Karadul Örümceği Isırığı ve Tedavisi

Karadul örümceği, 30.000 örümcek türünden muhtemelen en çok bilinen ve korkulan bir örümcek türüdür. Her ne kadar bütün örümcekler her türlü semptomlara neden olduğu düşünülüyor olsa da, örümceklerin insanları nadiren ısırdıkları ve gerçekte çoğu örümcek ısırmasının cilde zarar vermediği bir gerçektir. Tarantula gibi çok büyük örümceklerin ısırması acı verici olabilir. Aksi takdirde, ılıman bölgelerde, korkulan tek örümcek karadul ve kahverengi örümcektir.
Karadul örümcekleri, yaklaşık yarım inç uzunluğunda gövdesi olan orta büyüklükte bir örümcek türüdür. İsmini, dişinin çiftleşmeden sonra erkekleri kaçınılmaz olarak öldürdüğü inancından türetilmiştir. Beş tür karadul örümcek türü vardır ve Güney karadul ve kuzey karadul örümceği en yaygın olanlarıdır.
• Güney karadul örümceği: Bu örümceğin alt kısmında belirgin kırmızı kum saati görüntüsü ile birlikte parlak, siyah ve küresel karına sahiptir.
• Kuzey karadul örümceği: Bu örümceğin karnının üst yüzeyinin ortasından aşağıya bir sıra kırmızı leke ve alt yüzünde iki çapraz çubuk bulunurr. Ayrıca bu çizgiler sarı veya beyaz olabilirken örümceğin kendisi kahverengi ya da kırmızı bacaklara sahiptir.
Karadul örümcekleri gececidir, bu nedenle geceleri aktiftirler ve karanlık köşeleri veya yarıkları tercih ederler. İnsan konutlarından kaçındıkları söylenir, ancak dış alanlar ve garajlar gibi alanlarda bulunurlar. Sadece dişi karadul rahatsız edildiklerinde ve özellikle yumurtalarını korurken ısırırlar. Bu örümcek türü ılıman iklimlerde yaygındırlar ve genellikle üzüm bağlarında, dış mekân tuvaletlerinde veya döküntülerin biriktiği diğer korunaklı alanlarda görülürler. Bu alanlar örümceklerin ağ kurması ve av tutması için mükemmel alanlardır. Her ne kadar insanlar karadul örümceğinin zehirli ısırmasından korkuyor olsalar da, pek çok kişinin inandığından daha az ölümcül olabilirler. Karadulun ısırığı zararlı olabilir, ancak nadiren ölümcüldür.

Neden Isırırlar?

Karadul örümcekleri genellikle saldırgan değildirler, fakat kendilerini tehdit altında hissettikleri zaman savunmaya geçerler. Bu örümceklerle yakın temasa geçmek, kesinlikle tehlikeli değildir, ısırıkları genellikle savunma amaçlıdır. 2014 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre, insanlar örümceğin vücuduna zarar verdikleri zaman ısırılma riski altında olduğunu bildirmiştir. Uzmanlar, tekrarlanan dürtme işleminin bile bir ısırmaya neden olmak için yeterli olmadığını, ancak başka bir şeye uzanırken karadulun üzerine yanlışlıkla oturmak veya basmak gibi eylemlerin ısırmaya yol açabileceğini bildirmişlerdir. Bununla birlikte, karadula çıplak elle dokunmamak en iyisidir ve bir ısırıktan kaçınmanın en iyi yolu, örümceğe tamamen dokunmaktan kaçmaktır. Örümcekle temas halinde olması gereken herkes, örümceğin kendi kendine hareket etmesine izin vermeye çalışmalı veya dışarı çıkarmak için bir cisim kullanmalıdır. Çocuklar ve yaşlı insanlar bir ısırıkta bile en fazla ölüm riski altında olan kişilerdir. Bu gruplar mümkün olduğunca bu örümceklerle temas etmekten kaçınmalıdır.

Örümcek Isırığı Neye Benzemektedir?

