Oyun alanı yaralanmaları yaygındır, ancak önlenebilir. Dünya çapında her yıl milyonlarca çocuk oyun alanı yaralanmaları için acil servise gitmektedir. Bu acil servis ziyaretlerinin yarısından fazlası, genellikle tırmanma çubuklarından düşme nedeniyle oluşan kırıklar, çürükler ve sıyrıklar içindir. Bunun yanında diğer yaygın yaralanma, travmatik beyin hasarları içindir ve bunun sebebi genelde salıncaktan düşme şeklindedir.
Oyun Alanına Bağlı Yaralanmaların Oluşumu ve Sonuçları ile İlgili Bulgular
Tüm acil servislerde tedavi edilen, oyun alanıyla ilgili yaralanmalar şu şekilde sıralanabilir;
• Acil serviste tedavi edilen oyun alanıyla ilgili yaralanmaların yaklaşık % 56’sı kırıklar ve kontüzyonlar/sıyrıklardır.
• Oyun alanı ekipmanıyla ilgili yaralanmaların yaklaşık % 75’i halka açık oyun alanlarında meydana gelir. Çoğu bir eğlence veya okul yerinde gerçekleşir.
Oyun alanı ile ilgili travmatik beyin hasarı (TBH)
• Oyun alanıyla ilgili TBH için acil servis ziyaretlerinin genel oranı son yıllarda (2005-2013) önemli ölçüde artmıştır.
• Oyun alanıyla ilgili TBI’ların yaklaşık üçte ikisi okulda ve yerlerde veya rekreasyon veya sporda meydana geldi ve genellikle maymun çubukları, tırmanma ekipmanları veya salıncaklar içeriyordu.
• Oyun alanıyla ilgili TBI’lar için acil servis ziyaretlerinin çoğu pazartesiden cumaya hafta içi günlerde gerçekleşir.
• Oyun alanı ile ilgili TBH AS ziyaretleri, Nisan, Mayıs ve Eylül aylarında sık sık meydana gelmektedir.
Oyun Alanı ile İlgili ölümler
2001 ve 2008 yılları arasında sadece ABD Tüketici Ürün Güvenliği Komisyonu, oyun alanı ekipmanıyla ilişkili 40 ölümü araştırılmıştır. Ölen çocukların ortalama yaşı altı yaşındadır ve bunlardan 27’si (% 68) boğulmadan öldüğü ve altısı (% 15) oyun alanı yüzeyine düşmelerden dolayı vefat etmişlerdir. Boğulma olaylarının çoğu, slaytların veya salıncakların ve atlama iplerinin, diğer iplerin, köpek tasmalarının veya giysi iplerinin kombinasyonunu içermektedir.
Yaralanma Riski Faktörleri
Tüm acil servislerde tedavi edilen, oyun alanıyla ilgili yaralanmalarla ilgili vakalar şu şekildedir;
• Oyun alanlarını kullanan tüm çocuklar yaralanma riski altındayken, erkekler ED ile tedavi edilen yaralanmalara (% 55) kızlardan (% 45) biraz daha fazla maruz kalmaktadır.
• 5 ila 9 yaş arasındaki çocuklar, diğer yaş gruplarından daha yüksek oranda oyun alanı yaralanmaları için acil servis ziyaretlerine sahiptir. Bu yaralanmaların çoğu okulda meydana gelir. Halka açık oyun alanlarında, maymun çubuklarında ve tırmanma ekipmanlarında diğer ekipmanlardan daha fazla yaralanma meydana gelmektedir.
• İyi bakılan oyun alanları, çocuklar için paslı veya bozuk ekipman gibi daha az risk taşımaktadır.
Oyun Alanı ile İlgili Travmatik Beyin Hasarı
Oyun alanlarında yaşanan travmatik beyin hasarı bulgular şu şekildedir;
• Erkekler, kızlara kıyasla daha çok oyun alanıyla ilgili travmatik beyin hasarı yaşamaktadırlar.
• Oyun alanıyla ilgili travmatik beyin hasarı vakaları için tedavi edilen çoğu çocuk 5 ila 9 yaş arasındadır.
• Oyun alanlarıyla ilgili TBI’lar yaş grubuna ve ekipman türüne göre değişiklik gösterir:
• 0-4 yaşındakiler genellikle salıncaklarda ve kaydıraklarda yaralanırlar.
• 5-9 yaş arası çocuklar genellikle salıncaklarda, maymun çubukları adı verilen tırmanma çucuklarında ve tırmanma ekipmanlarında yaralanmaktadır.
• 10-14 yaş arası çocuklar genellikle salıncaklarda, maymun çubuklarında ve tırmanma ekipmanlarında yaralanmaktadır.
• 5-14 yaş arası çocuklar okulda travmatik beyin hasarı yaralanma larına yönelik faaliyetlerini daha sık sürdürmektedirler.
Oyun Alanı Yaralanmaları Nasıl Önlenir?
Oyun alanlarında çocukların maruz kaldığı yaralanma riskleri alınacak bazı tedbirler ve dikkat edilmesi gerekenler konusunda hassaiyet gösterilerek azaltılabilir. Bu önlemler şu şekildedir;
Doğru koruyucu zemin kaplaması seçmek
Çoğu oyun alanı yaralanmasında düşme söz konusudur, bu nedenle çocukların yalnızca altlarında uygun zemin koruyucu yastıklama bulunan ekipmanlarla oynaması önemlidir. Çoğu okul ve kasaba, kamu ekipmanlarının uygun bir zemin kaplamasına sahip olmasını sağlar, ancak ev oyun alanlarının yalnızca% 9’u yeterli koruyucu zemin kaplamasına sahiptir. Evde şayet bir oyun alanı kuruluyorsa veya zaten varsa, ihtiyaç olan faktörler şöyle belirtilebilir;
• Oyun ekipmanının altında yumuşak bir yüzey hazırlanmalıdır. Çünkü ağaç yongaları, kum veya malç, düşme durumunda biraz koruma sağlayacak yumuşak bir yatak oluşturur.
• Zemin kaplamasında şayet malç kullanıyorsa, tipik bahçe malçlarında bulunan kimyasallar, çubuklar, yapraklar ve diğer kalıntılardan arınmış oyun alanı malçı tercih edilmelidir. Toksik kimyasallar içeren kauçuk malçtan kaçınılmalıdır (oyun alanında kullanım için etiketlenmiş olsa bile).
• Odun yongaları, malç veya kum en az dokuz inç derinlikte olmalıdır.
• Yumuşak yüzey, ekipmanın tüm yanlarından en az altı fit uzağa uzanmalıdır.
• Oyun ekipmanını kapalı veya açık sert bir yüzeye asla yerleştirilmemelidir. Halının yumuşak sayılmadığını unutmamalıdır, bunun yerine yukarıdaki zemin örtülerinden biri kullanılabilir..
Oyun alanı güvenliği için bu 10 ipucu
• Çocukları daima oyun alanlarında denetlenmeli ve küçük çocuklara tırmanma ekipmanı konusunda ekstra dikkat gösterilmelidir.
• Oyun alanının kazık, kaya veya kütük gibi zeminden dışarı çıkan tehlikelerden arınmış olup olmadığını kontrol edilmelidir.
• Çocukların büzgü veya kordonsuz giysiler giydiğinden ve bisiklet kasklarını, kolyeleri ve ekipmana takılabilecek diğer aksesuarları çıkardığından emin olunmalıdır. Çünkü yanlışlıkla evdeki oyun alanlarındaki ölümlerin arasında kazara asılmak çocuk ölümleri arasında en önemli nedenidir. 
• Ekipmana asla halatlar, çamaşır ipleri veya evcil hayvan kayışları ya da kazara boğulmaya neden olabilecek herhangi bir şey takılmamalıdır.
• Çocuğun kafasının sıkışabileceği açıklıkları olan herhangi bir ekipman kullanmaktan kaçınılmalıdır.
• Salıncak koltuklarının plastik veya kauçuktan yapıldığından emin olunmalıdır. Küçük çocukların cildini yakacak kadar sıcak olabileceğinden metalden veya kıymıklara neden olabilecek ahşaplar kullanmaktan kaçınılmalıdır. .
• Oyun ekipmanının yaşa uygun olduğundan ve düşmeleri önlemek için uygun korkuluklara sahip olduğundan emin olunmalıdır. Kolay kavrama için şekillendirildiklerini ve boyutlandırıldıklarını doğrulamak için tutacakların kullanımı denenebilir.
• Çocuklara oyun alanı ekipmanını nasıl doğru kullanacaklarını öğretilmelidir. Mesela kaydıraktan önce ayaklarını sarkıtması gerektiği veya salıncaklarda oturarak sallanmaları vb. Bunun yanında yapmamaları gereken konular konusunda anlayabilecekleri şekilde açıklama yapılmalıdır. Salıncakta ayakta sallanmamak veya korkulukların dışına çıkmamak vb.
• Trambolinler evde veya açık havada oyun alanında kullanım için tavsiye edilmez, sadece denetimli eğitim programları için önerilir. Kullanıldıklarında, trambolinde birden fazla çocuk, özellikle daha hafif olan çocuk için yaralanma için önemli bir risk faktörüdür.
• Obezitenin çocuklarda daha ciddi yaralanmalarla bağlantılı olduğunu unutulmamalıdır. Bu nedenle, hem genel sağlık hem de yaralanmayı önlemek için çocukları sağlıklı beslenmeye ve egzersiz yapmaya teşvik edilmelidir.
Kaynakça:
https://www.cdc.gov/safechild/playground/index.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3380751/
https://kidshealth.org/en/parents/playground.html
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu