Günümüze gelene kadar çocukluk çağı aşılama çalışmaları çok önemsenmemiştir. Erişkinler ise maalesef geri planda kalmıştır. Sağlık ocaklarının çalışma sistemlerinde bile erişkinlerin bağışıklanmasıyla ilgili genel bir uygulama bulunmamaktadır. Son yıllarda etkin tedavi yöntemleri, organ nakilleri, HIV (+) hastalar gibi bağışıklığı baskılanan kişilerin artması erişkin bağışıklamasını da gündeme getirmiştir.
Diğer bir açıdan bakacak olursak; ABD verilerine göre grip nedeniyle yılda 20000-30000, enfeksiyonlar (zatürre) ile yaklaşık olarak yılda 40000 ölüm görülmektedir. Hepatit B enfeksiyonu ( sarılık) nedeniyle 10000-15000 hastaneye yatış, yaklaşık olarak yılda 250 ölüm görülmektedir. Bir milyon Hepatit B taşıyıcısının takibi çok yüksek maliyet gerektirmektedir.
Hastanede yatışa neden olan tetanoz bulgularının %95i erişkindir.
Genel olarak bakıldığında:
– Koruyucu sağlık hizmetleriyle ölüm ve sakatlıklar engellenebildiği gibi, sağlık harcamaları da azaltılmaktadır.
– Aşıya yapılan 1 dolarlık yatırım, genel sağlık harcamalarında 30 dolarlık azalma ve üretimin artması olarak geri dönmektedir.
– Ekonomik kazanımlar sağlanmaktadır.
Aşılama Kampanyaları Sonucunda Dünyadaki Genel Kazanımlar
– 26 değişik hastalık önlenebilir.
– Çiçek hastalığı önlenmiştir.
– Batı yarım kürede çocuk felcinin yok olmasına sebep olmuştur.
– Kızamık salgınları kontrol altına alınmıştır.
– Tetanoz , difteri, kızamıkçık, sarılık , karaciğer kanseri vakalarında dramatik azalmalar görülmüştür.
Erişkinlerin Aşılanmasıyla İlgili Çalışmalar
Son yıllarda erişkin bağışıklığı ile ilgili programlar geliştirilmeye başlanmıştır. Dünya çapında birçok kuruluş tarafından erişkin aşılanması ile ilgili standartlar oluşturulmaktadır.
– ACIP ( Advisory Committee on Immunization Practices)
– CDC (Centers for Disease Control And Prevention )
– WHO ( Dünya Sağlık Örgütü)
– Ülkemizde Bağışıklama Danışma Kurulu
Bu kurumların genel yorumlarına bakıldığında aşağıdaki konuların önem kazandığı görülmektedir.
– Genç erişkinlerin bütün çocukluk çağı Primer aşılarının tamamlanması.
– Çocuklu çağında aşılanmamış olanlar için hepatit B
– Difteri, tetanoz gibi aşıların rapeli
– 50-64 yaş arasıda difteri, tatanoz rapeli, pnömokok aşısı
– 65 yaş ve üzerinde pnömokok aşısını ve yıllık influenza aşısını
– Riskli Grupların aşılanması önerilmektedir.
– Hepatit aşısı= Risk altındakilere ( sağlık çalışanı )
– Kızamık- kabakulak- kızamıkçık- = Duyarlı kişilere (sağlık çalışanı)
– İnfluenza aşısı; 50 yaş üstündekilere (sağlık çalışanı )
– Pnömokok aşısı; 65 yaş üstündekilere
Kaynakça:
Ege Üniv. Erişkinlerde aşılama önerileri
Yazar:Duygu Zafar