Vajinal ağrı, tuvalet ihtiyacını giderirken veya cinsel ilişki sırasında kişinin sıkıntı yaşamasına neden olabilir. Her ne kadar çoğu kadın bunu konuşurken zorlansa bile, maalesef kimsenin rahatsızlıklarını seçme şansı yoktur. Buna neden olabilecek nedenler hakkında bilgi sahibi olunması, bu konulara dikkat etmeyi veya bir uzmana gitmeye karar vermede yardımcı olabilir.
Rahatsızlığın tam olarak hangi bölgede ağrı veya acıya neden olduğunu belirlemek için öncelikle acı noktaları ayırt etmek önemlidir. Uzmanlara göre bazı kadınlar bikini bölgesini vajina olarak tanımlamaktadır. Ancak gerçekte vulva, rahim, fıtık, pelvik veya karın bölgesindeki şiddetli kramplardan bahsediyor olabilirler. Eğer bir kişi rahatsızlık hissinin tam olarak nerede olduğundan emin değilse, bir ağrı günlüğü tutarak, böylece semptomlar devam ederse sağlık hizmeti sağlayıcınızın ağrısını daha iyi karakterize edilebilir. Özellikle ağrı günlük aktiviteleri engel oluyorsa, en kısa sürede bir uzmana görünmek gerekir. Uzmanlara göre vajinal ağrının yaygın nedenleri arasında şunlar bulunur:
Maya Enfeksiyonları
Uzmanlara göre maya enfeksiyonlarının en yaygın semptomlarının daha çok vajinada görülen kaşıntı ve yanmadan kaynaklıdır. Ama aynı zamanda acı verici de olabilirler. Maya vajinanın içini veya doğrudan vajinanın dışını etkileyebilir ve bu da şişlik, kızarıklığa neden olabilir. Ayrıca vajinal akıntı yaşanabilir ve bu akıntı genelde beyaz renkli, süzme peynir görünümündedir.
Nasıl tedavi edilir?
Bir maya enfeksiyonunu OTC ilaçlarıyla tedavi edebilirken, kişiaha önce bu tür bir enfeksiyon yaşadıysa bu ilacı kullanmayı tercih edebilir. Ancak ilk defa bu sorunu yaşayanlar için bir uzmandan görüş almak en iyisidir. Tedavide genellikle bir kadın doğum doktoru bir pelvik muayene yaparak, semptomlar geçene kadar kullanılmak üzere bir mantar önleyici krem reçete etmektedir. Eğer daha önce kullanılan ilaçlar kullanılıyor ve bir hafta içinde geçmediyse bir doktora görünmek gerekir.
Bakteriyel Vajinoz (BV)
Bakteriyel vajinoz, kaşıntıya ve vajinal rahatsızlığa da neden olabilir, ancak sahip olabileceğiniz herhangi bir akıntı muhtemelen daha sulu olacaktır ve buna balık kokusu benzeri bir koku eşlik edecektir. Bu duruma vajinadaki aşırı bakteri büyümesi neden olur. Normalde, vajina dengede vajinanın pH değerini tutmak iyi bakteriler dolar, ama iyi bakteriler kötü bakteriler tarafından sayıca geride kaldığında, işte o zaman bir BV vakasına yaşanır. Tam olarak neyin tetiklediğinden tam olarak emin olunmasa da seks ve regl dönemi vajinal pH’ınızı değiştirebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Bakteriyel enfeksiyonlara yatkınlık ve yaşanıyorsa, hızlı bir antibiyotik (genellikle bir hap veya krem) tedavisi alınması onu gerekir. Böylelikle görülen semptomdan kurtulmak mümkündür.
Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar
Uçuk, klamidya, bel soğukluğu gibi genellikle cinsel yolla bulaşan her türlü enfeksiyonun (STI) vajinada ağrıya neden olabilir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre özellikle her altı Amerikalıdan birini etkileyen herpes ile tipik olarak sinir veya iltihaplanma ile ilgilidir. Herpes belirli lezyonlara sahip olma eğilimindedir ve vajinayı dokunuşa oldukça hassas bir hale getirir.
Diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaynaklanan ağrı tipik olarak genel iltihaptan kaynaklanır. Acı ve rahatsızlığın yanı sıra yanma ve kaşıntıya duyarlı olma eğiliminde olan vajinal dokuda daha fazla şişlik yaratma eğilimindedir. Her iki durumda da, durumu kontrol altına almak için vajina bölgesinde herhangi bir ağrı ve iltihap yaşayıp yaşamadığını kontrol edecek bir uzmana görünmek gerekir.
Nasıl tedavi edilir?
STI’ler, antibiyotiklerle tedavi etmenin açık bir yolu ve net bir önleme yöntemi vardır. Bu genelde ilişki sırasında prezervatif kullanımıdır. Klamidya, bel soğukluğu ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar tipik olarak ilaçla temizlenebilir ve herpes tedavi edilemez olsa da gelecekteki salgınları ve ağrıyı azaltmayı başarabilir.
Vajinal Kuruluk
Vajinal kuruluk tamamen östrojen hormonu ile ilgilidir, özellikle de bu hormonun eksikliğinden kaynaklanır. Östrojenin kendisi vajinaya kan akışını, vajina duvarının kalınlığını ve ayrıca vajinanın elastikiyetini ve yağlanmasını iyileştiren bir büyüme hormonudur. Ve vücut da doğum kontrol ilaçları kullanımı, emzirme veya menopoz gibi nedenlerden dolayı yeterince östrojen üretilmediğinde bu vajinal kuruluk yaparak vajinada ağrıya neden olabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Vajina eskisi gibi kayganlaşmadığında uzmana başvurmak gerekir. Bu durumda rahatlama sağlamak için uzman tarafından genelde güncel bir tedavi planı uygulanırken, doğum kontrol yönteminin değiştirilmesi gerekebilir.
Cinsel İlişki Pozisyonları
Vajinada yaşanan ağrılar cinsel ilişki sırasında partnerin cinsel organının büyük olması veya terz pozisyonlarda cinsel ilişkiye girmekten kaynaklanabilir. Bu karın ağrısı şeklinde bir ağrı gibi görülürken, rahatsız edici olabilir. Eğer partnerin penis büyüklüğünden kaynaklı bir sorun varsa, pozisyonlar değiştirilebilir. Ayrıca ilişki öncesinde kayganlaştırıcı jel kullanılabilir. Bunun haricinde vajinada uygulanan bir piercing veya prezervatif kullanımı da lateks gibi alerjik reaksiyonu olanlarda vajinal ağrılara neden olabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Aile hekimi veya jinekolog ile yapılan görüşmede tüm nedenler dışlanmalı ve buna neden olan sebep üzerine çözümler bulunmalıdır. Prezervatif cinsinin değiştirilmesi veya bir kayganlaştırıcı jel tavsiyesi çözümler arasında yer alabilir.
Vulvodini
American College of Obstetricians and Gynecologists’e (ACOG) göre, Vulvodynia, tanımlanabilir bir neden olmaksızın kronik vajinal ağrıdır (yani, enfeksiyon veya başka bir tıbbi durum nedeniyle değil ). Rahatsızlığın penetrasyon sırasında veya vajinaya bir tampon yerleştirme esnasında meydana gelmesi muhtemeldir. Kadınların yaklaşık yüzde 9’u hayatlarında bu tür bir ağrılar yaşamaktadırlar. Bununla birlikte, bazı kadınlar için ağrı sancıları kendiliğindendir ve cinsiyetle veya bölgeye herhangi bir şekilde dokunmakla ilgisizdir. Vulvodini sebebi tam olarak anlaşılamamıştır, ancak doktorlar ağrının vajina ve vulvanın o dış kısmındaki ekstra sinir liflerinden geldiğine inanmaktadır.
Nasıl tedavi edilir?
Vulvodini teşhisi koyan doktorlar, genellikle, bilinmeyen bir başka kronik ağrı durumu olan fibromiyalji için de kullanılan lidokain gibi topikal ilaçlarla tedavi ederler.
Endometriozis
Endometriozis kafa karıştırıcı bir durumdur ve doktorların da teşhis etmesi oldukça zordur. Endometriozis, rahim dokusunun rahim dışındaki yerlerde (pelvik bölgesi, karın ve hatta akciğerlerler gibi diğer yerlerde olduğu gibi) büyümesidir. Durum aynı zamanda inanılmaz derecede acı vericidir. Dokular etrafında ağrıya neden olabilen kronik iltihaplanma ve yara izi yaratır.
Nasıl tedavi edilir?
Endometriozis tipik olarak ağrıya neden olan dokuları çıkarmak için hormon tedavisi veya ameliyatla tedavi edilir.
Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID)
Pelvik inflamatuar hastalık; rahim, fallop tüpleri veya yumurtalıklarınızın enfeksiyonu vajinada ağrıya neden olabilecek başka bir enflamatuar durumdur. Pelvik organların içinde yara izi kalmasına veya pelvik organlarının birbirine yapışmasına neden olarak kronik rahatsızlık ve ağrıya neden olabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Kişinin bu durumdan muzdarip olup olmadığınızı belirlemek için bir pelvik muayene ve ultrasondan sonra (bir STI tedavi edilmemiş bir şekilde bırakılmasının bir sonucu olarak gelişebilir). Kesin teşhis konduktan sonra doktor muhtemelen kişiyi tedavi etmek için bir antibiyotik kürü başlatmaktadır.
Vulvovajinal Atrofi
Mayo Clinic’e göre, vulvovajinal atrofi, vücut daha az östrojen ürettiğinde meydana gelebilecek vajinal duvarların incelmesi, kuruması ve iltihaplanmasıdır. Bu nedenle, en sık menopozdan sonra görülürken, durum cinselliği ve idrara çıkmayı rahatsız edebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Kadın doğum uzmanı tarafından tanı konulduktan sonra, durum tipik olarak kayganlaştırıcı ve hormon tedavisi ile tedavi edilir.
Rahim Ağzı Kanseri
Pelvik ağrı (sırt ağrısı, anormal kanama, kahverengi akıntı, yorgunluk, mide bulantısı ve kilo kaybı ile birlikte) rahim ağzı kanserinin bir semptomudur. Bu semptomları yaşıyorsa ve geçen yıl pap smear yaptırılmadıysa yapılması gerekebilir. Tümörün tedavine ve kişinin yaşına göre bir tedavi planı başlatılır.
Travma
Önceki dönem yaşanan bir travmada vajinada ağrıya neden olabilir. Çocuk istismarı, cinsel saldırı veya vajinal doğum travması geçmişi varsa uzmana bunu açıklamak gerekir. Belirgin olmayan bu faktörlerin tümü vajinal ağrıya neden olabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Travmatik bir iyileşme deneyimiyle sonuçlanan cinsel saldırı veya ameliyatlar yaşandıysa, uygun tedaviyi planı tedavisinde yardımcı olabilir. Bu tedavi yöntemleri arasında terapi, ilaç, givi tedavi yolları sayılabilir. Hem doktorlar hem de hastalar için akıl sağlığının önemli olduğunu hatırlamaları önemlidir.
Vajinal ağrılar hakkında konuşmak zor ve garip gibi görünebilir. Ancak bir sağlık hizmeti sağlayıcısıyla konuşmak, rahatlama bulmak ve özel tedavi gerektiren altta yatan herhangi bir durumu dışlamak için anahtardır.
Kaynakça:
https://www.healthgrades.com/right-care/womens-health/vaginal-pain
https://www.womenshealthmag.com/health/a19909207/vagina-pain/
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu