Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Polifenol Nedir? Nelerde Bulunur? Faydaları Nelerdir?

0 899

Polifenol; bitkilerin içinde olan doğal kimyasallara verilen isimdir, bir başka deyişle mikro besinlerdir. Kelime kökeni “çok” anlamında olan eski Yunan’ca (Pollus) kelimesi ile fenol kelimelerinin birleşiminden türemiştir. Polifenolller ayrıca; bitkinin her molekülünde birden fazla fenol (aromatik türev) bulunması olarak da adlandırılmaktadır.
Bitkilerde doğal olarak bulunan polifenoller suda çözünür haldedir ya da organeller de selüloza bağlı olarak bulunurlar. Fakat vitamin ve minareller gibi temel besin öğesi değillerdir. Hastalıklara karşı korucuyu etkileriyle bilinen bu mikro besinler ile ilgili ilk kez 1894 yılında tanımlamalar yapılsa da resmi bir statü kazanmamıştır. Son zamanlarda dünya çapında bitkisel tedavi yöntemlerinin araştırılmasıyla birlikte, minimal işlenmiş meyve, sebze ve tahıllardaki bu mikro besinler hakkında bilimsel araştırmalar hızlanarak devam etmektedir.

Polifenollerin FaydalarıPolifenol Nedir? Nelerde Bulunur? Faydaları Nelerdir?

Temel besin öğesi olmamasıyla birlikte; hastalıkların önlenmesinde ve korunmasında faydasının çok olduğu düşünülmektedir. Antioksidan özelliğinin faydası olabileceği düşünülen, hastalıklardan bazıları : kardiyovasküler hastalıkları iyileştirilmesinde, kanser tedavisinde, diyabet tedavisinde, kilo ve sindirim sorunlarının çözülmesinde, alzheimer hastalığından önlenmesinde, kolesterol yüksekliğinde, felç, metabolik sendrom, HDL ve LDL bozukluğunda, kan basıncını düzenleme de…
Bugüne kadar In Vitro testleri kadar, insanlarla üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda da elde edilen veriler sınırlıdır. Dolayısıyla polifenollerin faydaları hakkında Avrupa birliği gıda güvenlik (EFSA) mevzuatlarında bir bilgi yoktur. Ayrıca, polifenollerin sağlık üzerindeki etkisinin incelendiği çalışmaların çoğunda, tek başına polifenollerden ziyade bu açıdan zengin yiyecekler kullanılır. Bu nedenle, bulunan herhangi bir etkiyi özel olarak polifenollere atfetmek doğru olmaz. Zira etkiler yiyeceklerin diğer bileşenlerinin bir sonucu da olabilir.
Gıda ürünlerine ilişkin iddiaları bilimsel olarak değerlendiren; Avrupa Birliği Gıda güvenliği (EFSA) bugüne dek, zeytinyağı dışında polifenollere ilişkin tüm iddiaları reddetti. “Zeytinyağı polifenolleri kan yağlarının stresten korunmasına katkıda bulunur” şeklinde beyan vererek zeytinyağındakini kabul etti. Bu beyanına; “Zeytinyağındaki polifenol ün yararlı olabilmesi için; günde 20 g miktarında alınması gerekir.” İbaresini de açıklama olarak ekledi.

Polifenol KaynaklarıPolifenol Nedir? Nelerde Bulunur? Faydaları Nelerdir?

Hemen hemen bütün meyveler ve sebzelerin çoğunluğu polifenol kaynaklarıdır. Diğer kaynaklar arasında kabuklu yemişler ve tohumlar, kakao ürünleri (örnek: siyah çikolata), tam tahıllı ürünler, çay ve kahve ile kırmızı şarap gelir. Meyve ve sebzelerden yenilerek alınabileceği gibi, toz ve kapsül şeklinde besin takviyesi olarak alınabilinir. Polifenol oranı yüksek bulunan bazı gıda maddelerine örnek şunları verebiliriz.
Aşağıda bahsi geçen oranlar 100 gr başına polifenol oranlarıdır.
• Karanfil ve diğer baharatlardan biberiye, kekik, hardal ve tarçın 3-10 mg arası
• Kakao tozu ve bitter çikolata : 3,448 mg
• Meyveler; yaban mersini 560 mg, böğürtlen 260 mg, çilek 235 mg, kırmızı ahududu 215 mg, siyah kuş üzümü 758 mg, erik 377 mg, tatlı kiraz 274 mg, elma 136 mg, elma suyu ve nar suyu gibi meyve suları da bu mikro besinlerin yüksek sayılarını içerir.
• Siyah fasulye; 59 mg ve beyaz fasulye, 51 mg var.
• Kuruyemiş; fındık 495 mg, ceviz, 28 mg, badem, 187 mg, cevizler, 493 mg
• Sebzeler; enginar, 260 mg, hindiba, 166–235 mg, kırmızı soğan, 168 mg, ıspanak, 119 mg
• Soya: 148 mg
• Yoğurt: 84 mg
• Siyah çay: 102 mg
• Yeşil çay: 89 mg
• Kırmızı şarap: 101 mg
• Zeytinyağı: 306 mg

EFSA tarafından da kabul edilen zeytinyağındaki polifenol oranı zeytin olgunlaştıkça düşer.

Kullanımında Dikkat Edilmesi GerekenlerPolifenol Nedir? Nelerde Bulunur? Faydaları Nelerdir?

• Diğer reçeteli ilaçlarla birlikte kullanımında etkleşim riski
• Tiroid sorunları
• Kanserojen etkiler
• Doz aşımında ve uzun süreli kullanımda karşılaşılacak olası yan etkiler (Sinirlilik, baş ağrısı, kalp düzensizlikleri, hipertansiyon, huzursuzluk, uykusuzluk, titreme vb durumlarda kullanılan polifenol kaynaklı besinin kullanım süresine ara ya da son verilmelidir.)
• Çayın süt ile beraber kullanımında içeriklerindeki bazı maddelerin etkileşiminden dolayı polifenol etkisi yok olur.
• Hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanımlarda.
• Böbrek hastalıklarında
• Polifenoller demir emilimini azaltabilir
Sonuç olarak; bu tip gıdalar sağlıklı ve dengeli beslenmenin önemli bir unsurudur. Gelişmiş ülkelerin çoğunda; yetişkinlerin ve 1 yaş üzeri çocukların her gün en az 5 porsiyon meyve ve sebze ile tam tahıllı yiyecekler almaları önerilir. Polifenoller antioksidan özellikleriyle biliniyor ve bu etkileri araştırılmadan inkara gidilemez. Pek çok araştırmacı, polifenollerin biyolojik aktivitelerini, beslenme biçimimizdeki antioksidan potansiyelleri nedeniyle incelemeye devam ediyor.

Kaynakça:
http://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-kakao-ve-cikolatada-bulunan-polifenollerin-kardiyovaskuler-saglik-ile-iliskisi-73815.html
Del Rio D, et al. (2013). Dietary (poly)phenolics in human health: structures, bioavailability, and evidence of protective effects against chronic diseases. Antioxidants and Redox Signaling 18:1818-1892.

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku