değiştirmekte tereddüt etseler de, psikologlarlar bu alışkanlıklarından vazgeçmenin daha az başarılı olacakları anlamına gelmediği konusuna dikkat çekmektedirler. Aslında, hatalar öğrenmenin ve büyümenin önemli bir parçası olduğu için, kusurları kucaklamak uzun vadede kişiye yardımcı olabilir.
Mükemmeliyetçiliğe olası bir alternatif, psikologların büyüme zihniyeti olarak adlandırdıkları durumu geliştirmeyi içermektedir. Stanford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, büyüme zihniyetini geliştirmenin başarısızlıklardan öğrenmeye yardımcı olmanın çok önemli bir yolu olduğunu keşfetmişlerdir. Sabit zihniyetleri olanların (beceri seviyelerini doğuştan gelen ve değişmeyen olarak gören) aksine, büyüme zihniyetleri olanlar hatalarından öğrenerek yeteneklerini geliştirebileceklerine inanmaktadırlar. Psikologlara göre, burada büyük görev ebeveynlere düşmektedir çünkü ebeveynler çocuklarının başarısız olduğu durumlarda, bu durumu olumlu karşılama konusunda önemli rol oynamaktadırlar. Çocuklarını çaba gösterdikleri için (sonuçları kusurlu olsa bile) övebilirler ve çocukların hata yaptıklarında ısrar etmelerini öğrenmelerine yardımcı olabilirler.
Mükemmeliyetçiliğe bir başka potansiyel alternatif de, öz-şefkat geliştirmektir. Kendine şefkat duymak için, kişinin yakın bir arkadaşı kendisine hata yaparlarsa nasıl cevap vereceğini değerlendirmesidir. Bu soruya verilecek cevaplarda büyük oran muhtemelen arkadaşlarının iyi niyetli olduğunu bilerek, nezaket ve anlayışla cevap vereceksiniz. Öz-Mükemmeliyetçi Olmak Neden Zararlıdır?şefkatin arkasındaki fikir, hata yaparken kendimize nazik davranılması ve hataların insan olmanın bir parçası olduğunu hatırlatmak şeklindedir. Ve bu şekilde hata yapan kişiye olumsuz duygular beslenmez. Ruggeri’nin BBC Future’u işaret ettiği gibi, kendine şefkat zihinsel sağlık için faydalı olabilir, ancak mükemmeliyetçiler kendilerini şefkatli bir şekilde tedavi etmeme eğilimindedir.
Psikologlar ayrıca bilişsel davranışçı terapinin insanların mükemmeliyetçilik hakkındaki inançlarını değiştirmelerine yardımcı olmanın bir yolu olabileceğini öne sürmüşlerdir. Mükemmeliyetçilik daha düşük zihinsel sağlıkla bağlantılı olsa da, iyi haber mükemmeliyetçiliğin değiştirebilecek bir durum olduğudur. Kişiler hataları birer öğrenme fırsatı olarak görmeye çalışarak, özeleştiriyi öz-şefkatle değiştirerek, mükemmeliyetçiliğin üstesinden gelebilir ve kendine daha sağlıklı hedefler belirleyebilirler.

Kaynakça:
http://dx.doi.org/10.1037/bul0000138
http://nymag.com/scienceofus/2015/09/perfectionism-but-without-driving-yourself-nuts.html

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku