Organik bir molekül olan Oksaloasetat, vücudun enerji üretim ve atık yönetim sistemlerinin bir parçasıdır. Bebek gelişiminde kesinlikle şarttır çünkü oksaloasetat yapan enzimlerdeki genetik eksiklik ciddi nörolojik sorunlara ve gelişimsel gecikmelere neden olabilir. Ve araştırmacılar sadece terapötik potansiyelini ortaya çıkarmaya başlamıştır. Solucanlar üzerinde yapılan birkaç çalışmada oksaloasetatın yaşam süresini önemli ölçüde arttırdığı bulunmuştur. Bu çalışmalar, yapılan diğer çalışmalar arasında, oksaloasetat takviyesinde küçük bir dalgalanmaya neden olmuştur, ancak solucanlar üzerindeki çalışmalar insan sağlığına ekstrapoze edilemez ve edilmemelidir.
Bu takviyelerin tartışmalı olmasının sebeplerinden biri de budur. Diğerleri arasında oksaloasetatın stabilize edilmesinin çok zor olduğu, oral takviyelerin iyi absorbe edilemeyeceği ve solucan çalışmalarının insanlar üzerinde olsa bile yüksek miktarlarda hayvanlarda tekrarlanması gerektiği gerçeği vardır. Dahası, çoğu oksaloasetat takviyesi üreten şirketin, yeni ilaçların tıbbi gıdaların pazarlanması ve satışı ile ilgili FDA düzenlemelerini ihlal ettiği geçmişi söz konusu olmuştur. Bütün bunlar göz önüne alındığında, oksaloasetat üzerine yapılan araştırmalarının oldukça çekişmeli bir süreç izlemesi olması şaşırtıcı bir durum değildir.
Oksaloasetat Hareket Mekanizması
Sitrik Asit Döngüsü: Aksi halde Krebs döngüsü (veya trikarboksilik asit döngüsü) olarak bilinen sitrik asit döngüsü, hücrenin birincil enerji üretim yollarından biridir. Oksaloasetat, döngüde malat ve sitrat arasında oturur. Malat bunun için bir hidrojen atomu bağışladığı zaman NAD NADH yapmak için oksaloasetata dönüştürülür. NADH daha sonra şekerden enerji üretmeye yardım eder. Piruvat karboksilaz adı verilen bir enzim ayrıca piruvatı oksaloasetata dönüştürebilir. Oksaloasetat sitrat (döngünün bir parçası) veya altı amino asitten herhangi birine dönüşebilir.
NAD ve NADH: Sitrik asit döngüsünde malat, oksaloasetat ve NADH yapmak için hidrojen NAD’ye bağışta bulunur. Bununla birlikte, bu reaksiyon aynı zamanda ters yönde de gerçekleşir: oksaloasetat malat ve NAD yapmak için NADH’den bir hidrojen atomu alır. NAD yüksek seviyeleri, NADH göre, hücredeki diğer yaşla ilgili mekanizmaları destekleyebilir. Bunlara hayvan modellerinde artmış yaşam süresi ve azalmış dejeneratif hastalık oranları ile bağlantılı olan sirtuinler ve AMPK dahildir.
Glutamat Süpürme: Oksaloasetat, parçalayarak (α-ketoglutatata) glutamat seviyelerini azaltır. Daha spesifik olarak, oksaloasetat ve glutamat glutamat oksaloasetat transaminaz (veya GOT) olarak adlandırılan bir enzimle karşılaştığında, enzim ikisini de dönüştürür ve aspartat ve a-ketoglutarat olarak ortaya çıkarlar. Tıbbi araştırmalarda buna glutamat süpürme denir ve yüksek düzeyde glutamatın beyinde birikmesini ve yıkıcı hale gelmesini önlemeye yardımcı olabilir.
Bu mekanizma biraz tartışmalıdır. Bir çalışma oksaloasetatın hücre ölümüne karşı hidrojen peroksitten koruduğunu, ancak glutamattan koruduğunu bulmuştur. Gelecekteki araştırmalar bu çelişkileri çözecek ve glutamat temizlemenin insan sağlığı ile ilgili olup olmadığını belirleyecektir. Oksaloasetat konusunda yapılan çalışmalarda Oksaloasetat savunan ve 
savunmayan iki grup düşünce vardır ve fikirleri şu şekildedir:
Oksaloasetat’ın avantajları olduğunu savunanların düşünceleri:
• Vücudun doğal enerji sisteminin bir parçası olduğu
• Beyni toksinlerden ve yaralanmalardan koruduğu
• Ömrü artırabildiği ve yaşa bağlı bozuklukları önleyebilidği
• Kan şekerini düşürebildiği
• PMS’yi önleyebildiği
• Kalbi ve böbrekleri koruyabildiği
Dezavantajları olduğunu iddia edenlerin düşünceleri:
• Parkinson hastalığının semptomlarını kötüleştirebilir
• Herhangi bir fayda için daha birkaç klinik çalışma yapılmıştır
• İnsan çalışmaları olmayan birçok iddia vardır
• Hayvan çalışmalarına dayanan birçok varsayımdır (solucanlar dahil)
• Önde gelen çalışmalarda yüksek önyargı riski
• Ek formda stabilize etmek zor
• Pahalıdır
• Sağlık hedeflerinin çoğu için daha iyi alternatifler mevcuttur.
Takviyeler
Oksaloasetat kapsül şeklinde bulunur. Terra Biological LLC’den bir şirket, oksaloasetat’ı stabilize etmek ve oral yoldan alındığında biyolojik olarak kullanılabilir hale getirmek için bir yöntem geliştirdiğini iddia etmektedir. Bu şirket, piyasadaki en belirgin oksaloasetat takviyeleri olan benaGene ve Jubilance’i üretmektedir. Bununla birlikte, bu takviyeler hiçbir üçüncü taraf laboratuvarı tarafından değerlendirilmemiştir, bu nedenle içlerinde gerçekte ne olduğundan emin olmanın bir yolu yoktur. En iyi oksaloasetat takviyeleri, aynı zamanda, vitamin C ve bunların bileşenlerin B12 gibi çeşitli başka bileşikler beraber kullanılandır.
Gıda Kaynakları
Oksaloasetat bazı gıdalarda bulunur, ancak sağlığı etkileyecek kadar yüksek seviyelerde değildir. Aynı zamanda oldukça kararsızdır ve zaman içinde kolayca bozulur. İnsan vücudu en azından teoride malat veya malik asitten oksaloasetat yapabilir. Malik asit, meyvelere ve bazı sebzelere ekşi bir tat veren şeydir. İlk önce elmalarda keşfedilmiştir, ancak çok çeşitli meyveler onu içermektedir. Bunlara üzüm, mango, armut, portakal ve daha birçokları dahildir. Bu yiyeceklerin oksaloasetat seviyelerini arttırıp arttırmayacağı bilinmemektedir.
Dozaj
Güvenli ve etkili bir oksaloasetat dozu yoktur, çünkü bir tanesini bulmak için önemli ölçüde güçlü bir çalışma yapılmamıştır. Oral takviyeler tipik olarak günde 100- 200 mg dozunda satılır. Pilot çalışmalar, genellikle iyi tolere edilen bu aralıktaki dozları kullanma eğilimindedir. Bununla birlikte, bazı araştırmacılar, 200 mg oral oksaloasetatın kandaki oksaloasetat seviyeleri üzerinde çok az etkiye sahip olduğunu öne sürerek, daha yüksek dozların araştırılması gerektiğini ileri sürmektedir. Hayvan çalışmalarının çoğu, oksaloasetatın enjeksiyonları doğrudan vücut boşluğuna veya damarlara doğrudan sağladığını göstermektedir. Oral takviyeler kapsamlı olarak çalışılmamıştır.
Yan Etkiler
Günde 1000 mg’a kadar dozlar kullanan diyabetik kişilerin klinik çalışmalarında herhangi bir olumsuz etki bildirilmemiştir. Bir çalışma, günde 200 mg dozunun, kan seviyeleri üzerinde hiçbir etkisinin olmadığını bulmuştur. Küçük bir Oksaloasetat, Parkinson hastalığı klinik çalışmasında, 18 kişiden 7’si (%39), semptomlarının plasebo alan 15 kişiden 1’iyle (%7) karşılaştırıldığında daha da kötüleştiğini bildirmiştir. Kişinin Parkinson hastalığı varsa, daha fazla araştırma yapılıncaya kadar oksaloasetattan kaçınması akıllıca olabilir. Oksaloasetat çocuklar, hamile veya emziren kadınlar üzerindeki etkilerini araştıran hiçbir güvenlik çalışması yoktur. Bu nedenle hamile olanlar veya emzirenler oksaloasetat takviyesi almaktan kesinlikle kaçınmaları tavsiye edilir.
Sınırlamalar ve Uyarılar
Oksaloasetat takviyeleri, şişedeki iddiaları desteklemek için ciddi bir güvenilir araştırma eksikliğinden mustariptir. Bildirilen sağlık yararlarının çoğu sadece hücreler, solucanlar veya (en iyi ihtimalle) kemirgenlerde incelenmiştir. Ayrıca, bu çalışmalarda, hücreler veya hayvanlar ya oksalasetat içine batırılmış veya enjekte edilmiştir; bu sonuçlar sözlü takviyeye güvenle çevrilemez.
İnsan çalışmaları az ve çok uzak ve bazıları modası geçmiş bir metodolojiyle on yıllardır. Mevcut son çalışmalar küçüktür, özellikle güçlü değildir ve önyargı riski altındadır. İnsanlar oksaloasetat takviyeleri önerdiğinde, genellikle benaGene ve Jubilance üreten Terra Biological şirketinin kurucusu olan tek bir araştırmaya işaret ederler ve bu durumda çıkar çatışması açık bir şekilde görünmektedir. Yine, oksaloasetatın dengelenmesinin çok zor olduğu unutulmamalıdır. Ne Terra Biological LLC ne de başka bir şirket oksaloasetat stabilize etme yöntemlerini açıklamamıştır. Hiçbir oksaloasetat takviyesi, üçüncü bir tarafça bağımsız olarak değerlendirilmemiştir.
Oksaloasetat, vücudun enerji üretim makinelerinin hayati bir parçasıdır. Solucanlar üzerinde yapılan çalışma sayesinde uzun ömre faydaları konusunda olan tartışmayı ilginç bir hedef haline getirmiştir. Bununla birlikte, bu bileşiğin iddia edilen faydalarının birçoğunun, insanlardan bağımsız olarak memelilerde etkileri gözlemlenmiştir.
İnsan vücudunda, oksaloasetat, NAD’yi NADH’ye yükseltir, bu da daha uzun bir yaşamla ilişkili diğer yolları aktive eder. Ayrıca beyin hasarı riskini azaltmak için glutamatı temizleyebilir. Bununla birlikte, bu etkiler sadece oksaloasetat enjeksiyonlarıyla ortaya çıkabilir; oral takviyeler oldukça dengesizdir ve iyi emilemezler. Ayrıca önemli bir oksaloasetat kaynağı yoktur. Oksaloasetat ‘in yararlarına ilişkin kanıtlar seyrektir ve ürün pahalıdır. Bu yayında ele alınan potansiyel faydaların her biri için, daha iyi seçenekler mevcuttur.
Kaynakça:
content.selfdecode.com
sciencedirect.com
britannica.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu