Pazarlama bölümleme, işletmenin rakiplerine karşı üstünlüklerini belirleyerek, kaynaklarını verimli kullanma amaçlı analitik süreç kabul edilir. Tüm pazardaki çeşitli grupların satın almadaki ortak davranış ve gereksinimleri doğrultusunda benzer gruplara ayrılması diye de kabul edilmektedir. Pazardaki tüketicilerin gereksinimleri benzerdir. Farklı gereksinimlere sahip tüketici grupları ise bunu izler.
Pazarlama Bölümleme Amaçları:
1-Tüketicilere yeni fırsatlar sunmak için pazarlar araştırmak.
2-Sunulan fırsatları tutundurmak için pazara uygun reklam mesajları hazırlamak.
Pazarlama, tüketicilerin talep ettikleri mal ve hizmetleri uygun yer ve zamanda, uygun fiyatlarla sunmaktır. Ancak, farklı ihtiyaçlar göz ardı edilir ve pazar bütün kabul edilirse, bazı tüketicilerin ihtiyaçları ancak kısmen karşılanır. Böylece işletme kaynakları verimli kullanılmamış olur. Bunun için mutlaka gereksinim ve istekler sınıflandırılmalıdır. Aynı zamanda müşteri veri tabanı hazırlanarak rakiplere göre avantajlar sağlanır.
Pazarlama Bölümlemenin Faydaları:
1-Hedef kitle gereksinimlerine uygun mal ve hizmetler geliştirebilmek.
2-Etkin ve verimli tutundurma.
3-Rekabeti net değerlendirme.
Hedef kitle, hangi pazar bölümlerinin en büyük fırsat sunduğu doğrultusunda seçilir. Bunun için şunlar göz önüne alınır;
4-İşletmenin amaçları ve avantajları,
5-İşletmenin rekabet durumu,
6-Pazar bölümü büyüklüğü ve büyüme potansiyeli,
7-Dağıtım gereklilikleri,
8-Gereken harcamalar,
9-Kazanç potansiyeli,
10-İşletmenin tüketicilere imajı,
11-Avantaj geliştirip sürdürebilme imkanları.
PAZARLAMA BÖLÜMLEME TÜRLERİ
A-Coğrafik Değişkenlere Göre:
Pazar ülke, bölge, yöre, şehir gibi coğrafi birimlere ayrılır. Nüfus yoğunluğu, iklim, standardizasyon gibi ölçütler esas alınır.
B-Psikografik:
Tüketicilerin psikolojilerine göre pazar bölümlemedir. Yaş, gelir durumu, cinsiyet gibi değişkenler, mal ve hizmetlerin iletişim kanalları aracılığıyla tercih edilmelerini sağlar. Ancak, psikolojik etkenler hedef kitle davranışlarının tespitini kolaylaştırarak bu doğrultuda stratejiler geliştirmeye yarar.
Pazarlama Bölümleme Süreci:
1-Pazar bölümleme esasları tanımlama,
2-Her bir pazar bölümü için müşteri profilleri geliştirme,
3-Pazar potansiyeli belirleme,
4-İşletmenin pazar payı tahmini,
5-Spesifik pazar bölümleri seçimi.
Kaynakça:
Anadolu Üniversitesi – Genel İşletme – Haziran 2008
Yazar:Halil İbrahim Arik