Karnabahar, lahana ailesine ait bir bitkidir. İlk olarak Küçük Asya’da ortaya çıkmıştır ve M.Ö. 600 yıllarında Türkiye’de ekilmeye başlamıştır. Avrupa’da 16. yüzyılda popüler hale gelmiş ancak Amerika’da 20. yüzyılın başında bilinirliği artmıştır. Karnabahar renk, boyut, şekil, tat ve besin bileşimi bakımından farklı yüzlerce çeşidi vardır. Bu sebze beyazın yanı yeşil, mor, turuncu, kahverengi ve sarı gibi başka renklerde de bulunurlar.
Yeşil Karnabahar
Bilimsel adı Romanesco olarak bilinen yeşil karnabahar, lahanagillerden bir bitkidir ve bu bitkinin meyvesine verilen isim piramit karnabaharı veya minare olarak da bilinir. Ayrıca brokoli ve yabani karnabaharının melezi olur. Bu bitki sürekli kendini tekrarlayan fibonacci spiral şeklinde oluşan bir kuleyi andırır. Yani baş yüzeyinde sivri uçları vardır ve çağla yeşilidir. Yeşil karnabahar, diğer birçok karnabahar türünden biraz daha küçük olan küçükbaşı vardır ve bitkinin kendisi diğer çeşitlerden daha az güçlü olma eğilimindedir. Romanesco, brokoliye çok benzeyen yumuşak bir tadı vardır. Yeşil karnabahar da brokoli çiçeği olarak adlandırılır ve birçok çeşitleri bulunur. 1990’yılların başlarından bu yana, bu karnabahar türleri Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde ticari olarak temin edilmiştir ve bilinen diğer çeşitler arasında Vorda, Alverda ve Yeşil Tanrıça bulunmaktadır. Romanesco çeşitleri arasında Veronica ve Minare bulunmaktadır.
Turuncu Karnabahar
Bilimsel adı B. oleracea L. var. botrytis olan turuncu karnabahar, parlak ve turuncu renkte olan kıvrımlar geliştiren karnabaharın melez bir çeşididir. A vitaminin bir öncüsü olan beta-karoten olarak bilinen turuncu pigmentlerden daha fazlasını içerir ve bu pigmentleri bitkide iyi tutarlar. Çünkü hasat sırasında çiçek üretmediklerinde bile sağlamdırlar. Aslında, bu tip karnabaharlar pişirildiğinde rengi daha da parlaklaşır ve koyulaşır. Dayanıklılığı nedeniyle bitkileri aynı anda birden çok kez toplanabilir, lezzet ve dokularının tadı hep aynı kalır.
Mor Karnabahar
Graffiti hem de mor başlı karnabaharı, yumuşak ve hafif bir tada sahip olan çarpıcı mor kıvrımlara sahiptir. Bu karnabahar türlerini pişirebilir veya salatalarda kullanılabilir. Ve graffiti karnabahar pişirildikten sonra bile mor rengini korurken, mor kafalı karnabahar yeşile dönebilir. Tıpkı diğer karnabahar türleri gibi vitamin ve minerallerle dolu olan mor karnabahar bitkileri beslenme için çok sağlıklı ve harika bir lezzettir
Bu karnabahardaki mor, kırmızı şarapta ve lahanada da bulunan suda çözünen pigmentlerden gelmektedir ve mor çeşitleri arasında mor canlı etleri olan ve çiğ tüketilen mor pelerin ve mor kraliçe karnabahar türleri vardır. Güney İtalya’da ve Büyük Britanya’da, teknik olarak bu kategoriye girmemesine rağmen küçük tomurcukları olan ve mor karnabahar adı verilen bir tür brokoli vardır.
Beyaz Karnabahar
Aslında Beyaz bulut, erken beyaz melezi de dahil olmak üzere birçok beyaz karnabahar türü vardır, ancak tüm beyaz karnabaharlar beyaz pıhtıdan veya çiçek tomurcuklarının başlarından yaprakları çevreleyen bölümden oluşur. Lor, bitkinin yenilebilir kısmıdır ve büyüdükçe, sonunda saf beyaz bir renk olur ve yan sürgünler olmadan ortaya çıkar. Bazıları ilkbahar veya sonbahar donlarına karşı toleranslıdır, bazıları ise çok çabuk olgunlaşır, ancak beyaz karnabahar, en yaygın ve popüler karnabahar türüdür.
Kartopu, 1888 yılında Kuzey Amerika’ya tanıtılan başka bir beyaz karnabahar türüdür. Rengi kar beyazıdır ve üzerinde sıkıca kıvrılmış kıvrımları olan altı inçlik bir kafaya sahiptir. Hasatın alınması sadece iki aydan biraz daha uzun sürer ve tam olarak güneşte kaldığında biraz asitli olan toprakla en kaliteli verimi alır. Beyaz karnabaharın diğer çeşitleri arasında sekiz inç çapa kadar ulaşabilen Kar kralı,; sadece üç veya dört inç büyüklüğe ulaşan Beyaz Korona; ve sekiz inç çapa kadar büyüyen ve 60 günden daha az bir sürede olgunluğa ulaşan Kar kuşu karnabaharı gelir.
Beyaz karnabaharın ilginç özelliklerinden biri, büyürken beyazlatılmaya ihtiyaç duymasıdır. Bu, lorun tamamen yeşil dış yapraklarla çevrelenmesi gerektiği anlamına gelir; böylece 
beyaz renk korunur ve hasat edildikten hemen sonra yenilebilir. Aslında birçok beyaz karnabahar türü kendiliğinden beyazlanır, yani yapraklar onu güneşin zararlı etkilerinden koruyabilir. Kendiliğinden beyazlaşan beyaz karnabahar çeşitleri arasında And Dağları, Kar Tacı, Erken Kartopu karnabaharları bulunur.
Karnabahar Türlerinin Kökeni
Farklı kökenlerden gelen karnabaharlar vardır:
Avrupa Karnabahar
Orijinal karnabahar İtalya’da geliştirilmiştir, ancak daha sonra Almanya, Fransa, İngiltere ve Hollanda da dâhil olmak üzere Avrupa’nın diğer bölgelerine yayılmıştır. En önemli türlerden bazıları, Northerns, Angers, Roscoff, Cornish, Erfurt ve Kartopu, Erfurt kanı baharları yaz aylarında yetişebilmesine rağmen çoğu soğuk havalarda yetişmektedir. İşte bu karnabahar türlerinin bazı özellikleri
• Angers karnabaharı: Çok dalgalı ve tırtıklı yapraklar; lorlar koyu beyaz renklidir
• Cornish karnabaharı: Gevşek yaprakları ile uzun saplı; İçinde çok lezzet olan yassı kıvrımlar bulunur.
• Northerns karnabaharı: Geniş, dalgalı yapraklar; iyi korunmuş ve lezzetli kıvrımlara sahiptir.
• Roscoff karnabahar: Uzun, dik sivri uçlu yapraklar; mavimsi-yeşil yaprakları ve kremsi-beyaz kıvrımlara beyaz
• Kartopu ve Erfurt karnabaharı: Cüce bitkiler; kısa, yeşil yapraklar; lorlar sağlam ve çok iyi korunur.
Hint Karnabaharı
Bu tür karnabahar türleri, Avrupa’da yetişen çeşitlerden farklıdır, çünkü çoğunlukla yüksek nem ve ısıyı daha iyi tutabildikleri için çok daha erken olgunlaşırlar. Hint karnabaharlarının çoğu, Kartopu veya Erfurt çeşidinin cüce çeşitleridir.
Karnabaharın Sağlık Açısından Faydaları
Karnabahar kalorisi düşük bir sebzedir. Ayrıca aşağıdaki vitamin ve mineralleri içerir:
• Lif
• Folat
• Magnezyum
• Manganez
• Pantotenik asit
• Fosfor
• Potasyum
• B6 Vitamini
• C vitamini
• K vitamini
Aslında, bir bardak çiğ karnabahar sadece 25 kalori civarındadır ve beslenme yararları olağanüstüdür. Tek başına C vitamini içeriği, Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından belirlenen önerilen günlük alım gereksinimlerinin% 77’sini karşılamak için yeterlidir. Ayrıca lif ihtiyacının % 10’una sahiptir, birçok antioksidan, kolin bakımından yüksektir ve tahıl ve baklagil yemeye karşı oldukça düşük karbonhidratlı bir alternatiftir
Kaynakça:
popoptiq.com
hobbyfarm.com
grownfromtheheart.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu