Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Yaz Aylarında Besin Zehirlenmeleri

0 367

Uzun ve soğuk kış mevsimi yaşanırken yaz mevsiminin gelmesi özlemle ve sabırla beklenir. Kalın giysilerden kurtulmak, incecik, rengârenk kıyafetler, tişörtler ve şortlarla dolaşmak, neşelenen, canlanan plajlar anlamına da gelen yaz ayları tatil planlarının uygulandığı aylar aynı zamanda. Nerede olunursa olunsun, ne şekilde yaşanırsa yaşansın, bazı kurallara dikkat edilmediğinde tatilin zehir olması sık karşılaşılan bir durumdur.

Yaz deyince mevsimin çeşitli meyvelerinden ve beslenme alanında çeşitlilikten de bahsetmemek gerekir. Yakıp kavurucu sıcakların da yaşandığı bu mevsiminde eğer dikkatli olunmazsa besin zehirlenmeleri dâhil çeşitli hastalıklarla da karşılaşmak olasıdır.

Diyabet ve Yüksek Tansiyonu Olanlar

EnYaz Aylarında Besin Zehirlenmeleri başta diyabet ve yüksek tansiyon hastalarının sıcaktan ve güneşten kendilerini koruması gerekmektedir. Bu konuda uzmanların fikri şudur ki diyabetliler şeker seviyelerinin yükselmemesi için bol miktarda su içmeli ve aşırı sıcakların nispeten azaldığı saatlerde yürüyüşlerini ve yüzmeyi ihmal etmemelidir. Böylelikle hem kilolar kontrol altında tutulabilmekte hem de kalp ve damar hastalıklarının önüne geçilebilmektedir. Diyabetle birlikte yüksek tansiyon şikâyetleri taşıyanlar varsa aşırı sıcaktan korunmak yaşamsal önem taşımaktadır Beslenme konusu da diyabetliler ve yüksek tansiyonlular için önemlidir.

Tatilde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Tatillerde beslenme sadece diyabet ve tansiyon sorunu yaşayanlar için önemli değildir. Her yaş ve her cinsten birey yaz dönemi boyunca özellikle tatil beldelerinde ve konaklama ortamlarında ne yiyip içeceğine özen göstermelidir. Sıcakların yükselmesiyle mutfaklarda besinlerin hazırlanma ve pişirilme süreci de önem kazanmaktadır. Bazı besinler sıcağın etkisiyle daha kolay bozulabilmektedir. En kolay bozulan ve bakteri üremesine sebep olan besinlerin başında beyaz ve kırmızı etler, süt, süt ürünleri ve yumurta gelmektedir. Bu besinlerin hijyenik koşullara özen gösterilmeksizin hazırlanması ve pişirilmesi sırasında çoğalan bakteriler ve onların toksinleri besinleri tüketen kişilerde besin zehirlenmelerine sebep olacaktır. Besin zehirlenmeleri hafif seyredebileceği gibi ağır da seyredip ölümlere sebebiyet verebilmektedir.

Besin Zehirlenmeleri Kimlerde Görülür?

Besin zehirlenmelerine herkeste görülebilse de daha çok bağışıklık sisteminde zayıflık olan kişilerde, bebeklerde, hamilelerde ve yaşlı kişilerde daha çok gözlenmektedir. Besin zehirlenmesi tek bir kişide görülebileceği gibi salgın halinde de görülebilmektedir.

Besin Zehirlenmeleri Sadece Yaz Aylarında Mı Görülür?

Kişilerin ve ortamın hijyenine dikkat edilmediği sürece besin zehirlenmelerine herhangi bir zamanda rastlanabilmektedir. Yaz aylarında görülme sıklığının artmasının sebebi sıcaklık yükselmesinin bakteri üremesini kolaylaştırmasıdır. Çoğalan bakterilerden çıkan toksinleri içeren besinlerle beslenen kişilerde ilk zehirlenme belirtileri genellikle karın ağrıları ve ishaldir. Sadece pişirme aşamasında değil, besinlerin saklanma aşamasında da yapılan hatalar besin zehirlenmesinin sebebidir. Besinlerin fırın, mikrodalga fırın, düdüklü tencere kullanılarak pişirilmesi en sağlıklı yöntemlerdendir.

Besin Zehirlenmesinin Etkenleri

*En sık besin zehirlenmesi yapan etken stafilokok türü bakterilerdir. Çeşitli salatalarda, yumurtada, kremalarda, patateste, süt ve süt mamullerinde, et ürünlerinde çoğalırlar. Bu bakterilerin bulunduğu besinlerin alınmasından 2 veya 6 saat kadar sonra belirtiler ortaya çıkar. İlk belirti ani bulantılar ve kusmalardır. İshale daha az rastlanır. Hasta birkaç gün içinde iyileşir.

*Süt, et ve salata tüketimi, bakteri bulaşmış içme suları, çiğ gıdalar ile bulaşan ve zehirlenmeye yol açan bir bakteri türü de Shigella’dır. Besinlerin alınmasından itibaren 1-7 gün içinde belirtiler görülebilir. Ateş, bulantı, kusma, ishal ve karın krampları ile kendini belli eder. İshalde kan görülmesi de mümkündür. Bu tür zehirlenmede de iyileşme süresi bir iki gün olabileceği gibi birkaç haftaya kadar çıkabilir.

*Salmonella adlı bir diğer bakteri türü ile ortaya çıkan bezin zehirlenmesi de besinlerin alınmasından itibaren 6-48 saat içinde ateş, kusma, ishal ve karın krampları ile kendini belli eder. Birkaç gün içinde iyileşme görülür. Tavuk, et, yumurta, pastörize olmayan sütlerle, peynir, çiğ sebze ve meyvelerle bulaşabilir.

*Clostridium botilinum adlı bakteri türünün yaptığı zehirlenmeler en ölümcül ve ciddi olanlarıdır. Bu bakteri türünün toksinleri diğerlerinden daha etkili ve öldürücüdür. Oksijensiz ortamda üreyen bu bakteriler en çok bozuk konservelerle insanlara bulaşır. Sebze, meyve ve ette, fermente balıkta da bulunabilen Clostridium botilinum ile ortaya çıkan besin zehirlenmeleri etkisini birkaç gün içinde gösterir. Diğer besin zehirlenmelerinde olduğu gibi ishal, bulantı ve kusma ile seyreder. Bulanık veya çift görmeye, yutma güçlüğüne de sebep olabilir. Solunum yapmayı engelleyen bu bakteri toksinleri ölüme sebep olabilir.

*Basillus cereus, Campylobacter jejuni, Clostridium perfringens, Cryptosporidium, Cyclospora Cayetanensis, Escherichia coli, Hepatit A, Listeria monocytogenes, Staphylococcus aureus besin zehirlenmesine sebep olan diğer bakteri türleridir.

Zehirlenme Belirtileri

Besin zehirlenmelerinde görülebilecek belirtiler besinin bakterilerle ya da toksinleriyle bulaşma oranına, kişilerin tükettiği miktara, bağışıklık sisteminin gücüne bağlı olarak değişiklik gösterecektir. Çoğunlukla görülen zehirlenme belirtileri mide bulantıları, kusma, karında şiddetli kramp türü ağrılardır. İshaller iki günden daha uzun sürüyorsa, yüksek ateş varsa, karın ağrıları fazlaysa mutlaka bir doktora gidilmelidir. Yapılan tetkikler, hastanın öyküsü, tüketilen besinler değerlendirilerek tanı koyulacaktır.

İshal ve Beslenme

Yaz ya da kış tüketilecek besinler doğru koşullarda pişirilmeli ve saklanmalıdır. Fazla güneş altında kalmamak, bol su tüketmek de yaz aylarında yapacağımız en doğru iştir. İshal sebebiyle gerçekleşen su kaybı da ayran, kaynamış, temiz su, meyve suyu gibi sıvılar tüketilerek giderilmelidir. Elma, şeftali ve muz da ishal sırasında tüketilebilecek meyveler arasındadır. Haşlanmış patates, pirinç ve yoğurt da tedavi sürecinde alınabilecek besinlerdendir. İshali olan kişiler posalı ve yağlı besin tüketmemelidir.

Besin Zehirlenmelerinden Korunma Yolları

*Yaz Aylarında Besin ZehirlenmeleriBesin zehirlenmeleri ile karşılaşmamak için dışarıda, açıkta ve yeterince önlem alınmadan satılan yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
*Süt, balık, tavuk, et ve yumurta açıkta fazla bekletilmemiş olmalı, yemek için hazırlanma süreçlerine ve pişirme koşullarına çok dikkat edilmeli, pişirdikten sonra da saklama koşulları uygun olmalıdır.
*Yemeklerin bir kerede tüketilebilecek kadar hazırlanması, yeniden ısıtılıp kullanılmaması veya çok gerekliyse sadece bir defa ısıtılması da zehirlenme olasılığını azaltacaktır.
*Meyveler ve sebzeler tüketilmeden önce akan su altında iyi yıkanmalı ancak yıkama sırasında deterjan kullanılmamalıdır.
*Satın alınan yiyecekler oda sıcaklığında ve üstü açık bırakılmamalı, buzdolabında saklanmalıdır.
*Pişen besinlerin + 4 derecenin altında saklanması da bakteri üremesini engelleyecektir. Tüketilecek besinlerin son kullanma tarihlerine de uyulmalıdır.
*Buzdolabında çiğ ve pişmiş besinler birbiri ile temas etmeden, mutlaka üstleri kapalı bir şekilde saklanmalıdır.
*Pastörize süt ve süt ürünleri kullanılmamalı, çatlak ve kırık olan, üzerine dışkı bulaşmış yumurta satın alınmamalıdır.
*Yumurtaları kullanmadan önce iyice yıkanmalı, yumurta ve tavuk gibi besinlere dokunduktan hemen sonra elleri bol sabunlu suyla yıkanmalıdır.
*Et, tavuk gibi besinlerin doğrandığı kesme tahtası başka bir amaçla kullanılmamalı, bu tahtalar, kesme bıçakları ve kaplar kullanıldıktan sonra deterjanla ve sıcak suyla iyice yıkanıp durulanmalıdır.
*Konserve satın alırken üst ve alt kapaklarına dikkatlice bakılmalı, ezik, hasarlı, kapaklarında şişkinlik olan, son kullanma tarihi geçen ürünler alınmamalıdır.
*Dondurulmuş gıdalar -18 derecede korunuyor durumda iken satın almak, ambalajında buz kristalleri olmadığından emin olunmalıdır. Dondurulmuş gıdalar buzdolabı içinde ya da mikrodalga fırın içinde çözdürülmeli, oda sıcaklığında çözünmesi beklenmemelidir.
Görülmektedir ki keyifli bir yaz geçirmenin yolu yeterince önlem almaktan geçmektedir.

Yazar:Müşerref Özdaş

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku