Poria (Poria cocos), geleneksel Çin tıbbında (TCM) tıbbi bir tonik olarak uzun süredir kullanılan bir mantar türüdür. Meyan kökü yanında, muhtemelen Çin’de en çok reçete edilen geleneksel ilaçlardan biridir. Poria, bağışıklık sağlığını geliştirmek için bir tonik olarak kullanılır ve bazıları tarafından anksiyete ve uykusuzluktan kansere, hatta Alzheimer hastalığına kadar çok çeşitli hastalıkları ve bozuklukları önlediğine veya tedavi ettiğine inanılmaktadır.
Tipik olarak mantar liflerinden (başlığın altındaki iplik benzeri zarlar) elde edilen bu daha az bilinen tıbbi mantar, hem kurutulmuş formda hem de besin takviyesi olarak mevcuttur. Poria mantarı geleneksel Çin tıbbında fu ling olarak adlandırılır ve Batı’da Çin kökü veya Çin tuckahoe olarak da bilinir.
Sağlık Açısından Faydaları
Binlerce yıldır Poria mantarları, idrar söktürücü, yatıştırıcı ve tonik etkileri için doğu ilaçları olarak kullanılmıştır. Poria, polisakkaritler (bağışıklık fonksiyonunu geliştirdiği bilinmektedir) ve triterpenoidler (antioksidan etkileri olan bir bileşik sınıfı) dahil olmak üzere sağlığı iyileştirdiği düşünülen birkaç madde içerir. Geleneksel Çin tıbbında, Poria mantarlarının aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli yaygın ve nadir hastalıkların önlenmesine veya tedavisine yardımcı olduğuna inanılmaktadır. Tedavisine yardımcı olduğu hastalıklar şunlardır:
• Alzheimer hastalığı
• Kaygı
• Öksürük
• Kanser
• Şeker hastalığı
• İshal
• Yorgunluk
• Yüksek kolestorol
• Uykusuzluk hastalığı
• Böbrek enfeksiyonu
• Senil demans
• Tinnitus
• İdrar sorunları
Geleneksel Çin tıbbındaki popülaritelerine rağmen, herhangi bir tıbbi durumu önlemek veya tedavi etmek için poria mantarının kullanımını destekleyen çok az niteliksel kanıt vardır. Bir dizi küçük çalışma, çoğu düşük kaliteli olmasına veya makul bir sonuca varmak için istatistiksel kanıtlardan yoksun olmasına rağmen, faydalara işaret etmiştir. Yine de bazıları daha fazla araştırmayı gerektirecek kadar inandırıcı düzeydedir.
Alzheimer Hastalığı
Ön araştırma, Poria mantarlarının Alzheimer hastalığına karşı savaşmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Alman gazetesi Die Pharmazie’de 2009 yılında yapılan bir araştırmaya göre, su bazlı P. coco özütü, farelerden elde edilen biyopsi yapılan beyin hücrelerindeki oksidatif stresi azalttığı ortaya çıkmıştır. Çalışmanın yazarları, P. cocos’un beyni, Alzheimer hastalığı olan kişilerde beyin plaklarının oluşumuyla ilişkili bir madde olan beta-amiloidin toksik etkilerinden korumaya yardımcı olabileceğini öne sürülmektedir. Olumlu bulguya rağmen, bunun test tüpünün dışında olduğuna dair hiçbir kanıt bulunamamıştır.
![Poria Mantarları: Faydaları ve Yan Etkileri]()
Şeker Hastalığı
Poria mantarlarında bulunan triterpenler diyabete karşı etkili olabilir, Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp’ta yayınlanan 2011 tarihli bir araştırmanın ileri sürdüğü kanıtlar bulunmaktadır. Araştırmaya göre, P. cocos’un kilogram başına 50 miligramlık bir dozda (mg/kg) verilen ham oral bir özü, ardından laboratuar farelerinde kan şekeri seviyelerini önemli ölçüde düşürmüştür. Triterpenler, bileşiklerinin insülin duyarlılığını artırdığına inanılan bu etki için itibar sahibi bir kanıttır. Teorik olarak, yemeklerle birlikte bir poria takviyesi almak, diyabet veya insülin direnci olan kişilerde kan şekeri dalgalanmalarını azaltabilir (ancak bu henüz araştırmada kanıtlanmamıştır).
Kanser
Birkaç test tüpü çalışması, Poria mantarının, pankreas kanseri ve meme kanseri de dahil olmak üzere belirli kanser türleriyle savaşmaya veya bunları önlemeye yardımcı olabilecek anti-tümör özelliklerine sahip olabileceğini ileri sürülmüştür. Cells dergisinde 2018 yılında yapılan bir araştırma, P. cocos özütünün dört insan akciğer kanseri hücre hattına sitotoksisite (hücre öldürme yetenekleri) sergilediğini bildirmiştir. Bulgulara rağmen, canlı bir tümöre P. cocos enjekte etmenin herhangi bir sitotoksik etkiye sahip olduğuna veya özü ağızdan almanın kanseri önleyebileceğine veya tedavi edebileceğine dair hiçbir kanıt yoktur.
Poria Mantarının Olası Yan Etkiler
İnsanlarda porianın etkilerini araştıran çalışmaların eksikliğinden dolayı, bunların güvenliği, uzun vadeli riskleri veya olası ilaç etkileşimleri hakkında çok az şey bilinmektedir. Mantarlar yüzyıllardır geleneksel Çin tıbbında kullanılıyor olsa da, bu mutlaka güvenli oldukları anlamına gelmemektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde takviyelerin ve bitkisel ilaçların büyük ölçüde düzenlenmediğini ve farmasötik ilaçların yaptığı rutin testlerden geçmeleri gerekmediği unutulmamalıdır. Bu nedenle, ithal edilen doğal ilaçlar kontaminasyon riski taşır ve / veya ürün etiketinde listelenen içerikleri içermeyebilir. Hamilelik veya emzirme döneminde poria mantarlarının güvenliği hakkında pek bir şey bilinmemektedir. Kişi hamileyse veya emziriyorsa, tedbirli olmak ve herhangi bir şekilde poria mantarından kaçınmak isteyebilir.
Dozaj ve Hazırlama
Poria mantarlarının uygun kullanımını yönlendiren hiçbir kılavuz yoktur. Takviye formda alındığında, Poria tabletleri veya kapsülü tipik olarak günde bir kez 500 miligramdan günde iki kez 1.200 miligrama kadar alınabilir. Genel bir kural olarak, üreticinin dozlama önerilerini asla aşılmamalıdır. Kurutulmuş Poria mantarları genellikle mantarların kaynar suda demlenmesi ile tonik olarak hazırlanır. Bazıları 10 gramlık poşetlerde önceden paketlenmiş granüller olarak satılır ve 50 ila 100 mililitre kaynar su ile karıştırılır. Lezzet tatlı ve yumuşak olarak tanımlanır. Bazı kişiler sulandırılmış veya toz haline getirilmiş mantarlardan yulaf lapası, çorbalar ve pirinç kekleri bile yaparak mutfakta kullanmaktadırlar.
Poria takviyeleri veya tozları satın alırken, ürün etiketinde listelenen malzemeleri içerme olasılığı daha yüksek olan tanınmış markaları tercih edilmelidir. Bunların başında, US Pharmacopeia (USP), NSF International veya ConsumerLab gibi bağımsız bir sertifikalandırma kuruluşu tarafından gönüllü olarak test edilmek üzere gönderilen ek maddelerdir. Bitkisel takviyeler endüstrisinde sertifikasyon daha az yaygın bir uygulama olmasına rağmen, daha büyük üreticiler tarafından benimsenmeye başlanmıştır.
Eğer ithal tam kurutulmuş Poria mantarları satın alırsa, güvenli olduklarından emin olmak zordur, çünkü kapalı bir kap içinde gelirler. Herhangi bir küf veya nem belirtisi varsa, hemen atılmalıdırlar. Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi’ne göre, geleneksel Çin tıbbında kullanılan ürünler, çok gevşek bir şekilde düzenlendikleri için güvenlik endişeleri oluşturmaktadır. Geçmişte, ürünlerin ağır metaller, böcek ilaçları ve hatta ilaçlarla lekelenmiş olduğu bulunmuştur.
Geleneksel Çin ilaçlarının ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından diyet takviyeleri olarak sınıflandırıldığını hatırlamak önemlidir. Bu nedenle, üreticilerin tedaviler veya diğer sağlık yararları hakkında yanıltıcı iddialarda bulunmaları yasaktır. Poria tükettikten sonra herhangi bir yan etki (kusma veya ishal gibi) yaşanırsa, acil servise müracaat edilmelidir.
Kaynakça:
https://www.drugs.com/npp/poria.html
https://www.verywellhealth.com/the-benefits-of-poria-88643
https://www.rxlist.com/poria_mushroom/supplements.htm
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu