Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Çocuklarda Görülen Normal ve Anormal Morluklar

0 13.323

Çocuklar, ilk adımlarını attıkları andan itibaren tüm çocukluk dönemleri boyunca bir sürü morluklara maruz kalırlar. Birçok ebeveyn bu morarmanın ciddi bir hastalığın işareti olduğuna dair endişe duysa da, oluşan bu morluklar çoğu zaman normaldir. Fakat bazı durumlarda önemli bir durumun habercisi olabilecek bu morlukları, olağan morluklardan ayırt etmek önemlidir. Bunun içinde oluşan morluklarda dikkat edilmesi gerekenler vardır. Aşağıda çocuklarda oluşan normal ve anormal morluk belirtileri hakkında bilgiler bulunmaktadır.

Çocuklarda Görülen Normal Morarma ve Kanama Belirtileri

Çocuklarda Görülen Normal ve Anormal MorluklarHemofili gibi ciddi bir kanama bozukluğu olan çocukların belirtilerini çocuklarda yürüme ve koşma anında küçük kazalardan oluşan morluk belirtilerinden ayırmak kolaydır. Normal morarma genellikle koşarken ve oynarken oluşan çarpıklarla bacaklarının alt kısımlarında oluşur. Bu morluklar genellikle düz ve çeyrek boyutundan daha küçüktür. Küçük çocuklar sık sık düşerek alın ve baş bölgelerinde de morluk oluşmasına sebebiyet verirler. Sık sık burun kanamaları yaşanması, ebeveynleri çocuklarının kanama bozukluğu olduğunu düşünmelerine zorlayan başka bir işarettir, ancak bazı belirtiler olmadan burun kanamaları küçük çocuklarda normal olabilir.

Morarmanın Aldığı Renk ve Önemi

Bir kişide morluklar oluşursa başlangıçta genelde fark edebilen ya da edilemeyen kırmızı bir nokta görünür. Bir gün veya daha sonra, morarma ile ilişkilendirilen koyu mor veya mavi renk belirir. Morluklar iyileştikçe, kaybolmadan önce yeşil, sarı ve muhtemelen sarımsı kahverengiye döner. Morluğun bu renk değiştirme süreci iki hafta kadar sürebilir. Çocukta karşılaşılan morlukta bu tipik renk ilerlemesi görülmüyorsa veya iyileşmeyen morluklar fark ediliyorsa bir çocuk doktoru ile görüşülmesi gerekir.

Çocuklarda Görülen Normal ve Anormal Morluklar
Çocuklarda Görülen Anormal Morarma ve Kanama Belirtileri

Morlukların büyüklüğü, yeri veya kanamanın durması için geçen süre gibi belirli belirtiler, morluk ve kanamanın bir doktor tarafından değerlendirilmesi gereken önemli hastalığın belirtileri olabilir. Değerlendirilmesi gereken belirtiler şunlardır:
• Çarpmadan sonra oluşan şişme ve yaralanma ile orantılı olmayan büyük morluklar. Örneğin, bir masaya çarpıldığında küçük bir yumru için çok büyük morluklar oluştuysa
• Düşme veya yaralanma öyküsü olmadan gerçekleşen açıklanamayan morluklar.
• Çok uzun süren morluklar (birkaç haftadan fazla).
• Bir ailede kanama öyküsü veya ailede kolay morarma öyküsü varsa. Von Willebrand hastalığı ve hemofili gibi birçok kanama bozukluğu genetiktir, bu nedenle aile kanama ve kolay morarma öyküsü, çocuğun aynı kanama problemine sahip olabileceği şüphelerini doğurabilir.
• Bir burun kanaması doğrudan basınçla düzgün bir tedaviden sonra, 15 dakikadan daha uzun sürüyorsa (epistaksis).
• Diş tedavisi veya ameliyat sonrası aşırı kanama varsa
• Bebeklerde dönme, emekleme, yürüme hareketi başlamadan oluşan herhangi bir morluk varsa
• Sıra dışı yerlerde, çocuğun göğsünde, sırtında, ellerinde, kulağında, yüzünde veya kalçalarında morluklar varsa
• Gençlerde, yedi günden uzun süren adet dönemlerinde

Anormal Morluk ve Kanama Testleri

Normal morarmaya sahip çocukların çoğu teste ihtiyaç duymaz. Şayet morluklar büyükse veya morluklar kanama bozukluğu önerebilecek diğer belirtilerle ilişkilendirildiğinde test yapılması gerekebilir. Morluk olan çocuklar için ortak testler şunları içerebilir:
• Tam kan sayımı (CBC): Kırmızı kan hücrelerinin ve beyaz kan hücrelerinin sayısına ek olarak, tam bir kan sayımı, bir çocuğun sahip olduğu kanın pıhtılaşmasında önemli olan trombositleri gösterecektir.
• Periferik kan yayması: Bu test, çocuğun kan hücrelerinin miktarını ve kalitesini kontrol etmek için bir çocuğun kanına mikroskop altında bakar.
• Protrombin ve parsiyel tromboplastin zamanı: Bu, kanın pıhtılaşmanın ne kadar iyi olduğunu ölçer ve bir çocuğun hemofili gibi bir kanama bozukluğu olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.
• Faktör VIII, faktör IX ve faktör XI: Bu spesifik faktörler, farklı hemofili tiplerinde eksikliktir.
• Fibrinojen: Kanın pıhtılaşmasına ve eksikliğine neden olan bu protein, uzun süreli kanamaya neden olur.
• Kanama zamanı: Bu test bir çocuğun kanamayı durdurmasının ne kadar sürdüğünü gösterir.
• PFA-100 trombosit fonksiyon ekranı: Bu test trombositlerin ne kadar iyi çalıştığını değerlendirir ve birçok laboratuvarda daha az güvenilir kanama zamanı testinin yerini almaktadır.
• Ristosetin kofaktör aktivitesi ve Von Willebrand antijeni: Bu testler, von Willebrand hastalığını tanımlamak için özel olarak kullanılır.

Morarma ve Kanamanın Diğer Nedenleri

Çocuklarda Görülen Normal ve Anormal MorluklarYürümeye başlayan çocuklar yürümeyi öğrendiğinde, büyük olasılıkla düşecek ve bu süre zarfında epeyce etrafa çarparak morluklar oluşacaktır. Daha büyük çocuklarda ise oyun ve aktivitelerle, kollarında ve bacaklarında morluklar olma eğilimindedir. Bu tür morluklar genellikle endişelenecek bir şey değildir. Morlukların diğer nedenleri arasında şunlar olabilir:
• Düşme ve yaralanma: Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, ağır yaralanmalar genellikle geniş morarmaya neden olabilir. Sadece bir morluğun boyutuna bakmak yerine, bu morluğun yaralanma ile orantılı olup olmadığını düşünmek daha önemlidir. Örneğin şayet çocuk bir ağaçtan düşerse, çimlerin üzerinde gezip düşmekten daha büyük bir morluk oluşması beklenmelidir.
• Çocuk istismarı: Bebeklerde morarma, açıklanamayan morluklar, olağandışı yerlerdeki morluklar (üst kollar, eller, kulaklar, boyun, kalçalar vb.)büyük bir ısırık izi, sigara yanığı veya kemer izi gibi özel şekillerde ise bu çocuk istismarı belirtileri olabilir.
• Von Willebrand hastalığı: Sık görülen bu genetik kanama bozukluğu hafif olmasına rağmen, kolay morarma, sık burun kanaması, ağır menstrüel kanama ve ameliyat sonrası kanamaya neden olabilmesi görülen yaygın bir durumdur.
• Trombositopeni: Bu, rahatsızlık trombositlerin üretilmediği, tahrip edildiği veya genişlemiş bir dalakta sekestleştirildiği zaman ortaya çıkabilecek düşük trombosit sayısı için klinik addır.
• İdiyopatik trombositopenik purpura (ITP): Bir otoimmün hastalık olan ITP, kandaki trombositlerin antikorlar ve düşük trombosit sayısı ile parçalanmasına yol açar. Ve bu durumun çoğunlukla yeni viral bir enfeksiyon tarafından tetiklendiği varsayılır. Bundan sonraki süreçte küçük çocuklarda peteşiler (derinin altındaki küçük mor noktalar) ve büyük morluklar geliştiği görülür.
• Henoch-Schonlein purpura (HSP): Bu bağışıklık bozukluğu karın ağrısı, kanlı dışkılama, eklem ağrısı ve çocuğun kollarında, bacaklarında morluklara ve kalçalarda (purpura) belirgin bir kızarıklığa neden olabilir.
• Hemofili A (faktör VIII eksikliği) veya hemofili B (faktör IX eksikliği): Hemofili genellikle çocuklarda kolay morarma, eklemlerde kanama, kesik veya diş işleminden sonra aşırı kanama olabileceğinden, iki ila beş yaşları arasında teşhis edilir.
• Lösemi: Lösemi çocuklarda görülen kolay morarma, düşük trombosit sayımı ve kanamaya ilaveten, çoğunlukla ateş, kilo kaybı ve düşük kırmızı hücre sayısı belirtileri olmaktadır.
• K Vitamini eksikliği: K vitamini Protrombin (pıhtılaşma faktörü) üretiminde önemli bir oynar. Kanın pıhtılaşması için lazım olan K1 veya K2 vitamini yeterli olmadığında, kanama sorunlarına neden olabilir.
• Bazı ilaçların yan etkileri: Aspirin, nöbet ilaçları ve bazı antibiyotikler anormal morarmaya veya kanamaya neden olabilir. Çocuklarda Görülen Normal ve Anormal Morluklar
Çocuklarda oluşan morluklar genellikle normal olmasına rağmen, aşırı oluşan, kolay morluk ve kanama bozukluğu belirtileri varsa, bir çocuk doktoru ile görüşmek önemlidir. Kapsamlı bir muayene ve test, ebeveynlerin içini rahatlatabilir, ne tür bakım ve tedavinin gerekli olduğunun belirlenmesinde etkili olabilir. Çocuklarda sık sık morluklar oluşabileceği bu normal olduğu unutulmamalı ve endişe edilmemelidir.

Kaynakça:
www.uptodate.com
rileychildrens.org
kidspot.com.au

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku