Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Somatik Deneyimleme Terapisi (SE) Nedir ve Nasıl Yapılır?

0 1.350

Somatik deneyimleme, bir somatik terapi şekli ve beden merkezli bir terapötik bir yaklaşımdır. Çoğunlukla insanların travmaya bağlı semptomların üstesinden gelmelerine yardımcı olmak için kullanılır, çünkü bir kişinin yaşadığı travma onun kavga, kaçış veya kilitlenme tepkisinde takılıp kalmasına neden olabilir. Travmayı tanımlamanın başka bir yolu da kişinin ciddi şekilde yaralanma veya hayatını kaybetme tehlikesi altında olduğuna inandıran olaylardır. Harvard Health Publishing’e göre travma örnekleri şunları içerebilir:
• Fiziksel istismar
• Cinsel istismar
• Duygusal istismar
• Fiziksel ihmal
• Duygusal ihmal
• Aile içi şiddete tanık olmak
• Ev içinde madde kötüye kullanımı
• Ev içi akıl hastalığı
• Ebeveyn ayrılığı veya boşanma
• Hane halkından birinin hapsedilmesi
• Ailede ani bir ölüm
• Stresli bir boşanma
• Kronik veya zayıflatıcı bir hastalığı olan birine bakmak

Somatik terapi/somatik deneyimlemenin arkasındaki temel ilkelerden bazıları şunlardır:
• Zihin ve beden birbirine bağlıdır, bu yüzden zihinde hissedilen her şeyin vücutta da ortaya çıktığı düşünülür.
• Yalnızca hissedilen olaylar ve duygular üzerinden düşünmek yerine, geçmiş travmatik olaylara bağlı olan vücutta fiziksel hisler hissetmeye çalışan bir hastayı içerir. Amaç, hikâyenin kendisine değil, olayın vücut hafızasına erişmektir.
• Bastırılmış anıların, anılar unutulsa bile bedeni fiziksel olarak etkilemeye devam edebileceği düşünülmektedir. Bir hafıza tamamen hissedilene ve işlenene kadar zarar vermeye devam edecektir.
• Bu nedenle asıl amaç şimdiki anları yeniden deneyimlemeye başlamaktır.

Somatik Terapist Nasıl Uygulama Yapar?

Somatik Deneyimleme Terapisi (SE) Nedir ve Nasıl Yapılır?Bir somatik terapist (veya koç), hastaları otonom sinir sistemlerinin nasıl çalıştığı konusunda eğitir ve kendi bedensel duyumları hakkındaki farkındalıklarını artırmalarına yardımcı olur. Bir beden psikoterapisi uygulayıcısı olarak terapist, hastasıyla vücutta tam olarak neyin yaşandığı ve algılandığı hakkında konuşur. Terapist ayrıca seanslar sırasında güvenilir bir ortak ve sakin bir mevcudiyet olarak hareket eder, bu da bazen hasta için stresli ve bunaltıcı hissedebilir. Genel olarak terapistin amacı, hastanın hissettiği sıkıntı ve semptomları azaltmaya yardımcı olmaktır, böylece probemlerle başa çıkma becerileri geliştirilir ve yaşam kalitesi deneyimleyebilir.

Somatik Deneyimleme Seansında Ne Yaşanır?

SE terapi seanslarının amacı, bedensel duyumlara ve ilgili duygulara artan tolerans yoluyla travmatik aktivasyonu serbest bırakmaktır. SE, beden farkındalığını psikoterapötik sürece entegre eder, bu da onu benzersiz kılar. Seanslar, travmatik hafızanın taşıyıcıları olarak görülen içsel fiziksel hisler hakkında farkındalık yaratmaya odaklanır. Maruz kalma terapisi gibi diğer yaklaşımlardan farklı olarak  travmatik olayların yeniden yaşanmasını ve ayrıntılı olarak tartışılmasını gerektirmez. Bunun yerine, hastalar beden farkındalığı ve gevşeme teknikleriyle kendi uyarılmalarını izlemeyi öğrenirler.
SE terapistleri, müşterilerinin uyarılmış durumlar ve daha sakin durumlar arasında hareket etmelerine yardımcı olur. Oturumlar genellikle kasıtlı olarak düşük seviyeli otonom sinir sistemi aktivasyonunu tetiklemeyi, bedensel reaksiyonları izlemeyi ve ardından reaksiyonları dağıtmaya çalışmayı içerir. Bir hastanın uyarılmayı kendi kendine düzenlemesine yardımcı olmak için kullanılan teknikler ve mekanizmalar şunları içerir:
• Travmatik tetikleyicilerin işlenmesi sırasında uyarılmayı düşük seviyede tutmaya yardımcı olan titrasyon.
• Vücuttaki düzenlenmiş parçalar ile düzensiz parçalar arasındaki dengeyi tanımlayan sarkma.
• Uyarılmayı dağıtmayı içeren deşarj
• Nefes egzersizleri ve görselleştirme dahil gevşeme teknikleri.

Somatik Deneyimleme Terimi Tarihi

SE terapisi, travmayı inceleme ve tedavi etmede endüstri lideri olarak kabul edilen Dr. Peter Levine tarafından oluşturulmuştur. Dr. Levine, çok satan Kaplanı Uyandırmak: Travmayı İyileştirmek adlı kitabın yazarıdır. Stres fizyolojisi, psikolojisi, etolojisi, biyolojisi, nörobilim ve yerel şifa uygulamalarının multidisipliner çalışmalarına dayanan SE terapisinin geliştirilmesine yardımcı olmuştur. Görünüşe göre somatik deneyimleme yaklaşımını bulduğu bir yol, hayvanların stresle nasıl başa çıktığını gözlemlemektir. Çoğu insanın aksine, hayvanların tipik olarak tehlikeye karşı tam bir yanıt dizisini tamamladığını fark etmiştir.
Somatik Deneyimleme Terapisi (SE) Nedir ve Nasıl Yapılır?Hayvanlar genellikle tehlikeyi fark eder, savaşarak veya kaçarak tepki verir ve daha sonra, genellikle enerji açığa çıkaran fiziksel hareketlerin yardımıyla iyileşir. Diğer yandan, insanlar bu döngüyü her zaman tamamlamazlar, bu da birisinin travmaya sıkışmasına yol açabilir. Levine, 45 yılı aşkın klinik uygulamaya sahiptir ve ayrıca SE’deki terapistleri/koçları eğitmeye yardımcı olmak için Somatik Deneyim Travma Enstitüsü’nün kurulmasına yardımcı olmuştur.

Somatik Deneyimlemenin Faydaları ve Kullanımları

Somatik deneyimlemenin anksiyete, depresyon, strese bağlı bir dizi semptom ve diğer problemlerle başa çıkmada yardımcı olduğu düşünülmektedir. Faydalarından bazıları şu şekildedir:
Travmaya ve Strese Bağlı Fiziksel Duyguların Azaltılmasına Yardımcı Olabilir: SE ile odak noktası, olayların ayrıntılarını analiz etmekten ziyade geçmiş olaylar ve duygularla bağlantılı bedensel hisler üzerinedir. Travma ve kronik stres yaşamak, birisine yıllarca yapışabilecek duygusal ve fiziksel reaksiyonları tetikleyebilir. Kortizol ve adrenalin de dahil olmak üzere artan stres hormonu seviyeleri gibi bu reaksiyonlar, bir kişinin kalp krizi, felç, obezite, diyabet ve otoimmün hastalıklar dahil olmak üzere bir dizi sağlık sorunu yaşama riskini artırabilir. SE, stres, anksiyete ve depresyon ile ilgili fiziksel semptomlar ve durumlarla uğraşan bazı insanlara yardımcı olabilir, örneğin:
• Artan iltihap
• Kronik ağrı
• IBS, kabızlık ve ishal gibi sindirim sorunları
• Kas gerginliği ve ağrı
• Uykusuzluk ve uyku sorunları
• Yorgunluk ve düşük motivasyon
• Bağışıklık fonksiyonunun bozulması nedeniyle enfeksiyonlara
• Solunum sorunlarına duyarlılık

Birinin Mevcut Olma Yeteneğini Geliştirebilir: Duyguları uyuşturmak, sağlıksız başa çıkma mekanizmaları kullanmak veya belirli duyguları hissetmekten kaçınmak için riskli davranışlar veya madde bağımlılığı yapmak yerine, somatik deneyimleme tamamen geçmiş travmalarla yüzleşmekle ilgilidir. SE’nin ana hedeflerinden biri, insanların şu andaki bedensel hislerini fark etmelerine yardımcı olmaktır. Vücudun nasıl hissettiğine dikkat etmek, farkındalığı uygulamanın bir yoludur.
Kişinin Gelecekteki Stresli Olaylara Hazırlanmasına Yardımcı Olabilir
Bir Psychology Today makalesinin açıkladığı gibi  iyileşme durumu kişilerin uyanıklık ve dinlenme arasında sinir sistemlerinin normal döngüsünü geri yükleyebildiklerinde gerçekleşebilir. Bu durum şu koşullarda gerçekleşir:
• Birisi uyarıldığında uyanıklık ve heyecan olur. Bu, meydana gelen travmatik veya tehlikeli bir olaydan kaynaklanabilir. (Heyecan, zevkli bir olaydan sonra da olabilir, ancak SE genellikle buna odaklanmaz.) Somatik Deneyimleme Terapisi (SE) Nedir ve Nasıl Yapılır?
• Yerleşme, bir kişi iyileşip homeostaza geri dönebildiğinde gerçekleşir. Bu genellikle, kişinin dinlenip sindirebileceği ve iyileşebileceği sakin ve rahatlatıcı bir dönem gerektirir. Yerleşmek, enerji oluşturmak için önemlidir, bu nedenle bir sonraki uyarıcı olaya yanıt vermeye hazırlanılmış olunur.
Geçmiş travmaları iyileştirerek, bir kişi daha iyi ilerleyebilir, yeniden şarj edebilir ve gelecekteki sorunları çözebilir.
Somatik Deneyimleme Teknikleri
SE, eğitimli bir terapistle pratik yapmak en iyisidir, ancak belirli SE kavramlarını kendi başınıza da yapılabilir. Genel olarak amaç, uyarılmış/endişeli hissetmekten daha sakin hissetmeye nasıl daha iyi geçiş yapılacağını öğrenmektir. Bu terapiye başlamaya yardımcı olacak bazı ipuçları ve teknikler şunlardır:
• Kişi geçmişte meydana gelen travmatik olayları düşünürken, vücudunun nasıl hissettiğine (nabız, ateş, kalp atış hızı vb. Dahil) çok dikkat edilir. Kasılma, genişleme, zevk, acı, ateş, soğuk dahil olmak üzere, bedenin duygularla hareket etme yollarının tümüne dikkat edilmelidir.
• Sıkıntı hissetmeye başlarsa, tepkisini kontrol etmek için geçmiş, olumlu anılar, deneyimler hakkında düşünmesi gerekir. Hoş hisleri aklına getirmeli ve bunların vücuduna etkilemesini sağlamalıdır. Stresli anılara verilen tepkiye karşı koymak için bu tekniği kullanılabilir.
• Sonunda, stresle başa çıkmak ve şimdiki anda kalmak için daha büyük bir kapasite geliştirilebileceği umut edilmektedir. SE üzerinde her çalıştığında, hangi stres giderici uygulamaları kullanıldığı (nefes egzersizleri, meditasyon, görselleştirme, onaylamalar ve dua gibi) vücudun uyarılmasını kontrol edilmesine yardımcı olur. Fiziksel olarak endişeli ve uyandırılmış hissetmekten korkulmamalı, çünkü pratik yaptıkça bu duyguların üstesinden gelme becerisi le daha güvenli ve rahat hissedilmeye başlanır.

Somatik Deneyimlemenin Potansiyel Dezavantajları

Somatik deneyimleme travmadan iyileşme karmaşık bir süreç olabilir ve her terapötik yaklaşım her kişi için işe yaramayabilir. Bununla birlikte, en az birkaç kontrollü çalışma da dahil olmak üzere, SE’nin insanların travmadan iyileşmesine yardımcı olabileceğini düşündüren bazı kanıtlar vardır. Katrina Kasırgası’ndaki travmanın ardından somatik deneyimleme ile, travma dayanıklılığı tedavileri verilen bir grubu incelenmiş, katılımcıların TSSB semptomlarını ve psikolojik sıkıntılarını azaltmaya yardımcı olduğu bulunmuştur. Ancak, tüm katılımcıların fiziksel semptomlarla başa çıkmasına yardımcı olmamıştır.
Wiley Journal of Traumatic Stress’de yayınlanan bir 2017 çalışması, TSSB’si olan 63 yetişkin arasında haftalık 15 SE seansının travma sonrası semptomların şiddeti ve depresyon üzerinde önemli etkilere neden olduğunu göstermiştir. Travma öyküsü olan katılımcıların 75 dakikalık bir SE seansına katıldığı bir başka 2008 çalışmasında, katılımcıların yüzde 90’ı  dört haftalık ve sekiz aylık takip sırasında önemli iyileşmeler veya uyarılma ve kaçınma semptomlarından tamamen arınmış oldukları tespit edilmiştir.

Travma ile Başa Çıkmanın Başka Yolları

SE, zihin beden bağlantısını iyileştirmek için çalışmanın sadece bir yoludur. Travma ve kronik duygusal sıkıntıyla uğraşan insanlar için faydalı olduğu gösterilen diğer yaklaşımlar şunları içerir:
• Masaj terapisi kayropraktik bakımı vb. Dahil fiziksel dokunuş
• Egzersiz yapmak
• Stres, keder ve depresyonla başa çıkmanın güçlü bir yolu olduğu bulunan yoga
• Bir dergide yazmak
• Meditasyon
• Müzik ve sanat terapisi
• Namaz
• Bilişsel davranışçı terapi gibi diğer geleneksel terapi biçimleri
Sonuç olarak somatik kelimesinin anlamı zihinle ilgili veya zihni etkileyen anlamına gelmektedir. Somatik terapi veya somatik deneyimleme (beyin, zihin ve davranış (veya zihin-beden bağlantısı) arasındaki bağlantılara odaklanan bir psikoterapi türüdür. Bir terapistin yardımıyla ve kişi kendi başına uygulayarak, SE teknikleri geçmiş travmalara, kronik strese, kaygıya, depresyona ve kedere bağlı semptomları azaltmaya yardımcı olabilir. SE’yi benzersiz kılan faktör, vücut merkezli bir terapi olmasıdır.

Kaynakça:
https://www.healthline.com/health/somatic-experiencing
https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-intelligent-divorce/201503/somatic-experiencing
https://www.thejunipercenter.com/a-brief-introduction-to-somatic-experiencing-se/

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku