Cloudberry, geleneksel İskandinav mutfağında yoğun olarak kullanılmasına rağmen, Inuit mutfağında da görülmektedir. Ne yazık ki cloudberry yaygın bir şekilde yetiştirilmediğinden ihraç edilememekte ve dünyadaki birçok bölgede bulunmamaktadır. Popüler olarak kendi başlarına yenen veya çeşitli yemeklere eklenen parlak renkli meyvelerin, sağlık açısından önemli yararlar sağladığı bilinmektedir. Cloudberry duyulmamış meyve çeşitlerine ilginç bir örnektir.
Cloudberry Nedir?
Kuzey Kutbu kuzey-ılıman bir tür olan cloudberry (Rubus chamaemorus L.) Rosaceae’den (gül ailesi) gelir ve serin veya soğuk ortamlarda yabani olarak yetişebilir. Kuzey Amerika’da, Newfoundland, Alaska ve British Columbia gibi bölgelerde görülebilir. Norveç, Finlandiya, İngiltere, İsveç ve Rusya gibi ülkelerde cloudberry iyi bir şekilde yetişir. Düşük büyüyen çok yıllık, cloudberry tipik olarak boggy ve açık tundra veya ormanlarda yetişir. Bitki dioecious, yani meyve üretmek için bilinen ikincisi ile erkek veya dişi cloudberry bitkiler vardır.
Cloudberry meyveleri çok ince gövdelerde, 2 ila 8 inçten yüksek olmayan gövdeler oluşturur. Alaska Üniversitesi Fairbanks Kooperatif Uzatma Servisi’ne göre, cloudberry bitkileri, her biri beyaz, beş yapraklı bir çiçeğin yanı sıra yuvarlak loblu ve dişli kenarlı iki ila üç dairesel yaprakları ile ayırt edilebilir. Bu arada, küçük ve yuvarlak meyvenin kendisi altı ila sekiz drupeletten oluşur. Olgunlaşmamış bir cloudberry meyvesi sert, kırmızı ve ekşidir, fakat olgunlaştıkça yumuşar ve hafifler, pembe bir şeftali veya amber rengini açar ve tatlı bir tat geliştirir. Tadı ekşi fakat çiçektir ve kırmızı kuş üzümü ve ahududu karışımı olarak tanımlanabilir.
Cloudberry, meyve suyundan dolayı farklı şeklini korur. Meyve suyu sızdığında, az miktarda lif (ince deride bulunur) ve birkaç tohum kalır. Bu tohumları yeni cloudberry bitkileri yetiştirmek için kullanılabilir. Ne yazık ki cloudberry yaygın bir şekilde yetiştirilmediğinden dolayı ihraç edilemez. Bu yüzden dünyanın birçok yerinde bilinmeyebilir ve bulunmayabilir.
Cloudberry’nin Sağlık Faydaları
Cloudberry’de tıpkı diğer meyvelerde olduğu gibi de vücudu olumlu yönde etkileyebilir. Sağlık faydalarından bazıları aşağıdaki gibidir:
• Bağışıklık sistemini iyileştirme: Cloudberry, cildi ve gözleri yaşlanma belirtilerine karşı korumaya yardımcı olmak için antioksidan görevi gören karotenoidler sağlayan A vitamini içerir. Bu arada cloudberry’deki C vitamini, beyaz kan hücresi üretimini uyarabilir ve zararlı serbest radikalleri etkisiz hale getirebilecek bir antioksidan görevi görür.
• Kan dolaşımına yardımcı olma: Cloudberry, kan dolaşımı için önemli olabilecek demir içerir. Bu mineral kırmızı kan hücresi üretimi için gereklidir ve kansızlık riskinin azaltmasına yardımcı olabilir.
• Cilt sağlığının iyileştirilmesi: Cloudberry’de bir diğer önemli antioksidan olan ellagik asit bulunur. Bu asidin UVB radyasyonunun neden olduğu kırışıklıkların görünümünü en aza indirmeye yardımcı olabilecek koruyucu etkileri olduğu söylenir.
• Sindirim sağlığını teşvik etmek: Cloudberry’deki fenolikler, Salmonella ve Staphylococcus gibi gastrointestinal patojenlerin gelişmesini önlemede faydalı olabilir.
Cloudberry’nin Ortak Kullanımları
Cloudberry’nin sulu ve turta kalitesi nedeniyle, bazı aşçılar bunları tariflerine dâhil etmektedir. Bu meyve sık sık reçeller, şekerler, alkollü içecekler ve unlu mamuller ile karıştırılır. Cloudberry, geleneksel İskandinav mutfağında baskın olarak kullanılmasına rağmen, Inuit yemeklerinde de görülmektedir. Kuzey Kanada’daki yerli kabileler cloudberry’i de önemli bir diyet bileşeni olarak görüyorlardı.
Tarihsel dokümanlar da cloudberry’in Norveç denizciler ve Kuzey Amerika Eskimoları tarafından ispirtoya karşı korunma amacıyla kullanıldığını kökleri ve yapraklarının tıbbi amaçlar için kullanıldığını ortaya koydu. Bu arada, eski İskandinavya tıbbında, idrar yolu enfeksiyonlarını kolaylaştırmak için cloudberry yaprakları çay haline getirilmiştir.
Cloudberry Yetiştirme
Cloudberry bitkisi düşük sıcaklıklara dayanabilir, bu yüzden Kuzey Kutbu bölgelerinde en iyi şekilde büyür. Cloudberry bitkileri, tam güneş ışığı altında en iyi şekilde yetişmelerine rağmen gölgeye tolerans gösterebilir. Ayrıca kumlu ve killi toprakları da tercih ederler. Cloudberry’yi tohumlardan çoğaltılabilir, ancak bunları bir ay boyunca 37 ° F’lik bir sıcaklıkta yetiştirildiğinden emin olmak gerekir. Sınıflandırmanın ardından, tohumları mümkün olduğu kadar erken ekim yapılması gerekmektedir. Fideler yeteri kadar büyüyüp düzgün bir şekilde ele alındığında, soğuk bir çerçevede dikme ve büyümeye devam ettikten sonra, bir sonraki yılın ilkbaharında açık havada kalıcı yerlerine taşınmaları gerekmektedir.
Cloudberry bitkisi ayrıca köklerden de yayılabilir. Cloudberry temmuz sonlarında ağustos ayının başlarında olgunlaşır. Yaşanılan yere bağlı olarak, meyveleri yazın ortasında geçirilmesi en iyisidir. Olgunlaştığında, cloudberries pembe bir allık ile yumuşak ve kehribar renklidir. Kökünden kolayca çıkarlar. Cloudberry’nin olgunlaşıp olgunlaşmadığı sertliği ile anlaşılabilir. Bir cloudberry sert, katı, hafif katı veya hafif yarı katı ise hasat için hazır değildir. Cloudberry yumuşak ve hafif kabarıksa olgunlaşmıştır. Cloudberry’i hasat etmek için, meyve sapından yavaşça çekilerek koparılmalıdır. Eğer bitkinin üzerinde bir meyvenin yarısı kalıyorsa, meyvelerin fazla olgunlaşmış olması veya meyve sapı düz bir şekilde çekmek yerine özensiz bir yan hareketle çekildiğinden dolayı olabilir.
Cloudberry elle toplanmalıdır çünkü bunlar bir toplama aleti tarafından kullanılamayacak kadar hassastır. Kova kullanmaktan kaçınılmalı çünkü meyve yığını altında kalan meyveler ezilebilmektedir. Bu yüzden meyveleri sığ bir kaba tek sıra konmaları gerekmektedir. Topladıktan sonra, şekillerini korumak için meyveleri yavaşça kaba yerleştirilmelidir ve evde, meyveleri yıkamaktan kaçınılmalıdır çünkü parçalanabilirler.
Cloudberry’in Nitelikleri Nelerdir?
En iyi lezzet ve kaliteyi elde etmek için cloudberry en yüksek derecede toplanmalı hasat edildiği gün yenilmeli veya korunmalıdır. Meyveleri kullanılırken nazik olunmalı ve mümkün olduğunca az hareket ettirilmelidir. Tozlu olmadıkça yıkamaktan kaçınmalıdır. Hasat ve temizlikten sonra, meyveler sığ bir kapta soğutulmalıdır. Cloudberry’nin bir avantajı, meyvelerin bozulmadan veya fermente edilmeden beklenenden daha uzun süre kalmasını sağlayan doğal olarak yüksek benzoik asit içeriğidir.
Cloudberry dünyanın birçok yerinde yaygın olmadığı için, sağlık üzerindeki uzun vadeli etkilerine odaklanan çok fazla araştırma yoktur. Ayrıca, cloudberry çok tatlı olma eğilimindedir, bu nedenle önceden var olan insülin direncine sahip olanlar için, çok fazla meyve yendiğinde durumu daha da kötüleştirebilir. Bu meyveye bağlı olarak önemli miktarda alerjen bildirimi de yoktur. Cloudberry alerjen olarak bilinmese de, meyvelerde yan etkilere neden olabilecek benzersiz bir besin ve asit kombinasyonu vardır. Bir önlem olarak, ılımlı bir şekilde cloudberry’yi tüketilmeli ve vücudun buna nasıl tepki verdiğini gözlemlenmelidir.
Cloudberry Tohumu Yağının Sağlık Faydaları
Cloudberry tohumlarından elde edilen Cloudberry tohum yağı, çeşitli avantajlar sunmaktadır. Oleik, linoleik ve alfa-linolenik asitler, E vitamini ve bitki sterollerinde bol miktarda bulunur. Bu yağ ayrıca UV ışınlarına karşı korumanın artmasına yardımcı olabilecek karotenoidler gibi 
farklı antioksidanlar ve hücre zarlarını güçlendirmeye yardımcı olabilecek fitosteroller adı verilen bitki bileşiklerini de içerir.
Ne yazık ki, cloudberry tohumu yağının uzun vadeli yan etkilerini tartışan yeterli araştırma yoktur. Öncelikle bir doktorla veya güvenilir bir sağlık uzmanıyla konuşulmalı ve bu esansiyel yağı kullanmadan önce cilde nasıl tepki vereceğini görmek için bir cilt düzeltme testi yapılmalıdır.
Kaynakça:
nourishedtohealth.com
garden.lovetoknow.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu