Taro kökü veya diğer bilinen ismiyle Gölevez aslen Asya’da yetiştirilen, ancak şimdi tüm dünyada sevilen nişastalı bir kök sebzedir. Kahverengi bir dış kabuğa ve baştan aşağı mor lekelerle beyaz etli bir görünüme sahiptir. Pişirildiğinde hafif tatlı bir tada ve patatese benzer bir dokuya sahiptir. Taro kökü, harika bir lif ve diğer besinler kaynağıdır ve kan şekeri yönetimi, bağırsak ve kalp sağlığı dahil olmak üzere çeşitli potansiyel sağlık yararları sunmaktadır. Bu yazıda gölevez veya taro’nun sağlık açısından faydaları üzerine bilgiler bulunmaktadır.
Taro (Gölevez)Kökünün Sağlık Faydaları
Bu kök sebzenin sağladığı faydalar ile ilgili çalışmalar mevcuttur ve faydalar şu şekilde sıralanabilir:
Besinler Açısından Zengindir
Bir fincan (132 gram) pişmiş taro, 187 kaloriye sahiptir, çoğu karbonhidrat olmak kaydır ile her biri bir gramdan az protein ve yağdır. Ayrıca aşağıdaki besinleri içerir:
• Lif: 6,7 gram
• Manganez: Günlük değerin % 30’u (DV)
• B6 Vitamini: DV’nin % 22’si
• E Vitamini: DV’nin % 19’u
• Potasyum: DV’nin % 18’i
• Bakır: DV’nin % 13’ü
• C Vitamini: DV’nin % 11’i
• Fosfor: DV’nin % 10’u
• Magnezyum: DV’nin % 10’u
Taro kökü, çoğu kişinin yetersiz olarak aldığı C ve E vitaminleri, potasyum, lif, magnezyum gibi çeşitli besin maddeleri bakımından zengindir.
Kan Şekerini Dengeler
Taro kökü, nişastalı bir sebze olmasına rağmen, kan şekeri yönetimi için yararlı olan iki tür karbonhidrat içerir, bunlar lif ve dirençli nişastadır. Lif, insanların sindiremediği bir karbonhidrattır ve emilmediği için kan şekeri seviyelerine etkisi yoktur. Aynı zamanda diğer karbonhidratların sindirimini ve emilimini yavaşlatmaya yardımcı olarak, yemeklerden sonra büyük kan şekeri artışlarını önlemektedir. Araştırmalar, günde 42 grama kadar yüksek lif içeren diyetlerin, tip 2 diyabetli kişilerde kan şekeri düzeylerini yaklaşık 10 mg/dl azaltabildiğini bulmuştur. Taro ayrıca dirençli nişasta olarak bilinen, insanların sindiremediği ve bu nedenle kan şekeri düzeylerini yükseltmeyen özel bir nişasta türü içerir. Pişmiş taro kökündeki nişastanın kabaca % 12’si dirençli nişastadır, bu da onu bu besin maddesinin en iyi kaynaklarından biri yapmaktadır. Dirençli nişasta ve lifin bu kombinasyonu, taro kökünü özellikle şeker hastaları için iyi bir karbonhidrat seçeneği yapmaktadır.
Kalp Hastalığı Riskini Azaltır
Taro kökündeki dirençli nişasta ve lif kalp hastalıkları risklerinin azaltılmasında faydalıdır. Önemli araştırmalar, daha fazla lif yiyen kişilerin daha düşük kalp hastalığı oranlarına sahip olma eğiliminde olduğunu bulmuştur. Bir çalışma, günde tüketilen her 10 gram lif için, kalp hastalığından ölme riskinin % 17 azaldığını bulmuştur. Bunun kısmen lifin kolesterol düşürücü etkisine bağlı olduğuna inanılıyor, ancak araştırmalar devam etmektedir. Taro kökü, fincan başına 6 gramdan daha çok lif içermektedir. (132 gram). Karşılaştırılabilir 138 gramlık patates porsiyonunda bulunan miktarın iki katından fazladır ve mükemmel bir lif kaynağıdır. Taro kökü ayrıca kolesterolü düşüren ve kalp hastalığı riskinin azalmasıyla bağlantılı olan dirençli nişasta sağlamaktadır.
Antikanser Özellikler Sunar
Taro kökü, kanser riskini azaltma potansiyeli de dahil olmak üzere çeşitli sağlık yararları olan polifenoller adı verilen bitki bazlı bileşikler içerir. Taro kökündeki polifenol, elma, soğan ve çayda yüksek miktarlarda bulunmakta olan kuercetin’dir. Test tüpü ve hayvan çalışmaları, quercetin’in kanser hücresi ölümünü tetikleyebileceğini ve çeşitli kanser türlerinin büyümesini yavaşlattığını bulmuştur. Aynı zamanda vücudu kansere bağlı aşırı serbest radikal hasarından koruyan güçlü bir antioksidandır. Bir test tüpü çalışması, taro özütünün bazı meme ve prostat kanseri hücrelerinin yayılmasını durdurabildiğini, ancak insan araştırması yapılmadığını tespit etmiştir. Yapılan ilk çalışmalar umut verici olsa da, taronun anti kanser özellikleri ile ilgili daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kilo Vermeye Yardımcı Olur
Taro kökü, fincan başına 6,7 gram (132 gram) lif içermektedir. Araştırmalar, daha fazla lif yiyen kişilerin daha düşük vücut ağırlığına ve daha az vücut yağına sahip olma eğiliminde olduğunu bulmuştur. Bunun nedeni, lifin mide boşalmasını yavaşlatması, sizi daha uzun süre tok tutması ve gün boyunca yediğiniz kalori miktarını azaltması olabilir. Zamanla bu kilo kaybına neden olabilir, Taro kökündeki dirençli nişasta benzer etkilere sahip olabilir. Bir çalışma, yemeklerden önce 24 gram dirençli nişasta içeren bir takviye alan erkeklerin, kontrol grubuna kıyasla, yemekten sonra yaklaşık% 6 daha az kalori tükettiğini ve daha düşük insülin seviyelerine sahip olduğunu tespit etmiştir.
Hayvan çalışmaları, dirençli nişasta bakımından zengin diyetlerle beslenen sıçanların daha az toplam vücut yağına ve göbek yağına sahip olduğunu da göstermiştir. Bunun kısmen vücutta yağ yakımını artıran dirençli nişastadan kaynaklandığı varsayılmaktadır, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Bağırsak Sağlığını Destekler
Taro kökü bol miktarda lif ve dirençli nişasta içerdiği için bağırsak sağlığına faydalı olabilir. Vücudunuz lifleri ve dirençli nişastayı sindirmez veya emmez, bu nedenle bağırsaklarda kalır. Bağırsağa ulaştıklarında, bağırsaktaki mikroplar için yiyecek olurlar ve iyi bakterilerin büyümesini teşvik ederler. Bağırsak bakterileri bu lifleri fermente ettiğinden dolayı, bağırsakları çevrelemekte olan hücreleri beslerler. İşte onları güçlü ve sağlıklı tutmakta olan kısa zincirli yağ asitlerini oluşturmaktadırlar. Domuzlarda yapılan bir araştırma, dirençli nişasta açısından zengin diyetlerin, kısa zincirli yağ asidi üretimini artırarak ve kolon hücrelerine verilen zararı azaltarak kolon sağlığını iyileştirdiği tespit edilmiştir.
İlginç bir şekilde, insan çalışmaları, ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak bozuklukları olan kişilerin bağırsaklarında daha düşük seviyelerde kısa zincirli yağ asitlerine sahip olma eğiliminde olduklarını bulmuştur. Bazı araştırmalar, lif ve dirençli nişasta tüketmenin bu seviyeleri artırabileceğini ve iltihaplı bağırsak hastalığı ve kolon kanserine karşı korunmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
Diyette Çok Yönlü Olarak Eklenebilir
Taro kökü, tatlı patatese gibi nişastalı bir yapıya ve hafif bir tada sahiptir. Hem tatlı hem de tuzlu yemeklerde kullanılabilir. Keyif almanın bazı popüler yolları şunları içerir:
• Taro cipsleri: Taro ince ince dilimlenerek fırında veya cips şeklinde kızartılabilir.
• Hawai poi: Taro buharla karıştırıp mor renkli bir püre haline getirilebilir.
• Taro çayı: Taro çayı karıştırılıp veya güzel bir mor içecek için boba çayında taro tozu olarak kullanılabilir.
• Taro çöreği: Tatlı olarak tereyağlı hamur hamurunun içinde tatlandırılmış taro ezmesi olarak pişirilebilir.
• Taro kekleri: Pişmiş taroyu baharatlarla karıştırılır ve çıtır olana kadar tavada kızartılabilir.
• Çorbalarda ve güveçte: Taroyu parçalara ayırarak et suyunda çorbası yapılabilir.
Taro kökünün sadece pişmiş olarak yenmesi gerektiğine dikkat etmek önemlidir. Ham taro, ağızda batma veya yanma hissine neden olabilecek proteazlar ve oksalatlar içerir. Pişirmek bu bileşikleri etkisiz hale getireceğinden pişirilerek tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
Hafif tatlı bir tada sahip nişastalı bir sebze olan taro, magnezyum, lif, potasyum, C ve E vitaminleri gibi pek çok kişinin yeterince alamadığı besinler bakımından zengindir. Taro ayrıca iyi bir lif ve nişasta kaynağıdır. Kan şekeri seviyeleri, kalp sağlığı, sağlıklı kilo ve bağırsak sağlığını iyileştirme gibi yararları vardır. Ayrıca kansere karşı koruyan ve serbest radikal hasarını azaltan farklı antioksidanlar ve polifenoller içermektedir. Ağızda rahatsız edici batma hissine neden olabilecek bileşikleri nötralize etmek için yemeden önce daima bu kök pişirilerek tüketilmelidir. Taro, pişirildiğinde hem tatlı hem de tuzlu yemeklere besleyici bir katkı sağlamaktadır.
Kaynakça:
https://www.healthline.com/nutrition/taro-root-benefits
https://www.thecoconet.tv/cocoblog/health-benefits-of-taro/
https://www.webmd.com/diet/health-benefits-taro-root
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu