Tik Tok ve Tik Benzeri Davranışlarda Artış

Genç kızlarda tik benzeri davranış vakalarındaki artış, dünyanın dört bir yanındaki uzmanlar için ciddi bir kaygı kaynağı olmuştur. Son dönemlerde Tourette sendromlu kişilerde tikler, sesler ve seğirmeler yaygın olarak görülür hale gelmiş, bu durumda uzmanları kaynağı konusunda araştırma yapmaya yönlendirmiştir. Yapılan araştırmalarda genç kızların Tiktok gibi etkileyici platformlardaki kişilerin davranışlarını kopyaladığına dair fikirler edinilmiştir.

Tik Tok Kullanıcılarında TİK

Gençler üzerindeki sosyal medyanın etkileri araştırıldığında zorbalık, düşük benlik saygısı ve uyku kesintileri gibi pek çok olumsuz sonuçlara neden olduğu tespit edilmiştir. Sosyal medyanın popüleritesinin artması ile birlikte araştırmacılar sosyal medyanın en çok kullanılan platformları hakkında araştırmalar yapmışlar ve son dönemlerde popüler olan Tik tok kullanıcılarında bazı ortak sorunlara rastlamışlardır.
Son zamanlarda yapılan iki çalışmada, başka bir potansiyel endişeye odaklanmış olup bu oldukça sıra dışı bir kaygıdır. Çünkü uzmanlar pandemi sırasında genç kızlarda tik benzeri davranış (tikler, sesler ve seğirmeler) vakalarında artış olduğunu belirlemiş ve bu semptomlar, normalde erkeklerde kızlardan daha yaygın olan görülen Tourette sendromu semptomları ile aynıdır. Ancak her ne kadar bu sendrom genelde erkeklerde kızlardan daha fazla görülse de, bu araştırma sonuçlarında olay tam tersidir. Çünkü Tourette sendromu genç kızlarda bu sefer erkeklerden daha fazla görülmüştür.
ABD, Avustralya, Kanada ve Birleşik Krallık’tan tıp uzmanları Tik tok fenomeni üzerine yaptığı araştırmalarda, hastalar arasında ortak bir faktör tespit etmişlerdir. Genç kızlar, Tourette sendromuna sahip olduklarını söyleyen fenomenlerin TikTok videolarını izlemekle çok ilgililerdir ve bu şaşırtıcı derecede bu sendromun belirtilerinde yükselişe neden olmuştur.

Tik Tok ve Tiklerdeki Arış İle İlgili Yapılan Çalışmalar

Hareket Bozuklukları dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, pandemi sırasında özellikle 12 ila 15 yaş arasındaki kızlar arasında tik benzeri davranışlar nedeniyle çocuk hastanelerine yapılan başvuruların arttığı belirlenmiştir. Mart 2020’den bu yana ABD, Kanada, Birleşik Krallık ve Almanya’daki bu konudaki hasta sevkleri %1’den %2’ye, Avustralya’da ise %20’den %35’e yükselmiştir. Bu vaka istatistiklerinden elde edilen sonuçlar ki artış oranı oldukça yüksektir ve maalesef ileride yıllarda daha da yükselme eğilimindedir.
Araştırmacılar, sosyal medyada gösterilen tikler veya tik benzeri davranışlar ile bu hasta grubunun tik benzeri davranışları arasında bir benzerlik belirlemişler ve bunları araştırma raporlarında sonuç olarak göstermişlerdir. Bu TikTok tikleri, tarihsel süreç boyunca görülen Tourette sendromlarından inanılmaz derecede farklı olduğundan, uzmanlar bu konuda yeni araştırmalar yapması gerekecektir.
Chicago’daki Rush Üniversitesi Tıp Merkezi’ndeki doktorlar, tic, Tourette ve tourettes” etiketleriyle TikTok videoları üzerinde incelemeler yapmışlar insanların videolarda gördükleri davranışları, kitlesel sosyojenik hastalık örneği olarak tanımladıkları şeye kopyaladıklarını belirtmişlerdir. Yine Hareket Bozuklukları dergisinde yayınlanan bu araştırmaları sonuçlarında bu duruma hatta pandemi içinde pandemi olarak bir tanımla yapmışlardır.
Rush Üniversitesi’nde hareket bozuklukları uzmanı olan Caroline E. Olvera, araştırmalarının yoğun olarak sürdürülmesindeki nedenin 2021’in başlarında başlayan, ergenlik çağındaki çok sayıda kız çocuğunun ani başlangıçlı tikler ve anormal hareketlerle hareket bozuklukları kliniğine gelmesi olduğunu belirtmektedir. Dr. Olvera’a göre Tourette sendromu tipik olarak çocuklar 6-7 yaşlarındayken başlar, erkeklerde daha sık görülür ve yalnızca vakaların %5’inden azında aniden ortaya çıkar. Günümüzde yaşanan bu durum uzmanların doktorların gördüklerinden çok farklı bir hal almış durumdadır. Hatta diğer bazı doktorların hastaları ve çocukları, TikTok’ta tiklerin popüler olduğundan bahsetmeye başlamış, bu nedenle Dr. Olvera TikTok’a katılmıştır.#tics ve #tourettes hashtag’lerinin milyarlarca kişi tarafından görüntülenmesiyle ise durumun bu şekilde olduğu bir kez daha doğrulanmıştır.

TikTok Tiklerinde Artış

Sosyal medyada hangi sağlık bilgilerinin mevcut olduğuna odaklanan araştırmalar hala sınırlı olduğundan, hastaların çevrimiçi ortamda nelere maruz kalabileceğine derinlemesine araştırılması çok önemlidir. Tik tok uygulaması gibi sosyal medyanın davranışları nasıl etkilediği çok önemli bir konudur ve gelecek ile kaygılar artmaktadır. Her ne kadar tik konusu önemli olsa da, belirli nörolojik hastalıkların üzerindeki etkileri daha da önemlidir.
Tipik bir Tourette sendromundaki tikler farklıdır ve kişiden kişiye değişir, ancak türü ne olursa olsun ciddiye alınmaları gerekir. Çünkü yaralanmalara ve pişirme gibi basit bir görevi bile yapamamaya neden olabilirler. Mesela kontrolsüzce edilen küfür içeren videolar Tik tok’ta çok yaygındır ve bu da bir tik çeşididir. Ve bu küfürlü tik genelde Tourette hastalarının %15’inden azında görülmektedir.
Araştırmacı Olvera ve meslektaşları, TikTok tiklerinin çoğuna işlevsel nörolojik bozukluk (FND) adı verilen bir durumun neden olduğuna inanmaktadırlar. Ancak şöyle bir durum vardır ki o da göz ardı edilmemelidir; TikTok etkileyicilerinden bazıları Tourette sendromunun atipik bir formuna sahip olabilir. Bu tiklerin birçok farklı etiyolojinin bir kombinasyonu olması muhtemeldir, ayrıca karmaşık ve nüanslıdır. Bu da bu etkileyicilerle ilgili son medya hikayelerinde bir dereceye kadar gizlenmiş ya da kaybolmuş olan bir durumdur.

Fonksiyonel Nörolojik Bozukluk

Fonksiyonel Nörolojik Bozukluk (FND), beyin ve vücut arasında genellikle zayıflık, uyuşukluk veya normal olmayan hareketler üreten nörolojik bir durumdur. Bu hastalıkları olan kişilerde doktorlar tarafından yapılan testler, beyin veya sinir sistemindeki bu anormalliklerin tanımlanabilir bir sebebini belirlememektedir. FND, stres faktörlerinin yanı sıra kaygı, depresyon ve diğer duygudurum sorunlarına karşı özellikle hassastır ve bunlar tarafından tetiklenir. COVID-19 salgını küresel ve benzeri görülmemiş bir stres kaynağı oldu ve bu gençlerin çoğunda bu bozukluğun tetiklenmesine yardımcı olmuş olabilir.
Wellesley Kadın Merkezinde, sosyal medya kullanımı ile gençlerin refahı arasındaki bağlantıyı araştıran bilim adamı Linda Charmaraman FND’deki bu artışın fenomen olan Tiktok kullanıcıları için araştırılması gerektiğini düşünmektedir. Çünkü aynı tiklerde olduğu gibi fonksiyonel nörolojik bozukluklardaki artışta aynı dönemdedir. Aynı zamanda Tourette sendromunu betimleyen videolara ilgi duyan gençlerde belirli bir güvenlik açığı olabilir. Belki de neler yaşadıklarını anlayacak çevrimiçi bir topluluk arıyor olabilirler. Uzmanların işaret ettiği gibi, Tik tok ile gençlerde görülen nörolojik bozukluklar arasındaki ilişkinin tesadüfi olma ihtimali vardır, ancak bağlantıyı tam olarak anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

Ebeveynler Tik Tok Konusunda Ne Yapabilir?

Ebeveynler gençlerde tik benzeri davranışlara tanık oluyorsa, onları sosyal medyaya ara vermeye veya TikTok hesaplarında Tourette videolarını engellemeleri için teşvik edilmeleri gerekir. Bu sınırlama konusunda ailelerin istikrarlı bir şekilde ısrarla uygulamaları önemlidir, çünkü gençler genelde bu konuda aşırı tepki gösterebilirlerAncak ebeveynler çocuklarının tüm bu direnişlerine sabırla yaklaşmalı ve çocukların normal bir rutin sürdürmesine yardımcı olmaya odaklanmaları gerekir. Bunun yanında şayet çocukların sağlıkları ile ilgili bir tereddüt varsa en kısa zamanda uzmana gösterilmesinde yarar vardır. Çünkü böylelikle tik veya nörolojik bozukluk en kısa zamanda en uygun tedavi ile aşılabilir.

Kaynakça:
https://www.ctvnews.ca/health/rise-in-teen-girls-with-tic-like-behaviours-could-be-linked-to-tiktok-doctors-say-1.5636212
https://people.com/health/doctors-say-rise-in-tic-behavior-among-teen-girls-connected-to-tiktok/

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu