Ananas özlerinde bulunan bromelain, bir anti-enflamatuar enzimdir. Osteoartrit ve cerrahiden kaynaklanan ağrıyı azaltmaya, derin yanık iyileşmesini teşvik etmeye ve sinüziti iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bu yazıda Bromelain’in sağlık açısından faydaları hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Osteoartrit
Bromelain, diz osteoartriti olan 117 kişi üzerinde yapılan 2 klinik çalışmada doku şişmesi, ağrı ve eklem sertliğini azaltmıştır. Bunlardan birinde ağrı kesici ilaç diklofenak kadar etkili olmuştur. Ancak 47 kişide yapılan klinik bir çalışmada konvansiyonel tedaviye ek olarak kullanıldığında plasebodan daha etkili olmamıştır. Phlogenzym, bromelain, tripsin ve rutosid ile bir enzim kombinasyonudur. Diz osteoartriti olan~250’den fazla insan üzerinde yapılan 4 klinik çalışmada, Phlogenzym güvenli, iyi tolere edilmiş ve ağrıyı azaltmada diklofenak kadar etkili olmuştur. Phlogenzym, diyet danışmanlığı ve akupunktur ile doğal bakım, omuz osteoartritli 85 kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada fiziksel egzersizden daha etkili olmuştur.
Üç doğal anti-enflamatuar kompleksi (bromelain, şeytan pençesi ve zerdeçal) , osteoartritli 42 kişi üzerinde yapılan klinik bir çalışmada hem akut hem de kronik eklem ağrısını iyileştirmiştir. Bromelain, bu otoimmün hastalığı olan kişilerde iltihaplanmaya katkıda bulunan TGF- P üretimini azaltarak romatoid artriti de iyileştirebilir. Ancak, hiçbir klinik araştırma yapılmamıştır.
Sınırlı olmasına rağmen, kanıtlar bromelainin (özellikle enzim kompleksi Phlogenzym’in bir parçası olarak) osteoartrit semptomlarını iyileştirebileceğini düşündürmektedir. Bromelainin tedavi rejimine bir ek olarak yardımcı olup olamayacağı doktorla görüşülmesi gerekir.
Cilt Yanıkları
Protein parçalayıcı enzimlere ek olarak, ananas özleri ölü dokuyu gidermeye ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olan bir enzim içerir (escharase). Derin yanıkları olan 350’den fazla insan üzerinde yapılan 5 klinik çalışmada, bromelain ile enzimatik tedavi, geleneksel tedavilere benzer etkinliği olan yaraları iyileştirmiş ve cerrahi ihtiyacını azaltmıştır. Kanıtlar, bromelainin derin yanıkların iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
Ağrı
250’den fazla oral cerrahi hastası üzerinde yapılan 6 klinik çalışmada, bromelain ağrı ve şişmeyi azalttı (ağrı kesicilerden daha az etkili olmasına rağmen) . Bununla birlikte, bazı çalışmalarda uygun plasebo kontrolü yoktu veya tedavi ile plasebo arasında önemli farklılıklar gözlenmemiştir. Hafif diz ağrısı olan 77 kişi üzerinde yapılan bir klinik çalışmada, bir aylık bromelain uygulaması (200 veya 400 mg) ağrı ve sertliğin azalmasına yardımcı olmuştur. Ancak, çalışmanın yüksek bir yanlılık riski taşıdığına dikkat etmek önemlidir.
20 sağlıklı erkeğin klinik çalışmasında, proteaz takviyesi (bromelain ve diğer enzimleri içerir) , yokuş aşağı koştuktan sonra kas ağrılarını hafifletmeye yardımcı olmuştur. Proteaz takviyesi ayrıca kasların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olmuştur. Buna karşılık, bromelain egzersiz sonrası dirsek ve kas ağrısı olan 39 kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada etkisiz kalmıştır. Benzer şekilde, bromelain, tripsin ve rutosid (Phlogenzym) ile bir enzim kombinasyonu 700’den fazla insan üzerinde yapılan bir klinik çalışmada burkulmuş ayak bileği ağrısını iyileştirmemiştir.
Bromelain, N-asetil sistein ve alfa lipoik asit kombinasyonu, endometriozisli yaklaşık 400 kadın üzerinde yapılan klinik bir çalışmada pelvik ağrıyı iyileştirmiştir. Bromelain, alfa lipoik asit ve metilsülfonilmetan ile yapılan bir başka kombinasyon 25 kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada kemoterapiden sinir ağrısını azaltmıştır.
Çalışmalar genellikle çok küçük olduğu, uygun plasebo kontrolleri veya körlüğü olmadığı ve karışık sonuçları olduğu için, bromelainin ağrıyı iyileştirdiğini iddia etmek için yeterli kanıt yoktur. Bu potansiyel bromelain kullanımına biraz ışık tutmak için daha büyük, daha sağlam klinik çalışmalara ihtiyaç vardır.
Sinüzit
50 yetişkin ve akut sinüzitli çocuk üzerinde yapılan eski bir çalışmada, bromelain burun iltihabı, solunum güçlüğü gibi semptomları azaltmıştır. 100’den fazla çocuk üzerinde yapılan bir başka çalışmada, bromelain akut sinüziti iyileştirmede etkiliydi ve çocukların geleneksel tedavilere göre daha hızlı iyileşmesine yardımcı olmuştur. Sonuçlar umut vericidir ve bromelain Almanya’da bu durum için yaygın olarak kullanılmasına rağmen, iki klinik çalışma sinüzitli insanlarda kullanımını desteklemek için yetersizdir. Bu ön sonuçları doğrulamak için daha fazla klinik araştırmaya ihtiyaç vardır.
Bağışıklık
15 sağlıklı erkek üzerinde yapılan küçük bir çalışmada, bromelain hem Th1 (IFN-y) hem de Th2 (IL-5) sitokinlerinin sirkadiyen profilini değiştirmiştir. Yüksek dozda bromelain öğleden sonra IFN-y salınımını arttırdı ve sabahları net bir örüntü göstermeden IL-5 seviyelerini değiştirmiştir. Bromelain, pro-enflamatuar sitokinleri (IL-1, IL-6 , IFN-y) hücresel stres varlığında aktive etti , ancak bağışıklık hücreleri zaten uyarıldığında (iltihaplanma durumunda olduğu gibi) seviyelerini azaltmıştır. 
Bromelain T hücresi tepkisini arttırmış, fakat aynı zamanda farelerde ve hücrelerde pro-enflamatuar sitokin IL-2 üretimini engellemiştir. Bu karşıt etkiler, bromelaindeki farklı proteaz türlerinden kaynaklanabilir ve muhtemelen bağışıklık yanıtının dengelenmesine yardımcı olabilir. Küçük bir klinik çalışma ve bazı hücre temelli araştırmalar, daha fazla klinik araştırma yapılana kadar bromelainin insanlarda bağışıklık sistemini dengeleme potansiyelini kanıtlamak için yeterli kabul edilemez.
Alzheimer Hastalığının Önlenmesi
Beta-amiloid plaklarının Alzheimer hastalığının başlangıcına ana katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Sağlıklı bir gönüllüde, tripsin, alfa-kimotripsin ve bromelain (Phlogenzym) içeren bir kompleksin oral uygulaması beta-amiloid düzeylerini düşürmüştür. Kompleks, test tüplerinde beta-amiloidin parçalanmasına yardımcı oldu. Bu erken bulguları doğrulamak için daha fazla klinik araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kalbi Koruma
Sıçanlarda, bromelain uygulaması yetersiz kan beslemesinin (iskemi) neden olduğu hasarı azaltmıştır. Sonuç olarak, bromelain kalp krizi veya inme sonrası kalp hücre ölümünü azaltmış ve iyileşmeyi iyileştirmiştir. Bromelain ile inkübasyon, trombosit agregasyonunu destekleyen ilaçlar eklendikten sonra bile izole trombositlerin birlikte toplanmasını önlemiştir.
Bağırsak Sağlığı
Farelerde ve izole ince bağırsaklarda, bromelain bağırsakta spazmları inhibe etti. Diyabetli ve iltihaplı farelerde etkiler sağlıklı farelere göre daha güçlüdür. İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) olan farelerde bromelain, hastalığın semptomlarını ve kolon iltihaplanmasına dâhil olan bir proteinin üretimini iyileştirmiştir. IBD hastalarından izole edilen bağırsak hücrelerine bromelain, sitokin üretimini inhibe ederek inflamasyonun azaltılmasına yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Tavşan bağırsak hücre kültürlerinde, bromelain ishale neden olan çeşitli bakteri ve toksinlerin aktivitesini durdurmuştur. Ayrıca bağırsak sıvısı salgısını durdurdu ve bir ishal önleyici ilaç olarak düşünülmüştür.
Kilo Verme
Bromelain, yağ üretimini engelleyerek ve yağ yakımını teşvik ederek kilo kaybına yardımcı olabilir. Sıçan hücre kültürlerinde, kök bromelain uygulaması yağ hücrelerinin gelişimini inhibe etmiştir. Ayrıca, Akt/mTOR sinyalini bloke etmiş ve olgun yağ hücrelerinde TNF-a seviyelerini artırmıştır. Bu, yağ hücrelerinin kendi kendini yok etmesine neden olmuştur. Ek olarak TNF yağların parçalanmasını indüklemiştir.
İltihap
Bromelain, hücre temelli çalışmalarda birkaç pro-inflamatuar aracıyı azaltarak güçlü bir anti-enflamatuar ajan haline getirmiştir. Örneğin, fare ve insan hücre kültürlerindeki COX-2 ve PGE-2 düzeylerini düşürmüştür. Fare hücre kültürlerinde, bromelain içindeki proteazlar ERK-2 iletimini inhibe etti. Bu sitokin üretimini bloke etmiş olsuğundan inflamasyonu önlemeye yardımcı olabilir. İnflamasyon inflamatuar öncesi sitokinlerin aşırı üretimi ile sonuçlanan koşullar altında (örneğin, IL-1 p, IL-6, TNF-a -, TGF), bunların salgılanmasını bromelain azaltabilir.
Kaynakça:
stanfordchem.com
examine.com
neurohacker.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu