Yeşil çay, dünya üzerindeki en sağlıklı içecektir. Vücudunuzda muhteşem etki gösteren antioksidanlara ve besin maddelerine sahiptir. Bu etkiler; beyin fonksiyonlarını iyileştirmesi, yağ kaybı, daha düşük kanser riski ve diğer şaşırtıcı faydalardır. Çalışmalar ile desteklenmiş ve ispatlanmış yeşil çayın faydalarından 10 tanesi aşağıda yer almaktadır.
1. Yeşil çay sağlığınızı iyileştiren biyoaktif bileşenler içermektedir.
Yeşil çay bir sıvıdan çok daha fazlasıdır.
Çay yapraklarının içeriğindeki bitkisel bileşenler, onu önemli besin maddelerinin çoğunluğunu barındıran tam bir nihai içecek yapmaktadır.
Çay, iltihaplanmayı azaltma ve kanserle mücadeleye yardım etmeye yarayan polifenol maddesini içermektedir.
Yeşil çayın ağırlık olarak yaklaşık yüzde 30’u polifenolden oluşurken, yüksek miktarlarda da EGCG (Epigallocatechin Gallate) olarak adlandırılan kateşin bulundurmaktadır. Kateşinler, hücrelerin zarar görmesini engellemeye yardımcı olan ve başka birçok faydası bulunan doğal antioksidanlardır.
Bu maddeler, vücuttaki serbest radikallerin oluşumunu azaltır ve böylece hücreleri ve molekülleri zararlardan korur. Bu serbest radikaller yaşlanmada ve çoğu hastalık türünde rol oynamaları ile bilinmektedirler.
EGCG yeşil çaydaki en güçlü bileşenlerden biridir. Çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanıldığı üzerinde çalışmalar yapılmıştır ve yeşil çayın güçlü tıbbi özelliklerinin olmasının en önemli sebebi bu olabilir. Yeşil çay ayrıca vücut için önemli olan mineralleri de az da olsa barındırır.
Yüksek kaliteli markaların yeşil çaylarını tercih edin, çünkü düşük kaliteli olanlar aşırı miktarda florür içerebilmektedir.
Ancak, düşük kaliteli olanını seçseniz bile yine de faydaları risklerine karşı ağır basacaktır.
2. Yeşil çaydaki bileşenler beyin fonksiyonlarını iyileştirir ve sizi daha zeki yapar.
Yeşil çay sizi uyanık tutmaktan daha fazlasını yapar, daha zeki olmanıza da yardımcı olur.
Anahtar aktif madde, uyarıcı olarak bilinen kafeindir.
Yeşil çay, bir kahve kadar kafein içermez ancak sizi aşırı kafeinin yan etkisi olan sinirlilik ve gerginlik haline getirmeden yeteri kadar uyarı yaratmaya yetecek kadar içerir.
Kafeinin beyinde yaptığı şey, Adenosin denilen bir inhibitör nörotransmitterini engellemektir. Bu şekilde, aslında nöronların ateşlenmesini ve dopamin ve norepinefrin gibi nörotransmitterlerin konsantrasyonunu artırır.
Kafein yoğun bir şekilde çalışmalarda incelenmiştir ve tutarlı bir şekilde beyin fonksiyonlarına çeşitli açılardan katkı sağladığı görülmüştür.(iyi bir ruh hali, uyanıklık, tepki süresi, hafıza vb.)
Yeşil çay kafeinden çok daha fazlasını içermektedir. Ayrıca, kan beyin bariyerini geçebilen teanin aminoasidini barındırmaktadır.
Teanin, anti-anksiyete etkileri olan inhibitör nörotransmitter GABA’nın aktivitesi ile dopamin miktarı ve beyindeki alfa dalgalarının üretimini artırır.
Çalışmalar kafein ve teaninin sinerjik etkileri olduğunu göstermektedir. Yani bu iki maddenin kombinasyonu, beyin fonksiyonlarını özellikle iyileştirme potansiyeline sahiptir.
Teanin ve az miktardaki kafeinden dolayı, yeşil çay size kahveden çok daha hafif ve farklı bir his verir. Çoğu insan, kahve ile kıyasladıklarında, yeşil çayın kendilerini çok daha enerjik ve üretken hissettirdiğini belirtmişlerdir.
3. Yeşil çay yağ yakımını artırır ve fiziksel performansı iyileştirir.
Yağ yakıcı besin takviyelerinin içeriklerine bakarsanız maddelerden birinin yeşil çay olduğunu görme olasılığınız çok yüksektir. Çünkü insan kontrollü deneylerde, yeşil çayın yağ yakımını artırdığı ve metabolizma hızını yükselttiği görülmüştür.
10 sağlıklı erkek üzerinde yapılan bir çalışmada, yeşil çayın enerji tüketimini yüzde 4 artırdığı tespit edilmiştir. Bir başka çalışmada ise, yağ yakımının yüzde 17 arttığı görülmüştür.
Ancak, yeşil çay üzerine yapılan bazı çalışmalarda metabolizma hızında bir artış olmadığı da not edilmiştir. Bunun sebebi ise etkilerin bireyden bireye değişebilmesi olarak değerlendirilmektedir.
4. Yeşil çaydaki antioksidanlar bazı kanser türlerine yakalanma riskinizi azaltabilir.
Kanser, kontrol edilemeyen hücre büyümeleri sebebi ile ortaya çıkar ve dünyadaki ölümlere sebebiyet veren hastalıkların başında gelmektedir.
Oksidatif hasarın kanser gelişimine katkıda bulunduğu ve bu noktada antioksidanların koruyucu bir etkiye sahip olabileceği bilinmektedir.
Yeşil çay güçlü ve mükemmel bir antioksidan kaynağıdır ve bu açıdan kanser riskini düşürebileceği düşünülmektedir.
Örneğin, gözlemlere dayalı bir araştırmada, yeşil çay tüketen kadınların meme kanserine yakalanma olasılıklarının yüzde 20-30 arasında azaldığı görülmüştür. Yine başka bir çalışmada, düzenli yeşil çay tüketen bir erkeğin prostat kanserine yakalanma olasılığının yüzde 48 azaldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, kalın bağırsak kanseri olasılığını da yüzde 42 oranında azalttığına yönelik yapılmış bir çalışma mevcuttur.
Çoğu gözlemsel araştırmalar gösteriyor ki, yeşil çay içenlerin bazı kanser türlerine yakalanma ihtimalleri düşük olmaktadır. Ancak, bu etkilerin tam olarak kabul edilebilmesi için çok daha yüksek kaliteli çalışmaların yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
5. Yeşil çay, ileri yaşlarda beyninizi korur, Alzheimer ve Parkinson ihtimalini düşürür.
Kısa vade de beyin fonksiyonlarını iyileştirmesinin yanı sıra, yeşil çay ileriki yaşlarda beyninizi koruyucu bir etkiye de sahiptir.
Alzheimer hastalığı, insanlarda en sık görülen nörodejeneratif hastalıktır ve bunamada önde gelen bir nedendir.
Parkinson hastalığı en sık görülen ikinci nörodejeneratif hastalıktır ve beyindeki dopamin üreten nöronların ölümünü ifade eder.
Birden fazla çalışma, yeşil çayda bulunan kateşin bileşiklerinin, test tüpleri ve hayvan modellerindeki nöronlar üzerinde çeşitli koruyucu etkilere sahip olabileceğini ve potansiyel olarak Alzheimer ve Parkinson riskini azaltabileceğini göstermektedir.
6. Yeşil çay zararlı bakterileri öldürebilir, diş sağlığınızı iyileştirir ve enfeksiyon riskini azaltır.
Yeşil çayda bulunan kateşinlerin biyolojik etkileri de bulunmaktadır. Bazı araştırmalar, kateşinlerin bakterileri öldürdüğünü ve influenza virüsü gibi virüsleri önleyebildiğini ve böylece potansiyel olarak enfeksiyon riskini azaltabildiğini göstermektedir.
Streptococcus mutans ağızdaki başlıca zararlı bakterilerdendir. Plak oluşumuna neden olur ve boşluklara ve diş çürümesine öncülük eder.
Çalışmalar, yeşil çaydaki kateşinlerin Streptococcus mutans’ın büyümesini engelleyebileceğini göstermektedir. Yeşil çay tüketimi, güçlü diş sağlığı ve daha düşük çürük riski ile yakından ilişkilidir.
7. Yeşil çay, tip 2 diyabet riskinizi azaltabilir.
Tip 2 diyabet, son yıllarda salgın seviyesine yaklaşmış bir hastalıktır ve günümüzde dünya çapında yaklaşık 400 milyon insanı etkilemektedir.
Bu hastalık, insülin direncine veya insülin üretememe durumuna bağlı olarak yüksek kan şekeri seviyesine sahip olmaya sebep olur.
Çalışmalar, yeşil çayın insülin hassasiyetini iyileştirdiğini ve kan şekeri seviyesini düşürdüğünü göstermektedir. Japon bireyler üzerinde yapılan bir çalışmada, en çok yeşil çay tüketenlerin yüzde 42 az daha az diyabet 2 riskine sahip olduklarını ortaya çıkarmıştır.
Toplam 286.701 bireyle yapılan 7 çalışmanın incelenmesi neticesinde, yeşil çay içenlerin diyabetik olma riskinin yüzde 18 daha düşük olduğu görülmüştür.
8. Yeşil çay, kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskinizi azaltabilir.
Kalp hastalığı ve felç gibi kardiyovasküler hastalıklar günümüzdeki ölümlerin en büyük sebebidir.
Çalışmalar yeşil çayın bu hastalıkların temel risk faktörlerini iyileştirmeye yardımcı olduğunu göstermektedir. Bu faktörler; toplam kolesterol, LDL kolesterol ve trigiliseridlerdir. Yeşil çay ayrıca kandaki antioksidan kapasitesini de oldukça artırmaktadır.
Risk faktörleri üzerindeki bu faydaları dikkate alındığında, yeşil çay içenlerin yüzde 31’e kadar daha düşük kardiyovasküler hastalıklara yakalanma ihtimali olduğunu duymak şaşırtıcı olmayacaktır.
9. Yeşil çay kilo vermenize ve daha düşük obezite riskine sahip olmanıza yardımcı olabilir.
Yeşil çayın kısa vade de metabolizma hızınızı artırdığı dikkate alındığında, kilo vermenize yardımcı olabileceği mantıklı bir fikir olmaktadır.
Bazı çalışmalar, yeşil çayın vücut yağ oranını (özellikle karın bölgesinde) azalttığını göstermektedir.
Bu çalışmalardan birisi 240 kadın ve erkek üzerinde yapılmış 12 haftalık kontrollü bir çalışmadır ve sonucunda yeşil çay içen grubun vücut yağ oranında, vücut ağırlığında, bel çevresinde ve karın yağlarında ciddi azalmalar olduğu görülmüştür.
Bununla birlikte, bazı çalışmalarda ise yeşil çay ile kilo kaybında istatistiksel olarak anlamlı bir artış olmadığı da ifade edilmiştir.
10. Yeşil çay daha uzun yaşamanıza yardımcı olabilir.
Tabi ki hepimiz eninde sonunda öleceğiz. Bu kaçınılmazdır. Ancak, yeşil çay içenlerin kardiyovasküler hastalıklara ve kansere yakalanma olasılıklarının daha düşük olduğun göz önüne alındığında, bu durumun daha uzun yaşamanıza yardımcı olabileceği mantıklı gelmektedir.
40.530 yetişkin Japon ile yapılan bir araştırmada, günde 5 bardak veya daha fazla yeşil çay içenlerin 11 yıl süre boyunca ölme ihtimallerinin daha düşük olduğu anlaşılmıştır.
14.001 ileri yaşlı Japon ile yapılan bir diğer araştırmada ise çok yeşil çay tüketenlerin 6 yıllık süre boyunca ölüm ihtimallerinin daha düşük olduğu saptanmıştır.
SONUÇ OLARAK:
Daha iyi hissetmek, kilo verebilmek, daha düşük kronik hastalıklara yakalanma olasılığına sahip olabilmek için, yeşil çayı yaşamınızın düzenli bir parçası yapmayı düşünmek isteyebilirsiniz.
Kaynakça:
https://www.healthline.com/nutrition/top-10-evidence-based-health-benefits-of-green-tea linkinde yer alan makaleden çevrilerek derlenmiştir.
Yazar: Fatih Kokoç