Windows, dünyadaki kişisel bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemleri içerisinde en çok tercih edilen işletim sistemidir. 1977’de kurulmuş olan Microsoft günümüze kadar zamanın ihtiyaçlarına hitap eden birçok işletim sistemi çıkarmıştır. Bu sistemlerden bazıları uzun ömürlü olurken bazıları fazla yaşamamıştır.
Bir program indirmek için internete girildiğinde programın özellikleri arasında programın hangi işletim sistemine uyumlu olduğu bilgisi yer almaktadır. Bu noktaya dikkat etmeden indirilen uygulardan bazıları bilgisayarla uyumlu olmayacağı için yüklenememektedir.
64 bit işletim sistemi 32 bit işletim sisteminden daha sonra üretilmiştir. Buna bağlı olarak bazı iyileştirmeler ve geliştirmeler yapılmıştır. Ancak iki işletim sistemi arasındaki farklar son kullanıcıların bilgisayarlarında çalıştıracakları uygulamalarda ortaya çıkmaktadır.
32 Bit İşlemciler
32 bitlik işlemciler daha hızlı işem yapabilmek amacıyla üretilmiş olan işlemcilerdir. 2 üzeri 32 adet, yani 4.294.967.296 bayt; diğer bir deyişle 4 GB olası adrese sahiptirler. Bilgisayar sistemlerinin günümüze göre daha geri olduğu zamanlarda bu işlem gücü oldukça yüksekti. Özellikle 8 ve 16 bit işletim sistemleri ile kıyaslandığı zaman sonuç apaçık ortaya çıkar. Bu, 4 GB limiti bilgisayarınıza yüklediğiniz uygulamaları ne kadar hızlı kullanabileceğiniz ile ilgili bir kısıttır. Dezavantajların başında ise RAM kısıtı gelmektedir. Bu işlemcilerde en fazla 4 GB RAM kullanılabilmektedir. Yani bilgisayarına 8 GB RAM yüklendiğinde bile işletim sistemi bunun sadece 4 GB’lık kısmını tanıyacak ve sadece bu kadarını kullanbilecektir.
32 bit işletim sistemine uygulama indirmek istediğiniz zaman x86 seçeneğini seçmeniz gerekmektedir.
64 Bit İşlemciler
Günümüzde birçok son kullanıcının bilgisayarında 64 bit işletim sistemi yüklüdür. 2 üzeri 64 byte olası adreslemeye izin vermektedir. Bu da yaklaşık 
olarak 18 milyar GB etmektedir. 64 bit işletim sistemi 2000’li yılların başında son kullanıcılara hitap etmeye başladı. Bir 64 bit işlemiciye sahip bilgisayarda 64 bit uygulama kullanıldığında hadıza bloklarının yerleşimleri daha kolay olacağı için daha güçlü bir işlemciye sahip olmuş olacaksınız. 64 bitlik işletim sistemine uygulama indirmek istenildiğinde x64 seçeneğinin seçilmesi yeterli olacaktır.
32 Bit İşlemciler 64 Bit İşlemcileri Kıyaslama
32 bit işlEMci, 4 GB olası adresleme alanına sahiptir. 64 bit işlemci, 16 TB olası adresleme alanına sahiptir.
32 bit işlemci 4 Gb RAM kullanımına müsaade eder. 64 bit işlemci 192 GB ve üzeri RAM kullanımını desteklemektedir.
32 bit işlemci thread, yani çoklu görev mantığı için uygun değildir; 64 bit işlemci thread yani çoklu görev mantığı için uygundur.
32 bit işlemci, yalnızca 32 bit işletim sistemlerini destekler; 64 bit işlemci, 64 bit işletim sistemlerini desteklediği gibi 32 bit işletim sistemlerini de desteklemektedir.
Tabloda belirtilen son maddeye göre 64 bit işlemciye sahip bir bilgisayara eğer kullanıcı isterse 32 bitlik bir işletim sistemi yükleyebilmektedir. Ancak bu durum bazı performans ve hız kayıplarına yol açacaktır. Üstelik 4 GB RAM’dan fazlası da kullanılmayacaktır.
İki işlemci ve işletim sistemi arasındaki farkı daha iyi anlayabilmek için eşit şartlarda durumların değerlendirilmesi gerekmektedir. 4 GB RAM’i olan iki bilgisayardaki bir uygulama eğer 4 GB RAM’dan daha fazlasına ihtiyaç duymuyorsa iki işletim sistemi ve işlemci arasında hemen hemen bir fark hissedilmeyecektir. Ancak bilgisayarlardaki RAM 8’e veya 16’ya yükseltildiğinde arasında belirgin derecede fark ortaya çıkacaktır.
Daha somut bir örnek üzerine odaklanacak olursak 32 bit işletim sistemine sahip ve 64 bit işletim sitemine sahip iki tane bilgisayar alalım: Her iki bilgisayarda da ilk önce mayın tarlası oyununu başlatalım. Arasında bir fark gözlemleyemeyeceksiniz. Ancak ikinci olarak Photoshop uygulaması çalıştırıldığında 64 bit olan işletim sisteminde daha hızlı çalıştığını gözlemleyeceksiniz.
Aslında hem 32 bit hemde 64 bit işletim sistemleri iki türde yazılmış olan uygulamalarıda çalıştırabilmek kabiliyetine sahiptir. Fakat işlemciler kullanıcılara bu konuda kısıtlama getirmekte ve 32 bitlik işlemciler sadece 32 bitlik uygulamaları desteklemektedir.
Cihaz sürücüleri, işletim sistemlerine göre yazılmaktadır. Günümüzde birçok cihaz, hem 32 hem 64 bit işletim sistemlerini otomatik olarak 
tanıyabilmektedir. Ancak elimizde eskiden kullandığımız bir yazıcımız varda bunu 64 bit bilgisayarda kullanamayabiliriz.
Windows 64 bitte windows 32 bite göre farklı olan noktalardan birisi de C sürücünün içerisinde yer alan Program Files klasörünün yanında bir de Program Files (x86) klasörünün bulunmasıdır. Bu sayede bilgisayara yükelenecek olan 32 bitlik uygulamaların dosyaları burada tutulabilmektedir. Uygulamaların çalışması için gerek duydukları .DLL dosyaları bu klasörlerin içerisinde yer almaktadır.
64 bitlik işletim sistemleri 32 bitlik işletim sistemlerinden sonra üretildiği için günümüzün güvenlik ihtiyaçlarına daha doğru şekilde cevap verebilmektedir. Özellikle bilgisayarda bankacılık uygulamaları veya özel bilgiler bulunan son kullanıcıların 64 bitlik işlemci ve 6t4 bit işletim sistemi seçmeleri yararlarına olacaktır. Ancak nihayi olarak güvenlik kriterleri kullanıcının Windows’a yapacağı güvenlik ayarları ile belirlenmektedir. Bazı durumlarda 32 bit işletim sistemleri daha güvenli olabilmektedir.
İşlemci ve İşletim sisteminin Özelliklerini Öğrenme
Bilgisayarımızda var olan işlemcinin türünü öğrenmek için “Bilgisayar” simgesine sağ tıklayıp “Yönet” dedikten sonra açılan pencerede aygıt yöneticisine ardından sağ tarafa gelecek olan pencerede de “İşlemciler” sekmesine tıklamak yeterlidir.
İşletim sistemini öğrenmek ise işlemciyi öğrenmeye göre daha basittir. Bilgisayara sağ tıklayıp özellikler dedikten sonra sistemin altındaki sistem türünün karşısında işletim sistemimizin türü yazacaktır.
Sonuç olarak iki işletim sistem sistemi arasındaki fiyat farkını da göz önüne almak gerekmektedir. 32 bit daha eski bir işlemci kullanacağı için fiyatı 64 bite daha uygun olacaktır. Son kullanıcı olarak internette birkaç saatlik araştırma yapmak ve bazı kanallardan video izlemek isteyenlere 32 bit de yeterli gelebilecektir. Ancak yüksek RAM grafik işleme özelliklerine sahip uygulamalar çalıştırması gereken son kullanıcıların 64 bit işlemcili bilgisayarları tercih etmeleri daha isabetli olacaktır. 64 bit işletim sistemleri 32 bitlik işletim sistemlerine göre daha fazla güvenlik sağlayabilmektedir.
Kaynakça:
https://www.chip.com.tr/haber/32-bit-ve-64-bit-windows-arasindaki-fark_79823.html
https://www.technopat.net/2018/07/18/32-bit-ve-64-bit-sistemler-arasindaki-farklar-nelerdir/
Yazar: Osman Yüksel