Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Cumhurbaşkanı Nasıl Seçilir? Görev ve Yetkileri Nelerdir?

0 1.154

4097_turkiye_cumhuriyeti_cumhurbaskanligi_forsu

Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ve Türk milletinin birlik ve beraberliğini temsil eden en yetkili kişidir. Devlet kuruluşlarının ve organlarının düzenli bir şekilde işlemesini ve çalışmasını gözetir. İlk Cumhurbaşkanlığı, 29 Ekim 1923 yılında kuruldu ve Türkiye Cumhuriyetinin ilk Cumhurbaşkanı da Mustafa Kemal Atatürk olmuştur. Cumhurbaşkanının resmi konutu olarak Ankara’daki Çankaya Köşkü kullanılmaktadır.

Cumhurbaşkanı seçilecek olan kişinin 40 yaşını doldurmuş olması ve en az yüksek öğrenimini tamamlamış olması gerekmektedir. Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinden veya milletvekili seçilebilecek yeterliliğe sahip her Türk vatandaşından halk oylaması yapılarak seçilebilmektedir. Adaylar en az yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile Cumhurbaşkanlığına aday olarak gösterebilmektedir. Seçilen Cumhurbaşkanı beş yıl boyunca görevini sürdürebilir ve sadece iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilmektedir. Seçimi kazanan adayın görev yapmakta olduğu parti ile ilişiği kesilir ve görev süresi boyunca milletvekilliği son erer.

4097_turkiye_cumhurbaskani_makam_araci

Genel oylama ile yapılacak seçimlerde, kullanılan oyların büyük çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilerek görevine başlar. Yapılan ilk oylamada çoğunluk sağlanamazsa, oylamayı takip eden ikinci pazar günü ikinci oylama yapılmak zorundadır. İkinci tur oylamaya, ilk oylamada en çok oyu almış olan iki aday katılır ve geçerli olan oyların çoğunu alan kişi Cumhurbaşkanı seçilerek görevine başlamaya hak kazanır. Seçilen Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisinde milletvekillerinin önünde ant içmek zorundadır.

Cumhurbaşkanının yasama ile ilgili olan görevleri şunlardır:

– Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde açılış konuşması yapmak,

– Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni gerekli gördüğünde toplantıya çağırmak,

– Yasaları uygun bulmadığı zamanlarda tekrar görüşmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne geri göndermek,

– Yasaları yayımlamak,

– Anayasa değişikliği ile ilgili yasaları gerekli gördüğünde halkoyuna sunmak,

– Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yeniden yapılmasına karar vermek,

– Yasaların ve KHK’lerin Türkiye Büyük Millet Meclisi içtüzüğüne aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesine iptal davası açmak olarak sıralayabiliriz.

Cumhurbaşkanının yürütme ile ilgili olan görevleri şunlardır:

– Başbakanın atamasını yapmak,

– Başbakanın istifasını kabul etmek,

– Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kullanılmasına karar vermek,

– Milli Güvenlik Kuruluna başkanlık etmek,

– Başbakanın önerisi ile bakan atamalarını yapmak ve görevlerine son vermek,

– Genel Kurmay Başkanını atamak,

– Kararnameleri imzalamak,

– Milli Güvenlik kurulunu gerekli gördüğünde toplantıya çağırmak,

– Uluslararası antlaşmaları onaylamak ve resmi gazetede yayımlamak,

– Üniversite rektörlerini seçmek ve atamak,

– Devlet Denetleme Kurulu’nun üyelerini ve Başkanının atamasını yapmak,

– Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,

– TBMM adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil etmek,

– Devlet Denetleme Kurulu’na inceleme, araştırma ve denetleme yaptırmak,

– Gerekli gördüğü durumlarda Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek,

– Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyeti temsilcisi göndermek

– Yabancı devletlerden gelen temsilcileri kabul etmek,

– Bakanlar Kurulu aracılığıyla sıkıyönetim ve olağanüstü hal ilan etmek,

– Kanun Hükmünde Kararname çıkarmak,

– Ölümcül hastalığı ve sakatlığı plan tutukluların cezalarını hafifletmek veya iptal etmek olarak sıralayabiliriz.

Yargı ile ilgili olan görevleri de şunlardır:

– Anayasa Mahkemesi üyelerini seçmek,

– Danıştay Mahkemesi üyelerinin dörtte birini seçmek,

– Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısını seçmek,

– Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekilini seçmek,

– Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini seçmek,

– Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek olarak sıralayabiliriz.

Herhangi bir sebepten dolayı Cumhurbaşkanının görev yerinde bulunmadığı durumlarda Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Cumhurbaşkanının yerine vekâlet eder.

Yazar:Hikmet Akyol

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku