Bariatrik Cerrahi Sonrası Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Bariatrik cerrahi, dünyada ve ülkemizde giderek popüler bir hale gelen obezite tedavi yöntemidir. Bariatrik cerrahide hedef, vücuda alınan besinlerin, gastrointestinal sistem üzerinden emilimlerini azaltmaktır Bariatrik cerrahi sonrası hasta için çok önemlidir. Çünkü bariatrik tedavi için tavsiye edilen kriterler uygulanmadığı takdirde vücuttaki yağ birikimi yeniden meydana gelebilir. Bunun için de bariatrik cerrahi sonrasında yeterli miktarda besin ve enerji öğeleri alınmalıdır.

Bariatrik Beslenmede Hangi Besinler Tercih Edilmelidir?

Ameliyat sonrası tercih edilecek en önemli besin maddesi proteinlerdir. Her öğününüzde mutlaka protein kaynağı olan bir besin ögesi olmalıdır. Günlük olarak 130 gr oranında karbonhidrat tüketimi fizyolojik dengeniz ve kan şekeri kontrolünüz açısından çok önemlidir. Karbonhidrat olarak da basit şekerden uzak kalmak, düşük glisemik indeksli ve tam tahıllı kaynakları tercih etmek hedefiniz olmalıdır. Yağda kızartılmış ya da kavrulmuş yemekleri tüketmemek ise başlıca dikkat edeceğiniz konular arasında olmalıdır. Ayrıca haşlanmış, buharda pişmiş, ızgara, fırın gibi pişirme teknikleriyle iyi bir şekilde pişmiş yemekler öncelikli tercihiniz olmalıdır. Pişirdiğiniz yemeklerinizde de çok fazla baharat ve acı da kullanmamalısınız. Şekerli, asitli, alkollü ve kafeinli sıvılardan kaçınmak ise dikkat edeceğiniz bir diğer noktadır.

Bariatrik Cerrahide Beslenmenin Önemi

Bariatrik cerrahi, medikal tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile yeterli bir oranda ağırlık kaybı sağlanamayan, obezitenin sebep olduğu komplikasyonların görüldüğü, mortlite ve morbidite için yüksek risk taşıyan kişilerde uygulanan etkili bir tedavi yöntemidir. Obezite cerrahisi, malabsorptif prosedürler, kısıtlayıcı prosedürler ve kombinasyon prosedürler olmak üzere toplamda üç ayrı kategori içinde incelenmektedir.

Kısıtlayıcı prosedür uygulanan kişiler, uzun dönem diyetle alakalı daha az risk taşırken, malabsorptif prosedür yapılan hastalarda bu risk daha fazladır. Cerrahi sonrası kişilerde meydana gelen beslenme yetersizlikleri birçok sebebe bağlı olup, oldukça yaygın bir şekilde görülmektedir. Bu sebeplerden biri preoperatif ağırlık kaybı, diğeri ise diyet kalitesinin yetersizliğidir. Bunun yanında sindirim ve emilimde gerçekleşen değişiklikler ve suplementasyon programındaki uyumsuzluk da bu sebepler arasında sayılabilir. Bu bakımdan operasyon sonrası uygulanan beslenme tedavisi ise bir-sekiz hafta arasındaki bir süre içinde yeterli hidrasyonun sürdürülmesi, gerekli miktardaki besin maddelerinin sağlanması, iyileşme için yeterli proteinin alınması şeklinde olmalıdır.

Bariatrik Cerrahi Sonrasında Beslenme Konusunda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir?

Bariatrik cerrahi sonrasında beslenmeye dayalı bazı alışkanlıkların değiştirilmesi gerekir. Bu alışkanlıklar da mutlaka uygulanan tedaviye göre uyarlanmalıdır. Yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir. Bu aşırı kilo kaybında kas kitlesinin korunması açısından son derece önemlidir. Bunun yanında yiyecek ve içeceklerinizi mutlaka mide kapasitenize uygun olarak tamamlamalısınız. Ayrıca operasyon sonrasında uygulanan diyete bağlı oluşabilecek komplikasyonları önleyecek şekilde de bir beslenme planı yapmanız gerekecektir. Bunun için de beslenme tarzınızda tekrardan kilo alımını sağlayacak davranışlardan mutlaka kaçınmanız gerekmektedir.

Bariatrik Cerrahi Sonrası Uygulanacak Olan Diyet Listeleri

Ameliyat sonrasında hastalarda iştah büyük bir oranda ortadan kalkmaktadır. Ufacık lokmalar dahi hastalarda ciddi doygunluk hissi yaratmaktadır. Bu bakımdan hastaların, ameliyat ile yapılandırılmış olan üst sindirim sistemlerinin bu yeni çalışma düzenine çok daha kolay uyum sağlamaları, uzun dönem içinde bazı hayati protein, vitamin ve mineral eksiklikleri yaşamamaları ve tekrardan kilo almamaları için özel bir beslenme programı uygulanır. Bu beslenme programı ise başlangıçta sıvı ardından püre ve daha sonrasında yumuşak ve katı beslenmeye geçişten ibaret olacaktır.Hastalar açısından sıvı tüketimi büyük önem taşımaktadır. İlk birkaç aylık dönemde sıvı alımında zorlanılsa da sonraki dönemlerde sıvı alımı daha da artacaktır.

Ameliyat sonrası ilk günde gerekli kontroller yapıldıktan sonra su tüketimi ile beslenmeye başlanılır. İkinci gün şekersiz, tanesiz, kafeinsiz ve karbonatsız sıvıları alınır. Bu sıvılara örnek vermek gerekirse şekersiz ve tanesiz komposto suları, şekersiz limonata, süzülmüş ve baharatsız sebze suları, yağsız ve sulandırılmış et ya da tavuk suyu gibi gıdalar örnek verilebilir. Burada önemli olan vücut hidrasyonunu sağlayıp gastrointestinal sistem aktivasyonunu da tedaviye göre uyarmaktır. Bu yüzden günlük ortalama 1500-200ml oranında bir sıvı tüketimi hedeflenmelidir.Üçüncü gün ise sıvı diyete ek olarak tanesiz ve blenderize çorbalar, yoğurt, süt, ayran, kefir ve protein destekleri gibi sıvı gıdaları içeren bir diyete geçilir. Burada da günlük en düşük 60 gr oranında bir protein alma hedeflenir. Tolerasyon durumuna göre de yaklaşık olarak 10 -14 gün boyunca uygulanan bu sıvı diyetle beslenilir.

Bundan sonraki aşama ise püre diyettir. Bu diyette ise püre haline getirilmiş olan peynir, yumurta, kıyma, balık, tavuk gibi protein kaynakları, kabuksuz meyve ve sebze püreleri mevcuttur. Yaklaşık bir hafta boyunca uygulanan bu püre diyetten sonra yani ameliyatın dördüncü haftasında ise iyi pişmiş ve oldukça yumuşak bir formda olan yumurta, kıyma, omlet, tavuk, balık ve sebze tüketilebilir. Burada hangi gıdanın, ne kadar ve ne zaman tüketileceği de diyetisyen tarafından kişiye özel olarak hazırlanır.

Sekizinci haftadan sonra da genellikle aşamalı beslenme planı tamamlanıp normal bir beslenme planına geçilir. Bu bağlamda hastanın genel durumu değerlendirildikten hemen sonra hastaya 700-1000kcal oranında olacak şekilde bir beslenme programı hazırlanır.

Yazar: Sevinç Urgenç