Her anne- baba iyi birer evlat yetiştirmek ister. Bunun için de sabırlı ve sorumluluk sahibi olmak gerekir. Çocukların hangi yöntemlerle yetiştiği çok önemlidir. Çocuk dünyaya geldiğinde su gibidir. Hem saf ve temizdir hem de girdiği kabın şeklini almaya hazırdır. Okulda ya da sosyal bir ortamda çocuğun ailesinin aynası olduğu unutulmamalıdır. Bunun için de anne- baba daha dikkatli çocuk yetiştirmelidir. Bir çocuk yetiştirirken en önemli husus iyi bir model olmaktır. Çocuğa neyi yapıp neyi yapmaması gerektiği söylenmeden önce anne ya da baba kendisinin neyi yapı neyi yapmadığını sorgulaması gerekir.
Çocuklarda istenilen davranışlar kadar istenmeyen davranışlarda gelişir. Böyle durumlarda en önemli husus istikrarlı davranışlar sergilemektir. Çocuğun istenmeyen davranışlarına kesinlikle ödül verilmemelidir. Eğer bu hareketi yapmazsan sana ödül veririm derseniz çocuk ödül almak için o hareketi tekrarlayacaktır. Böylece de bırakın o hareketi bırakmayı pekiştirmiş olursunuz. Çocuk istenmeyen hareketi karşısında duyarsız davranmak daha mantıklıdır. Böylece zamanla istenmeyen davranış yok olur.
Çocukların olumsuz davranışlarını ortadan kaldırmak için çocuğun olumlu davranışları da görülmeli ve takdir edilmelidir. Bazı çocuklar dikkat çekmek için istenmeyen davranışlar sergilerler. Çünkü iyi bir davranış sergilediğinde övülmüyor, takdir görmüyordur.
Çocuk eğitirken neler yapılır?
1- Çocuğa uygulanan kurallar net ve açık olmalıdır. Ve ailenin tüm bireyleri de bu kurallara uymalı ve kuralları esnetmemelidir. Annenin kurallarını baba, babanın kurallarını anne esnetirse ortada kural kalmaz. Uyuma, uyanma saati, yemek saati gibi gündelik işler düzenli olmalıdır. Dağınık ve sistemsiz bir hayat ister istemez çocuğa da yansıyacak ve o da dağınık ve sistemsiz bir insan olacaktır.
2- Çocuğun neyi yapması istenmiyorsa net bir şekilde çocuğa söylenmelidir.
3- Çocukta hangi davranışların olmaması gerektiği de söylenmelidir. Çocuğu bunun için yönlendirmek gerekir. Bu da göstererek, yardımcı olarak olur. Çocuğa iyi modeller göstermek gerekir. Ve çocuk istenen davranışı yaptığında mutlaka övülmelidir.
Çocuğa şunları yapmamak gerekir:
1- Çocuğu suçlamak
2- Lakap takmak
3- Tehdit etmek
4- Emir vermek
5- Sürekli öğüt vermek
6- Kıyaslama yapmak
7- Alay etmek
8- Geleceğine dair olumsuz sözler söylemek
Sürekli olumsuz sözler duyan bir çocuktan olumlu davranışlar beklenemez.
Çocuğun istenmeyen Davranışlarıyla Başa Çıkmak için şunlar yapılmalıdır;
1- Problem bilinmeli
2- İstenenler net söylenmeli
3- Davranışlar karşısında duygular ifade edilmeli
4- Bilgi verilmeli
İstenmeyen davranışlar karşısında ceza kesinlikle verilmemeli bunu yerine neden bu hareketi yapmaması gerektiği söylenmelidir. Bu istenmeyen hareket yerine hangi hareketin beklendiği ifade edilmelidir. Çocuğa seçme şansı verilmelidir. Çocukla her konuda konuşulmalıdır. Sorunlara birlikte çözüm bulunmalıdır.
Çocuklar gerektiği zaman övülmelidir. Övgü kişinin kendine güvenini artırır. Yalnız çocuğu överken, hangi hareketin övüldüğü söylenmeli, kişinin kendi duygularını da ifade etmeli, geleceğe yönelik değil anlık yansıtmalar yapılmalıdır.
Yazar: Serpil Altunyay