Sigara içmenin zararları hakkında yıllardır binlerce çalışma yapıldı ve yazılar yayınlandı. Bu zararların insan sağlığı üzerinde ne derece etkili olduğu ve insanları normalden daha hızlı ölüme götürdüğü biliniyor. Fakat bunun yanında, toplumda çok az sayıda insanın, ömrü kısaltan hastalıklara davetiye çıkaran bu zararlar konusunda diğerlerine nazaran daha az endişe etmesine neden olacak bir çalışma yayınlandı.
Dünyanın en uzun yaşayan insanları arasında yer alan bazı kişilerin sigara müptelası olduğu biliniyor. Örneğin, bu konuda ilklerden Jeanne Calment, 122 yıl yaşadı ve hayatının yüz yılına yakın bir zamanında, günde 1-2 defa da olsa sigara içiyordu. 2014 yılında 126 yaşında olan Jose Aguinelo dos Santos’un ise her gün 1 paket sigara içtiği söyleniyor. Peki, bu insanların hangi sırrı sigara içmelerine rağmen bu kadar uzun yaşamalarını açıklayabilir? The Journals of Gerontology, Series A: Biological Sciences & Medical Sciences dergisinde yayınlanan bir çalışmanın bu konuyu aydınlattığı söylenebilir.
Makaleye göre, araştırmacıların, bazı insanların DNA’ları üzerinde saptadığı bir SNP(DNA’daki tek bazlık dizilim değişiklikleri) ağı, onlara sigaranın zararlarına karşı vücutlarının direnç göstermesini sağlayacak ve bu zararların bertaraf edilmesine yardımcı olacak özellikler kazandırdığı düşünülüyor.
Çalışmanın yazarlarında Morgan E. Levine, hep birlikte yaşam süresini uzatan bir dizi genetik işaretçi belirlediklerini söylüyor. Levine’a göre, bu genler hücresel bakım ve onarım işlerini arttırarak ömrün uzamasını kolaylaştırdıklarına dair ellerinde bulgular var. Bu genlere sahip olan insanlar, sigara dumanında bulunan ve biyolojik strese sebep olan maddelere yüksek dozda maruz kalsalar bile vücutları bu maddelerle daha iyi başa çıkabiliyor ve sigaranın zararlarını bertaraf ediyor.
Bu bulgulara göre, yaşam süresi, sadece çevresel faktörlere değil aynı zamanda karmaşık bazı genetik ağlara da bağlı. Bu genetik ağlar strese karşı koyarak ve genomik kararlılık sağlayarak yaşam süresini etkilerler. Bu yüzden sigara içtikleri halde uzun bir hayat süren insanların çevresel stres elemanlarına karşı etkili cevap verebilmelerini sağlayan genetik bir varyasyonla donatılmış olabileceklerini düşünebiliriz. Buradaki stres, psikolojik anlamda değil, hücrelere ya da organizmaya olumsuz etki edecek her türlü fiziksel, kimyasal(sigara dumanındaki kimyasallar gibi) veya biyolojik zararlıların etkileridir.
Son bir hatırlatma olarak, bu çalışmada bahsedilen o son derece küçük ve şanslı azınlık içerisinde olsanız bile sigarayı bırakarak ömrünüzü ve hayat kalitenizi arttırabileceğinizi unutmayınız.
Kaynakça:
https://www.eurekalert.org/pub_releases/2015-09/oupu-nss090915.php
Yazar: Mücahit Yüce