Optik biliminin babası.. Peki çalışmaları optikle mi sınırlı? Fizikten Matematiğe, Kimyadan Tıbba, Jeoloji ve Mineroloji’den Coğrafyaya bir çok alanda eserler meydana getirdi.. Einstein’den 1100 yıl evvel görelilik kuramını ”Zaman cismin var olma süresidir. Zaman, mekan ve hareket birbirinden bağımsız değildir.” diyerek ortaya attı. El-Kindî; Batı ona Alkindus diyor ve kitapları hâlâ okutuluyor..
9. yüzyılın çok yönlü bilim insanı Kindî, Yunanlıların görmeyle ilgili teorilerini sorgulamak suretiyle modern optik biliminin temellerini attı. Kindî, görmenin, yani insanın görsel konisinin Öklidin belirttiği gibi devamsız ışınlardan değil, aksine hacimli, yani üç boyutlu sürekli ışınlardan oluştuğunu söylüyordu.
16. yüzyılda yaşamış İtalyan fizikçi ve matematikçi Geronimo Cardano, Batı ortaçağına en çok tesir edenlerden biri olduğu için Kindî’nin tarihin en büyük on iki beyninden biri olduğunu söylüyordu. Kindî ışık huzmelerinin nasıl düz bir çizgi halinde hareket ettiği, aynalı ve aynasız görmenin doğası ve optik yanılsamalar da dahil, mesafe ve açının görme üzerindeki etkisi gibi konularda eserler vermişti. Kindînin geometrik ve fizyolojik optik alanlarında kaleme aldığı iki eser, 13. yüzyılda İngiliz bilgin Roger Bacon ve Alman fizikçi Witelo tarafından kullanılmıştır. 20. yüzyılda yaşamış Danimarkalı bilgin Sebastian Vogla göre Bacon, Perspectiva adlı eserinde Kindîyi pespektif alanının ustalarından biri olarak adlandırmakla kalmamış, gerek Bacon gerekse diğer fizikçiler onun optik alandaki eserlerine sürekli atıfta bulunmuştur.
Kindî’nin bir kaç paragrafla anlatılamayacak hayatına kısaca değinecek olursak; 801-873 yılları arasında Küfe şehrinde yaşadı. Tam ismi Ebu Yusuf Yâkub İbn İshak el-Kindî. Kindî çalışmalarına, ilk olarak Basra’da başladı.
813-833 yılları arasında Kindî, devrin büyük bir kültür merkezi olan Abbasî başkenti Bağdat’a geldi. Buradaki verimli çalışmaları sayesinde kısa sürede saray astronomluğu’na yükseldi. 837 yılında gökcisimleri konusundaki bilgileri bütün muasırlarını geçmişti ve bu ona bir ayrıcalık getiriyordu. Kindî daha sonra Samarra’da Halife el-Mutasım’ın oğlu Ahmet’e öğretmenlik yapmaya başladı. Abbasiler’le olan bu yakın ilişkileri pek uzun sürmedi ve 847’de Halife el-Vâsık’ın vefatıyla sona erdi. 861’den sonra Kindî tekrar kütüphanesine döndü ve 873 yılında öldü.
Kindî 72 yıllık hayatı boyunca birçok konuda araştırmalar yapmış ve seviyeli eserler vermiştir. Kitab fi Mahiyeti’l-İlim ve Aksamihi (İlmin mahiyeti ve kısımları) adlı eserinde ilimleri sistematize etmeyi denemiştir.
Büyük bir ilmî şahsiyete sahip olduğu eserlerinin seviyesinden belli olan el-Kindî’nin ilmin hemen her sahasında 270 adet büyüklü küçüklü eseri kayıtlara geçmiştir. En çok tesir ettiği Batılılar Gerarde de Cremano, Roger Bacon, Witeldo ve Yahudi İsak el-İsraili’dir. Kindî büyük ölçüde Farabî, İbn-İ Sina ve diğer İslâm düşünürlerine de tesir etmiştir.
Yazar:Tuğba şen