Süt koyunlarının beslenmesi, kuzulamadan sonra değil, gebeliğin son 2 ayının (gebeliğin son üçte birlik kısmı) tam olarak başlangıcında başlamalıdır. Nitekim bu kritik fizyolojik aşamada işkembe rahim tarafından sıkıştırılır. Bu nedenle koyun, yeme kapasitesini (2-2,5 kg DM/100 Kg ağırlık/hız) karşılayabilen yiyecek miktarını artık sindiremez ve bu da bir yandan ihtiyaçların yüksek olduğu gerçeği (bakım ve gebelik) ve diğer yandan alım kapasitesi azalmaktadır. Bu sorunu çözmek için, koyuna ağır olmayan ve hızlı sindirim geçişi sağlayan kaliteli gıdaya dayalı bir takviye verilmelidir. Bu nedenle, bu takviye, gebeliğin son 2 ayı boyunca 0.3 FU/koyun/gün oranında dağıtılan konsantre bir yem olmalıdır.
Bu besleme tekniği, doğumda güçlü kuzulara sahip olmayı, kuzuların pasif bağışıklıkları için gerekli olan antikorları vermeyi mümkün kılan tatmin edici bir kolostrum üretimini mümkün kılar ve böylece perinatal ölüm oranını düşürür ve iyi bir tetikleme sağlar. Üretilen miktar ve laktasyonun zirvesinde artacak süt üretimi demektir ve genel olarak, rasyon her zaman enerji ve protein açısından dengelenmelidir. Nitekim, rasyon enerjide fazla ise, koyunlarda kısırlığa neden olabilir. Aksi takdirde, üre karaciğerde depolanacak ve idrara dönüşecektir. Ancak fazlalık dayanılmaz ise, karaciğerde devam edecek ve hayvanların ölümüne ve alkaloz gibi hastalıklara neden olacaktır. Koyunların protein ve enerjiye ek olarak gerekli mineralleri alması, hamilelik ve emzirme döneminde esas olarak Ca ve P. Gebelik sonunda Ca eksikliği, daha sonra düzelmeyecek olan süt hummasına (hipokalsemi) neden olur. Son olarak, ishali önlemek için su kesildikten sonra aşırı sulamadan kaçınılmalıdır.
Akdeniz bölgesinde geviş getiren hayvan yetiştiriciliğinin gelişimi, bir ıslah sisteminde paralel ve entegre bir şekilde yürütülmesi gereken farklı bilimleri (beslenme, üreme, genetik, sağlık) içermektedir. Yetiştirme ortamının koşulları (sıcaklıklar, nem, patolojiler, yem kalitesi, vb.) Zordur ve bireysel performansı (süt ve et üretimi) sınırlar. Tropik bölgelerde geviş getiren hayvanların beslenmesi birçok çalışmanın konusu olmuştur ve çeşitli yaklaşımlar geliştirilmiştir. İlk yaklaşım, temel rasyonun kalitesini iyileştirmeye odaklandı.
Tropikal yemlerin düşük besin değeri, hayvan performansını sınırlayan ana faktörlerden biridir. Yemin besin kalitesini iyileştirmek için çeşitli çalışmalar yapılmış ve pek çok çeşit dağıtılmıştır. Bir yandan fiziko kimyasal muamelelerle, diğer yandan üre muamelesiyle yemlerin sindirile bilirliği ve sindirile bilirliğinin iyileştirilmesi de çalışılmıştır. Ancak bu yemlerin yenile bilirliği, proteinleri ve enerji değerleri ılıman bölgelerde kullanılanlardan daha düşük kalmış ve sürülerimizin ihtiyaçlarını karşılamamaktadır. Bu, süt ürünleri ve et ürünleri gibi hayvansal ürünlerin ithalatına büyük bir güven duyulmasına yol açar.
Gerçekten de, iyi bir üreme döneminden sonra, koyunların gebeliğin sonunda beslenme davranışı başarılı bir şekilde yemlemeye izin vermeli ve laktasyona iyi bir başlangıç sağlamalıdır. Gebeliğin son 6 haftasındaki makul beslenme davranışı, kuzuların doğum ağırlığına, koyunların uzun ömürlülüğüne ve vücut kondisyonuna kuvvetle katkıda bulunur.
Teoride, kontrol dönemindeki ihtiyaçlar bakımın ihtiyaçlarından farklı değildir, ancak bu dövüş sırasında uygulanan aşırı besleme (kızarma), yumurtlamayı ve buzağıların gruplandırılmasını da daha iyi bir bölüşüm kontrolüne izin vererek etkiler.
Öte yandan, birçok yazar diyetin üretkenliği etkilediğini bildirmiştir. Gerçekten de, yumurtalık aktivitesinin uyarılması yumurtlama oranını artırır (canlı ağırlık ve dövüşten önceki kilo alımına bağlı olarak). En ağır koyunların yumurtlama oranı daha yüksektir. Bu nedenle, doğan agneöz sayısını% 10’dan % 20’ye çıkaran kızgınlık öncesi kızarma ilgisi yoktur.
Tunus’ta Sicilo-Sarde ırkı, boyları 0.7-0.8 m olan orta boy bir koyun ırkıdır, beyaz ağırlıklı renkte heterojen, orta ağırlıkta koyunlar, 40 kg ve koçlar için 60 kg’dır. Baş, boynuzsuz hafifçe uzar. Boyun orta uzunlukta, üyeler uzun ve incedir ve gövde tam bir göbekle uzatılmıştır. Meme, güçlü bir bağlantı ve düz meme uçları ile iyi gelişmiştir. Sicilo-Sarde ırkının üreme performansı, araba kullanma, beslenme, barınma ve genetik faktörler gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Sürü yarı yoğun bir sistemde yürütülür, saman, saz, doğal otlaklar, mahsul artıkları ve yeşillikten (yeşil arpa, bersim vb.) oluşan rasyonlarla karakterizedir. Konsantre yem kullanımı yıl boyunca değişen miktarlarda gerçekleşir. Tarım Bakanlığı’ndan alınan rakamlar, bu sütçü ırkının sayılarının sürekli düşüşte olduğunu gösteriyor. Bunun için, bu yetiştiriciliğin karlılığı ve sürdürülebilirliği hakkında birçok soru gündeme getirilmiştir.
Laktasyon Fizyolojisi
Meme, kasık pozisyonunda hayvanın ventral tarafında yer alan, iki bağımsız mahalleden oluşan bir ekzokrin bezidir. Memenin sağ ve sol çeyrekleri, elastik dokudan oluşan merkezi bir askı bağıyla ayrılır. Bu bağın dalları çeyreklere kadar uzanabilir ve meme elastik deri ile kaplıdır. İki sağım arasında veya iki beslenme arasında sütün birikmesi ile büyütülebilir. Emzirme döneminde her çeyrekte meme epitel hücreleri, süt kanalları, bez sarnıcı ve meme başından oluşan salgı dokusu bulunur.
Meme epitel hücresi, en küçük hücre birimini (veya asini) oluşturan bir salgı hücresidir. Laktasyonda, epitel hücreleri, bazal tarafı bazal membran tarafında ve lümen tarafı alveolar lümen tarafında olacak şekilde polarize edilir. Sütün bileşenleri, lümen tarafı tarafından alveolar lümende salgılanır. Epitel hücreleri sıkı bağlantılarla birbirine bağlanır ve laminin, kolajen ve glikozaminoglikanlardan oluşan bir bazal membrana dayanır. Epitel hücreleri, granüler endoplazmik retikulum ile çevrili çekirdeğin bazal kısmını içerir.
Apikal plazma zarı yönünde sitoplazma, Golgi aparatını ve farklı birimlerin salgılanmasını içerir: lipid damlacıkları ve salgı kesecikleri. Apikal plazma membranı mikrovillus oluşturur. Süt yağı sentezi endoplazmik retikulum içinde gerçekleşir ve retikulumun iki zar tabakası arasında lipit damlacıklarının oluşmasıyla gerçekleşir. Oluştuktan sonra, lipid damlacıkları henüz aydınlatılmamış mekanizmalara göre apikal membrana göç eder. Laktoz, Golgi aparatında sentezlenir ve salgı veziküllerinde birikir. Proteinler, granüler endoplazmik retikulumun yüzeyinde bulunan ribozomlar tarafından sentezlenir. Daha sonra, sekretuar veziküllere dahil edilmeden önce Golgi cihazından geçerler veya olgunlaşma sürecine (özellikle fosforilasyon) başlarlar.
Süt Salgılanmasının Hormon Sistemi
Laktasyonun veya süt üretiminin başlangıcı, iki hipofiz hormonunun, yani prolaktin ve büyüme hormonlarının etkisinin sonucudur. Bu hormonların rolü hamilelik sırasında yüksek östrojen ve progesteron seviyeleri tarafından engellenir; Kuzulamadan sonra bu hormonlardaki ani düşüş prolaktin salgılanmasına ve dolayısıyla laktasyonun başlamasına izin vermektedir. Prolaktin ve GH, doğrudan veya meme bezinin transkripsiyonunu aktive eden meme epitelinden salgılanan hormonlar yoluyla etki ederek meme bezi çoğalma aşamasından süt salgılama aşamasına geçişte çok önemli bir rol oynamaktadır. Laktasyonun başlamasını sağlayan diğer faktörler olan süt sentezi ve sekresyonunun sürdürülmesinin, sistemik faktörlerin ve lokal düzenleyici faktörlerin etkileşimi ile kontrol edildiğini, östradiol ve progesteron dozlarının artması nedeniyle laktasyon boyunca süt sentezinin azaltmaktadır. Koyun türlerinin meme bezinde GH’ye özgü reseptörlerin bulunmadığını bildirmiştir, bu nedenle bu hormon, meme bezinde reseptörleri tanımlanmış olan insülin büyüme faktörlerinin sentezini ve salgılanmasını uyararak dolaylı olarak süt üretimi üzerinde olumlu etkisini gösterir. Laktasyonu tetiklemedeki rolünün yanı sıra, bu hormon (GH) kan dolaşımını arttırır ve vücut rezervlerinin mobilizasyonunu artırır.
Sütün Boşaltılması İçin Mekanizmalar![Koyunlarda Laktasyon Fizyolojisi]()
Süt, alveolleri kaplayan meme epitel hücrelerinde, kendileriyle temas eden kan damarlarının sağladığı besinlerden sentezlenir. Sentezlenen süt alveolar lümende salgılanır. İki süt boşaltma mekanizması vardır; birincisi düz kasların kasılmasıyla sütün akışı, ikincisi ise ejeksiyon refleksidir. Sütün boşaltılması için ilk mekanizma, sağımın başlangıcında meme başının basıncının etkisi altında sfinkter açıldıktan sonra ikincisinin akışıdır. Bu mekanizma, meme stimülasyonundan 5-10 saniye sonra başlar. Kanalları çevreleyen düz kasların kasılmasını içerir ve içerdikleri sütün boşaltılmasına neden olur. Bu akış aşaması, üretilen sütün% 40-50’sinin boşaltılmasına izin verir. İkinci mekanizma süt fırlatma refleksidir.
Meme ucunun veya hayvanın ilk uyarımı sırasında (koku, görme, işitme), sinir uyarıları meme başından (veya başka herhangi bir duyu organından) beyne gider ve daha sonra kana hipotalamo-hipofizer kompleksinin bir hormonu salgılar: oksitosin. Bu hormon, alveolleri çevreleyen miyoepitelyal hücrelere etki ederek kasılmalarına neden olur. Miyoepitelyal hücrelerin kasılması altında hücrelere baskı yapılarak asini lümeninde bulunan sütün terminal kanallara ve ardından intralobüler, interlobüler ve interlobar kanallara doğru fışkırması sağlanır; burada bezin sarnıcına ve ardından emzik. Süt ejeksiyon refleksi genellikle ilk stimülasyondan 20-30 saniye sonra gerçekleşir. Aynı bağlamda, Lacaune yarışında oksitosin salgılanma düzeyinin mevsime bağlı olarak önemli ölçüde farklılık gösterdiğini, çünkü sonbaharda salgı düzeyinin ilkbahardan daha yüksek olduğunu (27,5 ± 1,9 g / ml’ye karşı 12 ± Sırasıyla 1,4 g / ml) belirlenmiştir.
Kaynakça:
https://www.researchgate.net/publication/232417034_Secretion_of_milk_and_milk_components_in_sheep
https://www.intechopen.com/books/lactation-in-farm-animals-biology-physiological-basis-nutritional-requirements-and-modelization/nutrition-for-lactation-of-dairy-sheep
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu