Gözler görme işlevini yerine getiren çok önemli duyulardır. Fakat genellikle çoğu kişi bu duyu organının sağlığını ihmal ederek gözlerini çok fazla yormaktadır. Bilgisayar ve cep telefonunda oyun oynamak, internette dolaşmak, bir şeyler izlemek, sosyal medyada vakit geçirmek herkes için vazgeçilmez bir zevktir ve bu ortalama olarak günlük 8-9 saati bulan bir süreçtir. Bilgisayar görme sendromu, gözün içine giren tüm bu dijital pozlamanın bir sonucudur. Dünya çapında bilgisayar görme sendromu ortalama olarak 60 milyon kişiyi etkilemektedir. Bu durum eğer insanlık temel önlemleri almadan gözlerini zorlamaya devam ederse, kaçınılmaz olarak daha fazla göz komplikasyonlarına yol açabilir. Aşağıda bilgisayar görme sendromu, belirtileri, nedenler ve tedavisi hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Bilgisayarlı Görme Sendromu Nedir?
Bilgisayar görme sendromu, çok uzun süre bilgisayar kullanımından dolayı ortaya çıkan, bütün göz veya görme sorunlarını tanımlamak için kullanılan bir tıbbi terimdir. Aynı zamanda dijital göz yorgunluğu olarak da bilinir. Yapılan araştırmalara göre bilgisayar ekranında görev yapan kişilerin yaklaşık olarak % 50-90’ının minumum birkaç semptom yaşadığını tespit etmişlerdir. Ancak, etkilenen sadece çalışan yetişkinler değildir. Sekmelere veya bilgisayarlara çok uzun süre bakan çocuklar, özellikle ışıklandırma ve duruşları ideal olmaktan uzaksa, sorunlar da ortaya çıkabilir.
![Bilgisayar Görme Sendromu Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi]()
Bilgisayarlar Görmeyi Nasıl Etkiler?
Bilgisayar Görme Sendromu (CVS), karpal tünel sendromunun yanı sıra, uzun süre gözlerin aynı hareketi tekrarlamasından dolayı gözlerde, diğer olası iş yaralanmalarına benzer bir yaralanma oluşur. Sürekli olarak bilgisayara bakıldığından dolayı, gözlerin sürekli olarak tekrar tekrar yeniden odaklanması gerekir. Bilgisayara bakarken aralarda başka şeylere odaklanmak, bilgisayar ekranında değişen görüntülere tepki vermek zorunda kalırlar. Bu eylem kolay gibi gözükse de, göz kasları için çok çaba gerektiren bir durumdur.
Bilgisayar Görme Sendromu veya Dijital Göz Gerginliğine Nedenleri
Bilgisayarla görme sendromunun bazı yaygın nedenleri vardır. Bu nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
• Okuma ve ekran parlamasını önleyici gözlükleri düzenli olarak kullanmamak
• İlerleyen yaş
• Düzeltilmemiş oküler (vizyon) etiyoloji
• Zayıf aydınlatma
• Dijital ekranlarda parlama
• Yanlış duruş veya görüş mesafeleri
Bu sendromdan mustarip olanlar aşağıda listelenen belirtileri ve semptomları gösterir.
Belirtiler ve Bulgular
Bilgisayar görme sendromuna dair ortak bulgu ve belirtiler şunlardır:
• Bulanık veya çift görme
• Göz yorgunluğu
• Görme bozukluğu
• Gözlerde yanma hissi
• Kuru gözler
• Gözlerin kızarması ve yaşarması
• Tahriş olmuş gözler
• Baş ağrısı
• Sırt veya boyun ağrısı
Bilgisayar Görme Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
Göz doktoru, göz muayenesi yaparak hastalığı teşhis etmeye yardımcı olabilir. Gözlerin nasıl işlev gördüğüne ve bilgisayar ekranından farklı mesafelere tepki verilmesine özel dikkat gösterilebilir. Ayrıca sizi belirtiler ve tanıyı doğrulamak için bilgisayar ekranının önünde ne kadar zaman harcandığını da sorabilir. Teşhis konduktan sonra, çalışma tarzınızda birkaç basit değişiklik yapılması istenebilir. Aşağıdakiler, CVS tedavisi için yaygın olarak kabul edilen uygulamalardan bazıları yer almaktadır.
CVS Nasıl Tedavi Edilir?
Bilgisayarla görme sendromu teşhisi konduktan sonra, görme duyusunun daha da kötüye gitmesini önlemek için göz doktoruna düzenli olarak gidilerek kontrol olunmalıdır. Tedavi şekilleri tıbbi reçeteler, ihtiyaca göre gözlük veya kontakt lens içerebilir. Ekrana bakarken düzenli olarak gözlük kullanılması istenebilir. Ekran parlamasını filtrelerken kontrastı artırmak için tek, bifokal lensler veya renkli lensler de önerilebilir. CVS rahatsızlığını tedavisine yardımcı olabilecek bazı yaşam koşulları iyileştirme çalışmaları yapılabilir. Bu çalışmalardan bazıları şu şekildedir:
• Bilgisayarın ekranında parlama yaratabilecek herhangi bir aydınlatma varsa değiştirilmelidir. Ayrıca, yakındaki bir pencereden gelen ışık varsa bilgisayarın yeri değiştirilmelidir.
• Ekranda parlama yaratabilecek tavan armatürlerinin bir kısmı kapatılmalıdır.
• Çalışma masası göz seviyesinin biraz altına ve yüzden 20-28 inç uzağa gelecek şekilde olmalıdır.
• Her 20 dakikada bir 20 saniye boyunca en az 20 feet uzağa bakarak gözlere mola verdirilmelidir. Buna 20-20-20 kuralı denir.
• Bilgisayarın yazı tipi boyutu ve parlaklığı azaltılmalıdır. Böylece gözleri çok fazla germek zorunda kalınmaz.
Tüm bu basit değişiklikler, uzun vadede görme duyusu için iyi sonuçlar yaratabilir.
Dijital Göz Yorgunluğunu Önleme İpuçları
Bilgisayar görme sendromunun baş göstermemesi veya tekrar etmemesi için bazı önlemler alınabilir. Bu önlemler arasında ekran başında geçirilen saatler azaltılabilir ama hiç bilgisayar başına oturmamak mümkün olmayabilir. Bunun için bilgisayarın nasıl kullanılması gerektiği ile ilgili bazı alışkanlıklar edinmek faydalı olur. Bu alışkanlıklar ve değişiklikleri şu şekilde sıralayabiliriz:
• Bilgisayar, telefon ve tablet ekranlarında parlama önleyici ekran filtresi veya mat ekran filtresi taktırılmalıdır.
• 20-20-20 kuralı uygulanmalıdır.
• Ekranı her 2 saat sürekli kullandıktan sonra yaklaşık 15 dakika ara verilmelidir.
• Gözlerde sık sık kuruluk hissediliyorsa, sulandırmak için yapay gözyaşları kullanılmalıdır
• Gözlerinizin kurumasını önlemek için ekrana yakın bir odaya bir nemlendirici yerleştirilmelidir
• Ortamın aydınlatmasının ekran için yeterince aydınlık olduğundan emin olunmalıdır.
• Kontakt lens kullananlar, gözlüklerini takmalı ve bilgisayar ekranını kullanırken lenslerini dinlendirmelidir.
• Gözler düzenli olarak bir göz bakım uzmanına kontrol ettirilmelidir.
• Çeşitli vitamin ve mineraller bakımından zengin olan sağlıklı bir diyet uygulanmalıdır.
• Yavaşça göz kırpma, gözleri saat yönünde çevirme veya sadece birkaç saniye uzağa bakma gibi göz alıştırmaları yapılmalıdır.
• Ekranın önünde oturma şekli ve bilgisayar ekranına olan mesafe, bilgisayarlı görme sendromu tedavisinde de önemli bir rol oynamaktadır.
![Bilgisayar Görme Sendromu Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi]()
Bilgisayar Kullanırken Doğru Vücut Konumlandırması Nasıl Olmalıdır?
• Klavyeye yakın oturulmalı ve klavye vücudun tam önüne yerleştirilmelidir.
• Klavye seviyesi omuzların gevşek olacağı şekilde, bilek ve ellerin klavyeye paralel olacak şekilde ayarlanmalıdır
• Bilek desteklerinden yardım alınmalıdır
• Bilgisayar ekranına bir kolun uzunluğunda uzak olunmalıdır.
• Ekran göz seviyesinin biraz altına yerleştirilmelidir.
• Ekranın merkezi, göz seviyesinin en az 10-15 derece altında olmalıdır.
• Her 1-2 saatte bir küçük aralar verilmeli ve dinlenilmelidir.
• Mola sırasında dijital ekranlar kullanılmamalıdır.
• Gözlerinizi sürekli strese maruz bırakmak için, her 20 dakikada bir göz kırpılmalı ve uzağa bakılmalıdır. Ayrıca avuç içi tabanı birkaç saniye gözlere yerleştirerek dinlenmesi denenebilir.
Bilgisayarla görme sendromunun uzun vadeli etkileri yoktur ve genellikle geçici bir durumdur. Yoğun bir günlük yaşamda gözlerin sağlığını göz ardı etmek çok kolaydır. Bununla birlikte, küçük bir özen ve birkaç yaşam tarzı değişikliği sağlıklı gözlerin geliştirilmesinde uzun bir yol kat edebilir. Bilgisayarla görme sendromu birkaç dakikadan birkaç güne kadar sürebilecek geçici bir durumdur. Kayıtsız bırakılırsa, gözlere daha fazla zarar verebilir.
Kaynakça:
ncbi.nlm.nih.gov
aoa.org
bausch.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu