Yemek Borusu Kanseri: Çeşitleri, Nedenleri, Belirtileri, Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Boyundan başlayarak mideye kadar uzanan yemek borusunda ortaya çıkan kanserler özofagus ya da yemek borusu kanseri olarak adlandırılır. Özofagus hücreleri, mide içeriğinden etkilenip sindirim sisteminin alt kısımlarında yer alan organlardaki hücrelere benzeşerek kontrolsüz bir şekilde çoğalır. Bu da özofagus hücrelerinin kanserleşmesine yol açar.

Yemek Borusu Kanseri Daha Çok Kimlerde Görülür?

Türkiye’de yemek borusu kanseri, özellikle beslenme biçimlerinden dolayı ortaya çıkmaktadır. Yassı hücreli adı verilen skuamoz tipi olan yemek borusu kanserleri özellikle Erzurum, Kars, Ağrı, Van, Bitlis ve Muş gibi ülkemizin doğu bölgelerinde çok daha sık görülmektedir. Et ağırlıklı beslenme ve çayı çok sıcak içme bu illerde yemek borusu kanserinin meydana gelmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu doğu kesimden başlanarak Çin’e kadar olan bölgelerde yassı hücreli olan yemek borusu kanseri, çok sık bir şekilde görülmektedir. Bu bölgenin soğuk ve dağlık bir bölge olması sebebiyle aşırı sıcak olan içeceklerin çok fazla tercih edilmesi önemli bir etkendir. Bu sıcak içeceklerin tüketilmesine bir de alkol ve sigara da eklenince yemek borusu kanserinin ortaya çıkma sıklığı artmaktadır.
Yemek borusu kanser türleri genel olarak 60 yaş üstü kişilerde meydana gelen bir hastalıktır. Erkeklerde daha sık rastlanmasına rağmen Doğu bölgemizde sıcak çay içiminden kaynaklı olarak kadınlarda da aynı oranda meydana gelebilmektedir. Yemek borusu kanseri tüm bunların dışında özellikle ailesinde kolon kanseri bulunan kişilerde de çok daha sık görülebilmektedir.

Yemek Borusu Kanserinin Çeşitleri Nelerdir?

Yemek borusu kanseri, hücre tipine ve meydana geldiği bölgeye göre sınıflandırılır. Bu anlamda yemek borusu kanseri, Adenokarsinom ve yassı hücreli yemek borusu kanseri olarak iki gruba ayrılır.

Adenokarsinom Yemek Borusu Kanseri: Bu kanser türünde yemek borusunun iç zar tabakası, safraya ve mide asidine maruz kaldığında şekil değiştirip mide iç zarına ve salgı bezlerine benzemeye başlar. Yani Adenokarsinom yemek borusu kanseri, bu şekle dönüşmekte olan hücrelerden kaynaklı bir kanserdir. Batı ülkelerinde bu tip yemek borusu kanseri diğer kanser türüne göre çok daha sık görülmektedir.

Yassı Hücreli Yemek Borusu Kanseri: Skuamoz adı verilen bu kanser türü de yemek borusunun iç kısmını kaplayan yassı hücrelerden oluşan ince zar dokusu nedeniyle ortaya çıkan bir kanserdir ve Türkiye’de çok sık görülmektedir.

Bu iki tür yemek borusu kanserinin dışında kas dokusundan kaynaklanan diğer türleri de çok nadir bir şekilde görülmektedir. Ayrıca yemek borusu kanserini hücrelere göre ayırmanın dışında yemek borusundaki yerine göre de ayırmak mümkündür.

Safra reflüsü ve mide asidi hasarı mideye yakın bir yerde olduğu için adenokarsinom türü yemek borusu kanseri genel olarak midenin girişinde ya da yemek borusunun alt kısmında görülmektedir. Skuamoz kanseri de üst bölge veya orta kısımda ortaya çıkmaktadır.

Risk Faktörleri

Yemek borusu kanseri, türüne göre şu nedenlerden dolayı meydana gelebilir:
• Alkol,
• Sigara,
• HPV,
• Çok sıcak içecekler tüketmek,
• Akalazya,
• Plummer Vinson ve Tylosis gibi çeşitli hastalıklar,
• Kostik maddeler yutmak yemek borusu kanserinde risk faktörleri olarak ele alınmaktadır. Bunların yanında, şu durumlar da özofagusun adenokarsinomları ile ilişkilendirilmiştir:

• Kronik ve asit içerikli reflü,
• Obezite,
• Barrett özofagus da adenokarsinomlar ile ilişkilendirilen risk faktörleri arasındadır.

Yemek Borusu Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Yemek borusu kanserinin en fazla görülen belirtileri arasında yutkunma zorluğu ve tıkanma hissi yer alır. Öncelikle katı gıdaların tüketilmesinde zorluk yaşanır. Daha sonra da sıvıların dahi kolay bir şekilde tüketilemeyeceği bir hale gelinir. Bu hastalığın diğer belirtiler arasında da şu belirtiler yer alır:

• Kanama,
• Kilo kaybı,
• Siyah ya da katran dışkı
• Öksürük,
• Ses kısıklığı,
• Devamlı halsizlik ve yorgunluk yemek borusu kanserinde ortaya çıkan belirtilerdendir.

Tanı Yöntemleri

Yutma güçlüğü ya da açıklanamayan kilo verme gibi şikayetlerle doktora başvurduğunuzda, doktorunuz tıbbi öykünüzü dinledikten sonra fizik muayenesini gerçekleştirir. Daha sonra da şikayetlerinize sebep olan bir büyüme olup olmadığını anlamak için de bazı tetkikler isteyebilir. Bu tetkikler ise şöyledir:

Endoskopi

Tanı için genel olarak ilk başvurulan yöntem endoskopidir. Bu yöntemde doktor ucunda kamera bulunan esnek bir boruyla yemek borunuzun içine bakıp gerekli gördüğü taktirde de patolojik incelemeler adına bazı örnekler alabilir.

Mide ve Özofagus ve Mide Röntgeni

Bu test özofagusta meydana gelen anatomik değişiklikleri görüntülemek amacıyla kullanılır. Bu yöntem ile röntgen ışınları altında sıvı bir ilacın yutulup bu ilacın yemek borusundan geçişi sırasında görüntüsü elde edilir.

Bilgisayarlı Tomografi Taraması

Özofagus kanserinden şüphelenilen kişilerde, tümörün çevredeki organlara temasta bulunup bulunmadığını, özellikle de akciğer ve karaciğer metastazları olup olmadığını tespit etmek için kullanılır.

Endoskopik Ultrasonografi

Endoskopi yöntemindekine benzer, ancak ucunda ultrasonografi cihazı yer alan esnek bir boruyla tümörde ses dalgalarıyla inceleme gerçekleştirilir. Tümörün özofagus duvarının iç kısmındaki derinliği ve yayılımıyla çevresindeki lenf düğümlerinin genel durumu tetkik edilir.

Pozitron Emisyon Tomografisi

Bu test, olası kanser yerleri konusunda bilgi almak ve hücrelerdeki aktiviteyi ölçmek amacıyla kullanılabilir. Özellikle de uzak organlara, lenf düğümlerine ve kemiklere olabilecek metastazlar konusunda bilgi alınabilir.

Özofagus Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Özofagus kanserlerinde tedavi yöntemi öncelikle tümörün yeri ve evresi olmak üzere birçok etkene bağlıdır. Fakat erken yakalanmış olgularda kullanılan en etkili tedavi seçeneği cerrahidir. Yalnızca cerrahi tedavinin ya da radyoterapinin yeterli olamayacağı kimi vakalarda kombine tedaviler de düşünülebilir.

Tümörün yerleşim yeri tedavinin seçiminde çok önemlidir. Genel olarak Özofagusun alt bölümünde yer alan tümörler cerrahi yöntemiyle kolayca tedavi edilirler. Ancak özofagusun üst bölümde yer alan tümörlerin ise cerrahi imkanı daha azdır. Ayrıca erken lezyonlar cerrahi yöntemi için uygunken metastazlar ve çevre dokulara yayılım cerrahi dışı yöntemleri gerektiren sebeplerdir. Lezyonun derinliği, boyu ve kitlenin büyüklüğü tedavi seçimini belirleyebilir. Çünkü boyu 7–8 cm’den uzun olan tümörlerin etraftaki dokulara yayılma ihtimali çok daha fazladır. Diğer taraftan da belirtilerin süre, hastalığın evresi için büyük önem taşır.

Kaynakça:
https://www.medicalpark.com.tr/ozofagus-kanseri-nedir-belirti-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/hg-121
https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/ozofagus-kanseri/#genel-tanitim
https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberleri/yemek-borusu-ozofagus-kanseri-nedir/

Yazar: Sevinç Urgenç