Bütün örümceklerin avlarına zehir enjekte edebilmeleri için oyuk dişleri vardır. Çoğu örümcek dişi insan derisini delecek kadar güçlü ya da uzun değildir. Ancak karadul örümceğinin dişleri diğer örümceklerden farklıdır. Güvenlik ve Sağlık İdaresi ABD Ofisi (OSHA) göre, örümcek ısırıkları ya da hiç bir belirti fark edilmeyebilir, ancak örümcek ısırığına maruz kalındığında bazı ağrılar fark edilebilir ve nadiren iki kırmızı delik izi görülebilir. Bazı kişiler örümceğin ısırma anında fark etmeyebilir, ancak 30 ila 40 dakika sonra kızarıklık, şişme ve ağrı bölgeden yayılmaya başlayabilir.

Belirtileri

Amerikan Zehir Kontrol Merkezleri Birliği’ne göre, karadul örümcek ısırıklarının hepsi zehirli değildir. Bildirilen bilgilere göre sadece dişiler ısırır. Buna ek olarak, zehir bir örümcek için değerlidir. Karadul örümceği, ısırılan kişinin sinir sistemini etkileyen bir protein zehri üretir. Bu nörotoksik protein, bir hayvan tarafından salgılanan en güçlü zehirlerden biridir. Örümcek zehrin ne zaman enjekte edeceğini ve ne kadar salacağını seçebilmektedir. Karadul örümcekleri, hayatının tehlikede olduğunu hissettiği zaman zehrini enjekte eder, ayrıca zehirsiz bir ısırık semptomlara neden olmayabilir. Zehirli bir örümcek ısırığı belirtileri ilk başta görünmeyebilir, ancak daha sonra gelişebilmektedir, yani belirtilerin görünmesi birkaç saat sürebilir. Bu ısırık yerinde biraz ağrı ve şişlik ile birlikte diğer semptomlarda ortaya çıkabilir. Karadul örümceği ısırığının diğer belirtileri aşağıdaki gibidir:
• Deride döküntü veya kaşıntı
• Şiddetli mide ağrısı
• Midede, omuzlarda ve sırtta güçlü kas krampları
• Yoğun göğüs ağrısı ve gerginliği
• Mide bulantısı ve kusma
• Baş ağrısı
• Terleme
• Göz sulanması
• Nefes almada zorluk
• Artan kan basıncı
Karadul örümcek ısırığına maruz kalan kişi yukarıdaki semptomları yaşıyorsa hemen acil sağlık servislerine başvurmalıdır. OSHA, ağrının 8 ila 12 saat boyunca devam edebileceğini, ancak diğer semptomların birkaç gün sürebileceğini de belirtmiştir.

Risk Faktörleri ve Komplikasyonları

Bir karadul örümcek ısırığı zehirli olabilir, ancak birçok kişi de sağlık sorunları görülmez ya da az görülür. 2013 yılında Amerikan Zehir Kontrol Merkezleri Birliği’ne yaklaşık 1.866 kişi karadul ısırığına maruz kalmıştır. Bunlardan sadece 14 tanesi ağır semptomlarla sonuçlanmıştır ve hiçbiri ölümcül değildir. Ancak, bu örümceğin ısırığı hayatı tehdit edici olabilir. En çok risk altında olan çocuklar, ileri yaştakiler ve diğer sağlık koşullarına sahip olanlardır. Ayrıca, hamilelik sırasında karadul örümcek ısırığına maruz kalmak kasılmalara ve doğum eylemini başlatmaya sebep olabilmektedir.

Acil Müdahale

Karadul örümceği ısırığına maruz kalan kişi belirtileri veya bildirimleri görmeye başlarsa, yanında olan biri derhal acil sağlık servislerine başvurmalıdır. Bazı hasta hakkında bilgiler doktorların bilmesi için yararlı olabilir, bu bilgiler aşağıdaki gibidir:
• Isırılan kişinin yaşı ve kilosu
• Nasıl hissettiği ve başka sağlık problemleri olup olmadığı
• Isırığın nerede olduğu
• Isıran örümcek hakkında bir delil olması

İlk Yardım Uygulaması

Mümkünse, kişiler tıbbi yardım beklerken evde ilk yardım uygulamalıdır. Bu ilkyardım uygulamalarında mümkün olduğunca aşağıdaki adımlar atılmalıdır:
• Isırılan bölge sabun ve suyla yıkanmalı
• Isırılan bölgeye buz veya buz paketi temiz bir beze sarılmalı ve uygulanmalıdır. Bu, zehrin vücuda yayılma hızını yavaşlatabilir
• Isırılan alanda düzgün kan akışı sağlanamıyorsa, buz uygulanan süre azaltılmalı
• Isırılan alan yükseğe kaldırılmalı ve hareketsiz tutulmalı
• Enfeksiyonu önlemeye yardımcı olmak için ısırılan bölgeye antibiyotik krem veya losyon sürülmeli
• Ağrı için reçetesiz ağrı kesici ilaç alınmalı
• Kaşıntı için bir antihistamin alınmalı
• Kötüleşen bir durum varsa belirtiler izlenmeli
Mümkünse, kişiler örümceği veya kalıntılarını güvenli bir kaba koymalıdır. Çünkü bir doktora vermek, uygun tedaviyi sağlamalarında yardımcı olabilir.

Tıbbi Tedavi

Hasta hastaneye geldikten sonra, doktor veya hemşire, ateş, tansiyon, nabız ve solunum hızı da dâhil olmak üzere hayati belirtilere bakacaktır. Bazı durumlarda doktor bazı testler isteyebilir, bu testler aşağıdaki gibidir:
• İdrar testi
• Kan testi
• Göğüs veya üst vücut röntgeni
• Elektrokardiyogram (EKG)
Hasta bazı durumlarda ağrı kesici ilaçlara, oksijene ve IV sıvılara ihtiyacı olabilir. Kişi ciddi semptomlar yaşıyorsa, bir antivenin verilebilir. Bu ilaç türü, bir zehrin etkilerini tedavi etmeye yardımcı olan antikorları içerir. Bununla birlikte, bazen ciddi alerjik reaksiyonlara neden olabilir, bu yüzden kullanmayı tercih etmeyebilir. 2011 yılında, The Permanente Journal’da yayınlanan bir vaka serisinin yazarlarında, daha düşük bir duyarlılık riski olan yeni bir antikor bazlı antivenomun geliştirildiğini belirtmiştir. Ayrıca kalp rahatsızlığı olan kişilerin hastanede kalmaları gerekebilir.

Önleme

Karadul örümcekleri genellikle evlerde yaşamazlar, ancak bahçelerde, ağaçlık alanlarda, hanelerde vb. yerlerde yaygındırlar. Ayrıca kamplarda ve diğer dış mekânlarda da bulunabilirler. Dışarıda çalışan kişiler, örümceklerden kaçınmak için dikkatli olmalıdır. Bu yüzden riski azaltmak için aşağıdaki ipuçları uygulamaları gerekir:
• Tüm ayakkabılar, giysiler ve battaniyeler kullanımdan önce özellikle bir süre depoda kalmışlarsa sallanmalı ve daha sonra temizlenmelidir
• Giysi ve ayakkabılara böcek kovucu uygulanmalıdır
• Tahtaları ve dış mekânları temizlerken vücudu kaplayan eldiven ve kıyafetler kullanılmalıdır
• Temizlik yapılmadan veya süpürmeden önce bahçe mobilyalarının arkasına bakılmalı ve temizlenmelidir
Örümcek ısırıklarında hafif semptomlar birkaç gün içinde iyileşebilirken ciddi semptomların iyileşmesi birkaç hafta sürebilir. Bir ısırık tedavi ediliyor olsa bile küçük çocuklar, hali hazırda hasta olanlar ve daha yaşlı kişiler için hayati tehlike oluşturabilir.

Kaynakça:
animaldiversity.org
britannica.com

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu