Menopoz döneminden geçerken, libidonuzun veya cinsel tahrikinizde değişiklik fark edebilirsiniz. Bazı kadınlar libidoda bir artış yaşayabilirken, bazıları da bir düşüş yaşayabilir. Çok yaygın olsa da menopoz, tüm kadınlarda libido azalmasına neden olmaz. Çoğu durumda, menopoz sırasında libidonun düşmesi hormon düzeylerinin azalmasına bağlıdır.
Bu azalmış hormon seviyeleri, vajinada kuruluk ve sıkılığa yol açabilir, bu da cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir. Ayrıca menopoz semptomlarında cinsel ilişkiye daha az ilgi gösterebilir. Bu belirtiler şunlardır:
• Depresyon
• Ruh hali
• Kilo almak
• Sıcak basmaları
Eğer bir libido kaybı yaşıyorsanız, vajinanıza yağlarla masaj yaparak arzunuzu artırabilir, seks tarzınızı değiştirerek haz almanızı artırabilir veya dergi gazete, video yardımlarıyla libido arttırmayı deneyebilirsiniz. Şayet evde uyguladığınız tedavi yöntemleri sorununuzu çözmediyse doktorunuza başvurmanız tavsiye edilir.
Menopoz ve Libido
Menopoz, libidoyu çeşitli şekillerde olumsuz etkileyebilir. Menopoz esnasında, östrojen ve testosteron seviyeleriniz azalır, bu da sizi uyarılmanızı daha da zorlaştırabilir.
Östrojen azalması da vajinal kuruluğa yol açabilir. Daha düşük östrojen seviyeleri vajinadaki kan beslenmesinde bir düşüşe neden olur ve bu da vajinal yağlamayı olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca vajinal atrofi olarak tabir edilen vajinal duvarın incelmesine de yol açabilir. Atrofi ve vajinal kuruluk sıklıkla cinsel ilişki sırasında rahatsızlığa neden olur.
Menopozdaki diğer fiziksel değişiklikler de libidonuzu etkileyebilir. Örneğin, birçok kadın menopoz sırasında kilo alır ve vücudunuzdaki rahatsız edici görüntü, cinsel isteği azaltabilir. Gece terlemeleri ve sıcak basmaları ve de sık görülen semptomlardır. Bu semptomlarda ayrıca cinsel hayat için kendinizi çok yorgun hissetmenizi sağlayabilir. Diğer belirtiler, sizi cinsel ilişkiden uzaklaştırabilen depresyon ve sinirlilik gibi duygu durum belirtilerini içerir.
Menopozun Cinsel Hayata Olan 5 Yan Etkileri
Bildiğiniz gibi, seks, arzu ve cinsel tatmin kadından kadına değişir. Cinsel isteğiniz her zaman bir başka kadınınkine göre daha yüksek olabilir ya da cinsel tatmininiz daha kolay olabilir. Durumunuz ne olursa olsun, menopoz sıklıkla cinsiyet hakkında bildiğini düşündüğün her şeyi değiştirebilir. 2015 yılında cinsel tıp dergisinde yapılan bir araştırmada, menopoz sonrası kadınların, ortalama olarak, menopoz öncesi akranlarından daha fazla cinsel işlev bozukluğu yaşadıkları bulunmuştur. Bunun sebebi ise menopozun çeşitli cinsel yan etkilere neden olabilmesidir.
1. Azaltılmış Arzu
Kuzey Amerika Menopoz Derneği (NAMS) açıklamasına göre yaşlılıkla birlikte kadın ve erkekte arzu azalır. Fakat kadınlar cinsel dürtülerdeki azalmayı iki üç kat daha fazla hisseder. Bunun sebebi, kadının östrojen hormon düzeylerinin değişmesidir. Cinsel arzunun, yaşam refahınızla, zihinsel ve duygusal yönleriyle güçlü bir şekilde bağlantılı olduğunu hatırlamak önemlidir. Her iki durumunda, eğer menopozun denk geldiği sekse daha az ilgi duyuyorsanız, yalnız olmadığınızı bilin. Bunu yaşayan pek çok kadın var.
2. Vajinal kuruluk
Östrojen seviyelerindeki değişiklik, doğal vajinal yağlanmanızdaki azalmadan da sorumlu olabilir. Vajinal kuruluk kimi zaman daha fazla acı veren veya en azından daha rahatsız edici bir şekilde seks yapmaktan sorumludur. Çoğu kadın reçetesiz (OTC) yağlayıcıları veya vajinal nemlendiricileri kullanarak rahatlama sağlar.
3. Azaltılmış zevk
Kimi kadınlar için vajinal kuruluk, klitoris ve alt vajinaya azalmış kan akışı ile birleştirilebilir. Bu, erojen bölgelerinizin hassasiyetinin azalmasına yol açabilir. Cinsel birleşme sayı itibari ile çok olmuş olsa bile, orgazm sayı ve yoğunluğunun az olduğu bir cinsel hayata sebep olabilir. Şayet cinsel ilişkiden daha az zevk alıyorsanız, isteğinizin de azalması mantıklıdır.
4. Ağrılı Penetrasyon
Menopozun diğer yaygın yan etkisi disparoni veya ağrılı bir ilişkidir. Vajinal dokuların incelmesi ve vajinal kuruluk da dahil olmak üzere, bu duruma katkıda bulunan birçok sorun olabilir. Kimi kadınlar için bu ilişki sırasında genel bir rahatsızlık hissi yaratır. Bazıları içinse ağrı ve yanmanın yanı sıra şiddetli sancılar yaşarlar. Azaltılmış zevk, daha düşük bir cinsel ilişkiye katkıda bulunabileceği gibi, cinsel ilişkide daha fazla acı çekmeye, cinsel ilişkilerde bir ilgisizliğe yol açabileceği anlamına da gelir.
5. Duygusal Dikkat Dağıtıcı
Zihinsel durum her kadının, cinsel arzusu, uyarılması ve tatmin olması konusunda büyük bir rol oynayabilir. Menopoz kimi zaman daha sıkıntılı bir zihinsel duruma katkıda bulunabilir. Hormonla alakalı değişikliklerden ve gece terlemelerinizin bir sonucu olarak yorgun hissediyor olabilir siniz. Ya da normalden daha stresli ve duygusal olabilirsiniz. Bütün bu duygular, yatak odasına potansiyel olarak aktarılabilir, bu da cinsel yan etkilerin fiziksel yanı sıra zihinsel olabileceği anlamına gelir.
Her Kadın Menopoz Hakkında Bilmesi Gereken 11 Önemli Nokta
Menopozdan geçiyor ve libidonuzdaki değişiklikleri fark ediyorsanız, doktorunuz bu değişikliklerin altında yatan nedenleri belirlemeye yardımcı olur. Ayrıca evde yapılan ilaçlar, reçetesiz (OTC) ilaçlar, reçeteli ilaçlar gibi tedavileri önererek yardımcı olabilir. Cinsel arzunuz neden azaldığına bağlı olarak, doktorunuz yardım için sizi başka bir profesyonele de yönlendirebilir. Örneğin, cinsel dürtünüzün azalması için fiziksel bir neden yoksa ya da eşinizle ilişkinizi geliştirmek için yardım istiyorsanız evlilik danışmanlığı istemiyorsanız bir cinsiyet terapisti önerebilir.
Doktorunuzla Konuşmak İçin İpuçları
Doktorunuzla cinsel ilişkiniz hakkında konuşmak rahatsızlık 
duymanıza sebep olabilir. Ancak unutmayın ki, sağlığınız ve iyiliğiniz için ne gerekiyorsa yapmak gerekir. Bu konuyla ilgili rahatsızlık duyuyorsanız, size yardımcı olacak birkaç ipucu:
• Doktorunuzla görüşmeye tuttuğunuz notlarınızla girin. Endişeleriniz konusunda spesifik olun. Semptomlarınız hakkında notlar tutun, onları daha iyi veya daha kötü kılan şeyleri ve ortaya çıktıklarında ne hissettiğinizi de içeren notlar tutmanız doktorunuza yardımcı olacaktır.
• Randevunuza gelmeniz için sorularınızı yazın. Doktorunuzla konuşurken stresli olacağınızdan, sormak istediğiniz her şeyi hatırlamak zor olabilir. Soruları önceden yazmak, ihtiyacınız olan tüm bilgileri aldığınızdan ve konuşmayı yönlendirmenize yardımcı olacaktır.
• Doktorunuzun sizden hangi bilgiler isteyebileceğini bilin. Her durum farklıyken, doktorunuzun ne isteyebileceğini anlamak sinirlerinizi sakinleştirmenize yardımcı olabilir. Muhtemelen semptomlarınızın ne kadar sürdüğünü, size ne kadar acı veya sıkıntı çektirdiklerini, hangi tedavileri denediğinizi ve cinselliğe olan ilginizin değişip değişmediğini soracaktır.
• Genellikle doktordan önce bir hemşire görürsünüz. Şayet randevunuza girmeden önce, hemşiresine doktorla cinsel konular hakkında konuşmak istediğinizi söylerseniz, hemşire doktoru bilgilendirebilir. Ve sonrasında doktorunuz konuyu bildiği için, konuya girmeniz daha kolay olur ve konuşma bölünmez.
Tedavi
Menopoz nedeniyle oluşan libido değişikliklerini tedavi etmenin birçok yolu vardır.
Hormon Replasman Tedavisi (HRT)
HRT tedavisi; altta yatan hormon değişikliklerini hormon tedavisi (HRT) ile tedavi etmektir. Östrojen içerikli haplar, vücudunuzun artık yapmadığı hormonları değiştirerek vajinal kuruluk ve vajinal atrofi azaltmaya yardımcı olabilir. Kalp krizi, kan pıhtıları ve meme kanseri dahil olmak üzere potansiyel östrojen tedavisi riskleri vardır. Sadece vajinal belirtileriniz varsa, östrojen krem veya vajinal halka sizin için daha iyi bir seçenek olabilir.
Ayrıca, orta seviyedeki testosteron dozlarının menopozdan geçen kadınların libidolarını artırmasına yardımcı olabileceğine dair bazı kanıtlar vardır. Testosteron tedavisinin ayrıca, yüksek kolesterol ve tüylenme ve akne riski de dahil olmak üzere potansiyel olumsuz yan etkileri vardır.
Yağlı Kayganlaştırıcı Madde
Eczaneden temin edebileceğiniz bir yağ ya da kayganlaştırıcı, vajinal kuruluğu rahatlatır ve cinsel ilişkiyi daha rahat hale getirebilir. Eğer cinsel ilişki sırasında rahatsızlık veya ağrı libidonuzu etkiliyorsa, libidonuzu artırmanıza yardımcı olabilir.
Egzersiz
Egzersiz yalnızca kilo almayla savaşmakla kalmaz, aynı zamanda ruh halinizi de geliştirebilir. Bilindiği gibi egzersiz, stresi azaltabilen ve olumlu duyguları tetikleyebilen endorfin salgılar. Bir süredir egzersiz yapmakta zorlanıyorsanız veya egzersiz yapmıyorsanız, yavaş tempodan başlayıp günde en az 30 dakika egzersiz yapmaya doğru çalışın. Ayrıca, çoğu zaman ilgilendiğiniz ancak daha önce denemediğiniz bir etkinliği denemek isteyebilirsiniz. Burada önemli olan; zevk aldığınız bir şey yapmaktır, böylece egzersizi zorunlu yapılması gereken bir iş gibi görmezsiniz, keyif alırsınız.
Eşinizle iletişim kurun
Genellikle menopoz sırasında libido kaybı; fiziksel semptomlara bağlı olmakla birlikte, eşinize daha fazla bağlı kalmak, aynı zamanda cinsel hayatınız için havaya girmenize yardımcı olabilir. Eşinizle iletişime açık olun, böylelikle hem fiziksel hem de zihinsel olarak ilişkinizin nelerden geçtiğine dair samimi açıkça konuşabilirsiniz.
Samimiyete odaklanmak
Seks hayatı; eşinizle yakın hissetmenin tek yolu değildir. Okşamak, öpüşmek ve diğer cinsel olmayan yakınlık eylemleri, eşinizle aranızda bir bağ kurarak, cinsel tahrikinizi artırmanıza yardımcı olabilir.
Kegel egzersizleri
Kegel egzersizleri, pelvis kaslarında sıkılaştırma sağlayarak cinsel ilişki sırasında hislerinizi artırmanıza yardımcı olabilir. Bu egzersizi uygulayabilmek için öncelikle doğru kasları bulmanız gerekir. Bunu yapmanın en kolay yolu, idrarınızı yaparken orta akış durumunda işemeyi durdurmaktır. Tekrar aktive ettiğiniz zaman yani işemeye devam ettiğiniz zaman ki kaslar pelvis taban kaslarınızdır.
Kegels egzersizi yapmak için; pelvik taban kaslarınızı kontrol edin ve kasılmayı beş saniyeliğine tutun. Ardından beş saniye boyunca yavaşça bırakın. Bu hareketi günde 3 kez 10’ar defa tekrarlamaya çalışın.
Terapi
Terapi hem tek başına hem de eşinizle birlikte, menopozun bazı duygu durum belirtilerini azaltmanıza ve azaltılmış bir libidoyu nasıl yönetebileceğiniz konuda size yardımcı olur.
Sonuç itibariyle; menopoz sırasında libido kaybı genellikle azalmış hormon seviyelerine bağlıdır. Menopoz sırasında ve sonrasında hormon üretimi daha düşük seviyelere düşer. Bu, vajinal kuruluk gibi bazı belirtilerin muhtemelen tedavi olmaksızın iyileşmeyeceği anlamına gelir. Gece terlemeleri gibi libido kaybına yol açan diğer semptomlar, çoğu kadında için eninde sonunda kaybolur. Menopoz sırasında cinsel dürtü azaltmasındaki nedenlerin çoğunun giderilmesine yardımcı olabilecek tedaviler vardır.
Kaynakça:
menopause.org
womenshealth.gov
healthline.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu