Sınıflandırma ve Habitat
1. Balaeniceps rex, pabuç gagalı leyleğin bilimsel adıdır.
2. Genellikle leylek olarak adlandırılsa da, bilim adamları pabuç gagalıların leyleklerden ziyade pelikanlarla yakından ilişkili olduğunu söylerler.
3. Pabuç gagalı leylek, orta ve doğu Afrika’ya özgüdür ve birçok ülkede yaşamaktadır. Afrika kıtasının dışındaki bazı hayvanat bahçelerinde de bulunur.
4. Leylek, tropik bataklıklarda yaşar ve beslenir. Bunlar, su kütlelerinin yanı sıra çimler ve sazlardır.
5. Papirüs, genellikle pabuç gagalı leyleklerin işgal ettiği bataklıklarda baskın olan bir bitkidir. Cyperus papyrus, saz ailesindeki çiçekli bir bitkidir.
6. Pabuç gagalı leylekler, tropikal bataklıklarda görülür.
7. Leylek, genellikle insanların ulaşmakta zorlandığı bölgelerde yaşar.
Pabuç Gagalı Leyleğin Dış Görünümü
8. Ağırlıklı olarak mavi-gri tüyleri olan, uzun bir kuştur. Kanatları ve kuyruk tüyleri koyu gri ve siyahtır. Dikkat çekilen ilk özelliği kuşun muazzam gagasıdır.
9. Açık ten rengi, soluk turuncu veya pembe renkli gaga öylesine büyüktür ki, özellikle olgun erkeklerde, vücudun geri kalanına oranla orantısız görünür.
10. Olgun bir yetişkinin gagası yaklaşık dokuz inç uzunluğunda ve neredeyse dört inç genişliğindedir. Ucunda bir kanca vardır.
11. Leyleğin kafasının tepesinde bir tutam tüy vardır.
12. Gözün irisi sarı veya sarı-yeşildir.
13. Kuşun, uzun ve ince bacakları kazıklara benzer ve genellikle koyu renklidir.
14. Ayak parmakları uzundur ve perdeli değildir.
15. Bir yetişkin üç buçuk ile dört buçuk metre boyundadır. Bazen, bir kuşun uzunluğu 5 metreye ulaşır.
16. Erkekler, dişilerden biraz daha büyüktür ve daha büyük gagaları vardır.
Beslenme ve Diyet
17. Pabuç gagalı yabani leylekler, genellikle tek başlarına görülürler.
18. Pabuç gagalı leylekler, etçildir. Genellikle avlanırken, suda hareketsiz dururken veya yavaşça yürürken görülür. Uzun süre ayakta durur ve çok sabırlıdır. Ancak avını gördüğünde, harekete geçer.
19. Pabuç gagalı leyleklerin av sırasında hamleleri hızlı ve güçlüdür. Bu davranış “daraltma” olarak bilinir.
20. Pabuç gagalı leylekler, öncelikle balıkla beslenir. En sevdikleri av, akciğer balığıdır. Ayrıca kurbağa, su yılanı, kertenkele ve hatta bebek timsahlarını da yerler. Bazen fareleri de yerler.
21. Leylekler, avlarını genellikle sığ sularda ararlar.
22. Gaganın kenarları keskindir ve hayvanın avını yakalamasına yardım eder.
23. Pabuç gagalı leylekler uçar, ancak bu yöntemle çok uzaklara seyahat edemezler.
24. Bazı kaynaklar, kuşların kısmen gece görüldüğünü ve geceleri beslendiğini söyler.
Yumurta Üretimi ve Bakımı
25. Pabuç gagalı leylekler, genellikle yalnız hayvanlardır. Üreme mevsimi hariç nadiren bir arada görülür.
26. Türler, tek eşlidir.
27. Yuva, bitki örtüsündeki su bitkilerinden yapılır. Ebeveynler yuvayı birlikte oluşturur.
28. Pabuç gagalı leylekler, genellikle iki yumurta bırakır. Bazen, bir veya üç yumurta da olabilir.
29. Yumurtalar, bir kerede hepsi yerine üç ile beş gün aralıklarla serilir.
30. Ebeveynler sırayla yumurtaları kuluçkaya yatırır. Yumurtalar çok fazla ısınırsa, yetişkin gagasında taşıdığı suyu yumurtaların üzerine bırakır.
31. Kuluçka yaklaşık otuz gün sürer.
32. Leylek bazen yuvadayken, eşine selamlama olarak gıcırdayan bir gaga sesi çıkarır.
Civcivlerin Hayatta Kalması
33. Civcivler, yiyecek için yalvarırken hıçkırık sesi çıkarır.
34. Ne yazık ki, çok az istisna dışında, bir grupta sadece bir civciv hayatta kalır. Hayatta kalan civciv, genellikle en güçlü olanıdır. Hayatta kalmak için, ya kardeşini açlıktan ölmek üzere bırakır ya yetişkinlerden gelen yiyecek yarışmasını kazanır ya da kardeşini öldürür.
35. Yumurtadan ilk çıkan civciv genellikle en güçlü olanıdır, çünkü ikinci yumurtadan önce beslenir ve büyür.
36. Civcivin üreme olgunluğuna ulaşması üç ile dört yıl sürer.
37. Esaret altındaki pabuç gagalı leylek, otuz altı yıl hatta bir rapora göre elli yıla kadar yaşar. Vahşi yaşamdaki ömrü bilinmemektedir.
Nüfus Tehditleri
38. IUCN, farklı türlerin nüfus durumunu açıklayan bir kırmızı liste düzenler. Her bir türü, neslinin tükenmeye yakınlığına göre bir kategoriye yerleştirir. Pabuç gagalı leylekler, “Hassas” kategorisinde sınıflandırılmıştır.
39. Leyleklerin statüsünün son değerlendirmesi 2016 yılında yapılmıştır.
40. Kırmızı liste, leylek nüfusunun üç ana faktörden dolayı azalmaya devam ettiğini bildirir: avlanma, yuvaların bozulması ve yaşam alanlarının değiştirilmesi veya kaybedilmesi.
41. Bazı pabuç gagalı leylek habitatları, bitki yetiştirmek veya inekleri beslemek için toprağa dönüştürülmüştür. Leylekler habitatta kalabilseler bile, inekler yuvaları çiğnemektedir.
42. Leylekler, yiyecek için avlanır ve aynı nedenle yumurtaları toplanır. Bazı bölgelerde, yetişkin kuşlar ve civcivler, canlı hayvan ticareti için ele geçirilmiştir.
Koruma
43. Pabuç gagalı leylekleri korumak için eylem planları ve koruma alanları oluşturulmuştur. Bazı yerlerde, gardiyanlar istihdam edilmiştir. Bu sadece hayvanların korunmasını arttırmakla kalmamış aynı zamanda problemleri hakkında da farkındalık yaratmıştır.
44. Söz konusu kişi ve kuruluşlar, gelecekte leyleklere yardım etmek için önerilerde bulunmuştur. Bu öneriler şunları içerir:
-Daha iyi izlenmesi gereken alanları belirleyin ve bu alanlarla ilgili düzenli araştırmalar yapın.
-Koruma gerektiren bölgeleri seçin ve orada yaşayan leyleklere yardım etmek için prosedürler oluşturun.
-Leylekleri korumak için kurulmuş olan yasaları uygulayın.
-Toplulukları, yaşayan leyleğin değeri hakkında eğitin.
-Ekoturizmi teşvik edin.
Kaynakça:
https://owlcation.com/stem/Facts-About-the-Strange-and-Impressive-Shoebill-Stork
Yazar: Katibe Melis Dinçer