Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Alfa-Lipoik Asit Nedir?

0 430

Alfa-lipoik asit son yıllarda çok dikkat çeken ve vücuttaki güçlü bir antioksidan görevi gören organik bir bileşiktir. Vücut doğal olarak alfa-lipoik asit üretir, ancak çeşitli gıdalardan ve besin takviyesi olarak alınabilmektedir. Araştırmalara göre kilo kaybı, diyabet ve diğer sağlık koşullarında rol oynayabileceği ileri sürülmektedir ve birçok kişi etkili olup olmadığını merak etmektedir. Alfa-lipoik asit, yararları, yan etkileri ve önerilen dozajları hakkında bilgiler aşağıda yer almaktadır.

Alfa-Lipoik Asit Nedir?

Alfa-lipoik asit, tüm kişinin hücrelerinde bulunan organik bir bileşiktir. Mitokondri içinde üretilir, hücrelerin güç kaynağı olarak da bilinir ve enzimlerin besinleri enerjiye dönüştürmelerine yardımcı olmaktadır. Dahası, güçlü antioksidan özelliklere sahiptir. Alfa-lipoik asit hem suda hem de yağda çözünebilir, bu da vücuttaki her hücrede veya dokuda çalışmasını sağlamaktadır. Bu arada, diğer birçok antioksidanlar suda veya yağda çözünürdürler. Örneğin, C vitamini yalnızca suda çözünürken, E vitamini yalnızca yağda çözünür. Alfa-lipoik asidin antioksidan özellikleri, düşük kan şekeri seviyeleri, azaltılmış inflamasyon, cilt yaşlanmasını yavaşlatma ve gelişmiş sinir fonksiyonu dahil olmak üzere çeşitli faydaları bulunmaktadır.
Vücut sadece küçük miktarlarda alfa-lipoik asit üretir. Bu yüzden birçok kişi alımlarını optimize etmek için belirli gıdalara veya takviyelere yönelmektedir. Sakatat ve kırmızı et gibi hayvansal ürünler harika alfa-lipoik asit kaynakları içermektedir, ancak brokoli, domates, ıspanak ve Brüksel lahanası gibi bitkisel besinler de içermektedir. Bununla birlikte, takviyeler, gıda kaynaklarından 1000 kat daha fazla alfa-lipoik asidi sağlamaktadır.

Alfa-Lipoik Asit ve Kilo Kaybı

Yapılan araştırmalara göre, alfa-lipoik asidin kilo kaybını birkaç şekilde etkileyebileceğini göstermiştir. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmaları, beynin hipotalamusunda bulunan AMP ile aktive olan protein kinaz enziminin (AMPK) aktivitesini azaltabileceğini göstermektedir. AMPK daha aktif olduğunda, açlık hissini artırmaktadır. Diğer yandan, AMPK aktivitesinin baskılanması, vücudun istirahattayken yaktığı kalori miktarını artırmaktadır. Böylece alfa-lipoik asit alan hayvanlar daha fazla kalori yakmaktadır. Bununla birlikte insanlar üzerinde yapılan çalışmaları, alfa-lipoik asidin kilo kaybını sadece hafifçe etkilediğini göstermektedir.
Yapılan 12 çalışmanın analizine göre, yaklaşık 14 hafta boyunca alfa-lipoik asit takviyesi alan kişilerin plasebo alan kişilerden ortalama 0.69 kg daha fazla kilo kaybettiği bulunmuştur. Aynı çalışmanın analizinde çıkan sonuç, alfa-lipoik asit bel çevresini önemli ölçüde etkilemediği görülmüştür. Yapılan 12 çalışmanın bir başka analizine göre, yaklaşık 23 hafta boyunca alfa-lipoik asit alan kişilerin plasebo alanlara göre ortalama 1.27 kg kaybettiği bulunmuştur. Kısacası, alfa-lipoik asidin kişilerde kilo kaybı üzerinde hafif bir etkisi olduğu görülmektedir.

Alfa-Lipoik Asit ve Diyabet

Alfa-Lipoik Asit Nedir?Diyabet dünya çapında 400 milyondan fazla yetişkini etkilemektedir. Kontrolsüz diyabetin önemli bir özelliği yüksek kan şekeri seviyeleridir. Eğer tedavi edilmezse, bu görme kaybı, kalp hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Alfa-lipoik asit, hem hayvanlarda hem de insanlarda kan şekeri seviyelerini düşürdüğü kanıtlandığı için diyabet için potansiyel bir yardım aracı olarak popüler hale gelmiştir. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarında kan şekeri seviyesini % 64’e kadar düşürdüğü tespit edilmiştir. Metabolik sendromlu erişkinlerde yapılan diğer çalışmalar, insülin direncini , açlık kan glukozunu ve HbA1c seviyelerini azalttığı bulunmuştur.
Bilim adamları, alfa-lipoik asidin, kas hücrelerinde biriken yağları kaldırabilen, aksi takdirde insülini daha az etkili hale getiren işlemleri kaldırarak kan şekerini düşürmeye yardımcı olduğuna inanmaktadır. Ayrıca alfa-lipoik asit, diyabet komplikasyonları riskini azaltmaktadır. Kontrolsüz diyabetle oluşabilecek sinir hasarı semptomlarını hafiflettiği ve diyabetik retinopati riskini (göz hasarı) azalttığı kanıtlanmıştır. Bu tesirin alfa-lipoik asidin güçlü antioksidan özelliğinden kaynaklandığı inanılmaktadır. Alfa-lipoik asidin kan şekeri kontrolüne yardımcı olduğu kanıtlanmış olmasına rağmen, diyabet için tam bir tedavi sayılmamaktadır. Kişi şeker hastasıysa ve alfa-lipoik asidi denemek istiyorsa, ilaçlarıyla etkileşime girebileceğinden önce doktoruyla konuşması gerekmektedir.

Diğer Sağlık Yararları

Alfa-lipoik asit, çeşitli başka sağlık yararları ile ilişkilendirilmiştir. Bu sağlık yararları aşağıdaki gibidir
1. Cilt yaşlanmasını azaltabilir: Yapılan araştırmalara göre, alfa-lipoik asidin, cildin yaşlanma belirtilerine karşı savaşmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir. İnsanlar üzerinde yapılan çalışma da, bilim adamları cilde alfa-lipoik asit içeren bir krem uygulamanın ciltteki ince çizgileri, kırışıklıkları ve cilt pürüzlülüğünü azalttığını bulmuşlardır. Alfa-lipoik asit cilde uygulandığında, kendisini cildin iç katmanlarına iletir ve güneşin zararlı UV radyasyonuna karşı antioksidan koruma sağlamaktadır. Ayrıca, alfa-lipoik asit, cilt hasarına karşı korumaya yardımcı olan ve yaşlanma belirtilerini azaltabilecek glutatyon gibi diğer antioksidanların seviyesini yükseltmektedir.
2. Hafıza kaybını yavaşlatabilir: Hafıza kaybı, yaşlı yetişkinler arasında yaygın bir problemdir. Oksidatif strese verilen zararın hafıza kaybında kritik bir rol oynadığına inanılmaktadır. Yapılan çalışmalara göre, Alfa-lipoik asit güçlü bir antioksidan olduğundan, Alzheimer hastalığı gibi hafıza kaybı ile karakterize bozuklukların ilerlemesini yavaşlatma yeteneğini incelemiştir. Hem insan hem de hayvanlar üzerinde yapılan laboratuvar çalışmaları alfa-lipoik asidin, serbest radikalleri nötralize ederek ve iltihaplanmayı baskılayarak Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlattığını göstermektedir. Bununla birlikte yapılan sadece birkaç çalışma, alfa-lipoik asit ve hafıza kaybına bağlı bozuklukları araştırmıştır. Alfa-lipoik asitin tedavi olarak önerilebilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Alfa-Lipoik Asit Nedir?3. Sağlıklı sinir fonksiyonunu destekler: Yapılan araştırmalara göre, alfa-lipoik asidin sağlıklı sinir fonksiyonunu desteklediğini göstermiştir. Aslında, karpal tünel sendromunun ilerleyişini erken evrelerinde yavaşlattığı tespit edilmiştir. Bu durum, sıkışmış bir sinirin neden olduğu uyuşma veya karıncalanma ile karakterizedir. Ayrıca, karpal tünel sendromu için ameliyattan önce ve sonra alfa-lipoik asidin alınmasının iyileşme sonuçlarını hızlandırdığını gösterilmiştir. Ve araştırmalar alfa-lipoik asidin, kontrolsüz diyabetin neden olduğu sinir ağrısı olan diyabetik nöropati semptomlarını hafifletebileceğini de keşfetmiştir.
4. İltihabı azaltır: Kronik inflamasyon, kanser ve diyabet dâhil olmak üzere birçok hastalıkla bağlantılıdır. Alfa-lipoik asidin birkaç inflamasyon belirtecini düşürdüğü gösterilmiştir. Yapılan 11 çalışmanın analizinde alfa-lipoik asit, yüksek CRP seviyelerine sahip yetişkinlerde inflamatuar belirteç C-reaktif protein (CRP) seviyelerini anlamlı derecede düşürmüştür. Yapılan test tüpü çalışmalarında, alfa-lipoik asit, NF-kB, ICAM-1, VCAM-1, MMP-2, MMP-9 ve IL-6’yı içeren azaltılmış inflamasyon belirteçlerine sahiptir.
5. Kalp hastalığı risk faktörlerini düşürebilir: Amerika’da dört ölümden birinin sebebi kalp hastalığıdır. Laboratuvar, hayvan ve insan çalışmalarının çıkan bir kombinasyondan yapılan araştırmalara göre, alfa-lipoik asidin antioksidan özelliklerinin birkaç kalp hastalığı risk faktörünü azaltabileceğini göstermiştir. Antioksidan özellikler ilk olarak, alfa-lipoik asidin serbest radikalleri nötralize etmesine ve kalp hastalığı riskini artırabilecek hasara bağlı oksidatif stresi azaltmasına izin vermektedir. İkincisi, endotel disfonksiyonunu arttırdığı gösterilmiştir ve bu, kan damarlarının doğru şekilde dilate olamayacağı, ayrıca kalp krizi ve inme risklerini de arttıran bir durumdur. Dahası yapılan çalışmaların bir incelemesinde, metabolik hastalığı olan erişkinlerde alfa-lipoik asit takviyesi almanın trigliserid ve LDL (kötü) kolesterol seviyelerini düşürdüğü bulunmuştur.

Yan Etkileri

Alfa-lipoik asit, çok az veya hiç yan etki olmadan genellikle güvenli olarak kabul edilmektedir. Bazı durumlarda, kişiler mide bulantısı, döküntü veya kaşıntı gibi hafif semptomlar yaşayabilmektedir. Bununla birlikte yapılan araştırmalar, yetişkinlerin zararlı yan etkileri olmadan 2.400 mg alabildiğini göstermektedir. Ekstra fayda sağladıklarına dair kanıt olmadığından daha yüksek dozlar önerilmemektedir. Ayrıca, hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar da, aşırı yüksek dozlarda alfa-lipoik asidin oksidasyonu teşvik edebileceğini, karaciğer enzimlerini değiştirebileceğini, karaciğer ve meme dokusuna zorlanabileceğini tespit etmiştir. Bugüne kadar, çocuklarda ve hamile kadınlarda alfa-lipoik asidin kullanımının güvenli olup olmadığına dair çok az çalışma yapılmıştır. Bu popülasyonlar, sağlık sağlayıcıları tarafından tavsiye edilmedikçe kabul edilmemelidir. Kişinin şeker hastalığı varsa, kan şekeri seviyesini düşürmeye yardımcı olan diğer ilaçlarla etkileşime girebileceğinden, alfa-lipoik asidi almadan önce sağlık uzmanına danışmalıdır.

Alfa-Lipoik Asit Nasıl Alınır?

Alfa-lipoik asit, birçok gıdada doğal olarak bulunmaktadır. Yüksek miktarda alfa-lipoik asit bulunan gıdalar aşağıdaki gibidir:
• Kırmızı et
• Karaciğer, kalp, böbrek, vs. gibi organ etleri
• Brokoli
• Ispanak
• Domates
• Brüksel lahanası
• Patates
• Yeşil bezelye
• Pirinç kepeği
Alfa-Lipoik Asit Nedir?Ayrıca Alfa-lipoik asit bir ek olarak mevcuttur, birçok sağlık mağazasında ve çevrimiçi olarak bulunmaktadır. Takviyeler gıdalardan 1000 kat daha fazla alfa-lipoik asit içermektedir. Bazı yiyecekler asidin biyo yararlanımını azaltabileceğinden, alfa-lipoik takviyeler en iyi aç karnına alınmalıdır. Belirli dozaj olmamasına rağmen, çoğu kanıt 300-600 mg’nin alınmasının yeterli ve güvenli olduğunu göstermektedir. Alternatif olarak, alınan alfa-lipoik arkasındaki talimatları takip edilmelidir.
Diyabetik komplikasyonları veya bilişsel bozuklukları olan kişiler için daha fazla alfa-lipoik asit gerekmektedir. Bu gibi durumlarda, kişi sağlık uzmanına ne kadar etkili olduğunu sorması en iyisidir. Alfa-lipoik asit, antioksidan özelliklere sahip organik bir bileşiktir. Vücut tarafından az miktarlarda üretilir ancak aynı zamanda gıdalarda ve ek olarak bulunmaktadır. Diyabet, cilt yaşlanması, hafıza, kalp sağlığı ve kilo kaybına faydalı olmaktadır. Ayrıca 300-600 mg dozları ciddi yan etkileri olmadan etkili ve güvenli görünmektedir.

Kaynakça:
patientslikeme.com
medscape.com
walgreens.com

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku