Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Strateji Nedir?

0 650

“Stratejin derin ve uzağı gören cinsten ise daha savaşmadan sen kazanırsın. Stratejik düşüncen sığ ve kısa erimli ise , daha savaşmadan sen kaybedersin. Zengin strateji yoksul stratejiye üstün gelir – stratejisi olmayanlar yenilmeye mahkumdurlar . Bu yüzden, muzaffer savaşçıların önce kazanıp sonra savaştığı, mağlup savaşçıların ise önce savaşıp sonra kazanmaya çalıştıkları söylenir .” Zhang Yu

Yaradılışı itibariyle zekasıyla diğer canlılara ve doğaya üstünlük kuran insanoğlunun en büyük ayırt ediciliği eylemlerini ve karşı karşıya kaldığı olaylara belli bir plan ve bu plana bağlı yollardan giderek yaklaşmasıdır. Strateji bir kavram olarak aslında insanoğlunun hakimiyet ve hayatta kalma becerisidir.

8509_1Türkçe’ye “izlem” olarak çevrilen strateji kelimesinin sözlük anlamı: Bir ulusun veya uluslar topluluğunun, barış ve savaşta benimsenen politikalara destek vermek amacıyla politik, ekonomik, psikolojik ve askeri güçleri bir arada kullanma bilimi ve sanatı, sevkülceyş Terminolojik olarak “strateji “kelimesi medeniyetin ilk var olduğu ve yerleşik yaşamın kanunlarla oluşturulduğu Eski Yunan’da karşımıza çıkmaktadır. Dil bilimciler kelimenin etimolojik olarak Yunanca “stratos” (ordu) ve “ago” (yönetmek, şekillendirmek) kelimelerinin bir araya gelmesinden türediğini belirtmektedirler. Bunun yanı sıra bazı araştırmacılar bu kelimenin Latince “stratum” (yol, hat, nehir yatağı, akış yolu )sözcüğünden türediğini aktarmaktadırlar. Nitekim günümüzde ve zaman içinde kelimenin daha çok yol, yöntem, iz manalarında kullandığını görmek kelimenin bu anlama daha yakın olduğunu göstermek bakımından dikkat çekicidir. Strateji kavramı , medeniyet yaşam alanlarının ve milletlerin varlıklarını savaşlarla sağladığı uzun tarihsel sürecin bir sonucu olarak daha çok askeri terminolojiye ait bir kavram olagelmiştir. Bazı tarih araştırmacıları ve dilbilimciler strateji kavramının, Eski Yunanlı General Strategos’un adına istinaden , bir generalin savaş alanındaki yetenekleri ve başarısı anlamında kullanıldığına dikkat çekmektedirler. Tarihsel süreç içerisinde de strateji kavramı hep savaşlar ve askerlerle ilişkili olarak kullanılarak ülkelerin ve orduların başarılanının en büyük dayanağı olmuştur. Bu alanda yazılan kitapları yüz yıllar boyunca sanat ve bilim alanlarında yazılan kitaplardan daha önemli olmuşlardır. Özel olarak toplumsal ve siyasal değişikliklerin merkezinde strateji kavramı ve bilgisi yer alsa da dini faaliyetlerin yayılmasından ticari faaliyetlerin yönlendirilmesine kadar hayatın hemen hemen her alanında strateji kavramının etkin kullanımı kendini göstermiş ve hayatı şekillendirmiştir.

Günümüzde Strateji

8509_2Sıcak savaşın yerini aklın ve diplomasinin savaşına bırakmasıyla artık rekabet ve mücadele sadece ordular arasında bir faaliyet olmaktan çıkmış, küçük ticari işletmelerden, sivil toplum organizasyonuna kadar her türlü organizasyonun temel mücadele aracı ve ilkesi haline gelmiştir.19. Yüzyılda askeri yol ve yöntemlerden bağımsız olarak yönetimsel strateji üzerine teorik olarak ilk çalışmalar ortaya konulmuştur. Bu çerçevede 20.yüzyılın başlarında ilk kez Oyun Teorisinin yazarlarından olan matematikçi John von Neuman ve iktisatçı Oskar Morgenstern tarafından, strateji terimi kişilerin ekonomik anlamdaki teşebbüslerinin birbirlerine üstünlük sağlamaya yönelik olarak rasyonel çerçevede planlanması şeklinde ele .Şirketlerin organizasyonlarında ise strateji kavramının başat gündemlerden biri olması ise 1960’lardan sonra görülmeye başlanmıştır. Paradigma değişikliği beraberinde doğal olarak strateji kavramının kullanım alanını sosyal ve ekonomik alanlara kaydırmıştır. Globalleşme ve iletişim teknolojilerindeki ilerlemenin sonucu olarak bilgiye erişimin ve ulaşım imkanlarının artışı binlerce organizasyonun birbiriyle rekabet edebilmesine imkan sunmuştur. Varlıklarını korumak ve imkanlarını arttırmak için organizasyonlar bilginin ve önceden ortaya konulmuş planlara bağlı stratejilerin başarıya götürdüğü adeta devasa bir satranç tahtası üzerindeki aktörler haline gelmişlerdir. Bu amansız rekabet ortamında başarının ve yükselebilmenin anahtarı organizasyonların stratejiye verdikleri değer olduğu için strateji kavramı günümüz organizasyonlarının en önemli gündemi haline gelmiştir. Bir organizasyonun varlığını ilan etmeden önceki ilk gündemi stratejinin ne olacağı ve nasıl uygulanacağıdır.

8509_3Bir oluşumu başarıya götüren en önemli faktörün strateji olduğundaki gerçek yaygın bir şekilde kabul gördüğü için her türden organizasyonun her kademesinde ve faaliyetinde strateji kelimesi başat rol olmaya başlamıştır. Yine mesleklerin ve görevlerin ifasında planlı hareketlerin önemine binaen hemen her türden meslek ve pozisyonel ismin önüne “stratejik” sıfatı getirilir olmuştur. Stratejik yönetim, stratejik planlama, stratejik liderlik… bunlardan sadece bazılarıdır. En üst düzeyde organizasyonlardan biri olan devletlerin de kendi içlerinde ekonomik, kültürel, sanatsal ve sportif alanlara yönelik olarak stratejiler geliştirmeleri strateji kavramının ne derece yaygın ve önemli bir yer kazandığını görmek açısından oldukça önemlidir.

Strateji olgusu gerek önemi gerekse de kapsamı itibariyle organizasyon biliminde bu kadar önemli yer tutarken en temel stratejilerin üretilmesi aşamasında öncelikle bazı soruların cevaplandırılmış olması gerekmektedir. Başarılı ve sağlam bir strateji , net olarak ortaya konulmuş bir vizyonun bu vizyonun tam bir yoğunlaşmayla desteklenmiş misyonuyla desteklenirse gerçekten başarı vaat edebilir. Amaçlar netleştirildikten sonra açık , işlevsel ve pratik bir strateji için şu soruların netliği büyük önem taşımaktadır.

Strateji nedir ?
Strateji niçin oluşturulmuştur ?
Stratejinin varacağı hedef nedir ?
Strateji nasıl uygulanacak ve oluşturulacaktır ?
Strateji kimler tarafından oluşturulacak ve uygulanacaktır ?
Kaynakça:
1-AKTAN, Coşkun Can, Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama. İstanbul: TÜGİAD Yayını, 1999.<br />
2-Aktan, C.C. (2008): “Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama”, ÇEİS Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası Yayını, 22 (4): 4-21.

Yazar:Erdal Uğur

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku