Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Psikolojide Yaklaşımlar

0 2.235

Psikolojide YaklaşımlarYapısalcı Yaklaşım (Strüktüralizm): Psikolojinin konusunun bilinç olması gerektiğini savunan yaklaşımdır. Bilimin en sade öğelerini( duyum,algı,bellek vb) incelemeli ve bilinci tanımlamalıdır. Bunu gerçekleştirmek için insanın kendi kendisini anlatmasına karşılık gelen içebakış yöntemini kullanır (W.Wundt).

Davranışçı Yaklaşım (Bihevyorizm): Bu yaklaşıma göre psikoloji organizmanın doğrudan gözlemlenebilir davranışlarını incelemelidir.
İçebakış yöntemini ve bilinci savunan Yapısalcı yaklaşıma şiddetle karşı çıkar. Sebebi; bu yaklaşıma göre içgözlem özneldir ve bilinç somut değidir. Halbuki Psikoloji bir bilim dalı olduğuna göre somut kavramı incelemeli ve nesnel yöntemleri uygulamalıdır. Yani bu yaklaşımda, Psikoloji’nin deney ve gözlem yolunu seçmesi gerekir.
Bihevyorizm tüm davranışların öğrenilmiş olduğunu söyleyerek içgüdüleri de rededer (J.B Watson).

İşlevselci Yaklaşım (Fonksiyonolizm): Fonksiyonolizme göre Psikoloji’nin konusu insanın çevresiyle uyumunu basitleştiren zihinsel süreçleri (algılama, öğrenme, hatırlama..) olmalıdır. İnsan bilincini değil; insan bilincinin işlevlerine odaklanılmalı ve sonuçlar pratik yaşama kanalize edilmedir. Fonksiyonistler gözlem-deney, içe bakış gibi tüm yöntemleri uygulmaktan yanadırlar. (J.Dewey)

Psikanalitik Yaklaşım (Bilinçaltı Psikolojisi): İnsan davranışlarındaki sebeplerin bilinçaltında saklandığını savunan yaklaşımdır. Yani Psikaanalitik’te bilinçaltı yaşantıları ana çıkış noktasıdır. Biliçaltına süpürülen negatif duygu ve yaşanmışlıklar bireyin davranışlarını birinci dereceden etkiler. İşte bu yüzden davranışlarının kökenine inmek için bilinç altına itilen istenmeyen duyguların tekrar bilinç düzeyine çıkarılması gerekir. Bu psikoterapi yöntemidir (Çağrışım hipnoz ve telkin) (S.Freud).

Bütünlükçü Yaklaşım (Gestalt Psikolojisi): Bütünün parçalardan bağımsız özellikler taşıdığını kıstas alan yaklaşım; davranışların fonksiyon veya bütünden parçalara giderek değil; bütünlüğü içinde incelenip Psikolojide Yaklaşımlartanımlanması gerektiğini ilke edinir. Bu yüzden Gestalt Psikolojisi tüm yaklaşımların toplamı gibi düşünülebilir. Algı ve öğrenme konuları üzerinde yoğunlaşmıştır. Yöntemi gözlem ve deneydir (Köhler, Koffka).

Hümanistik (İnsancıl) Yaklaşım: Doğumdan ölüme kadar geçen süreçte temel ihtiyaçlara giren (yemek yeme, uyuma, güven, sevgi, saygı ve kendini gerçekleştirme gibi unsurlar bulunur. İnsanların davranışlarının sebebini anlayabilmek için de yaşantısının neler içerdiğini bilmek gerekir.
Hür yaşamak, hür seçimler yapmak, kendine has olan duygularına sahip çıkmak, gibi amaç ve hedeflerin hepsi Hümanistik yaklaşımın birer parçasıdır. Hümanist yaklaşım davranışçı yaklaşımı reddeder. Sebebi; insanın yalnızca dış uyarıcılardan gelen tepki ve etkilere cevap veren pasif ve durağan bir varlık olmadığını ve düşünüp; gözlemleyebilen kendi tercih ve amaçlarına sahip çıkabilen özgür bir varlık olduğunu koyu puntolarla söyleyerek yöntemini içgözlem olarak belirler (C. Rogers).

Biyolojik Yaklaşım: İnsanın psikolojik bütünlüğüne ve biyolojik bir yapıya sahipliğine dikkat çeker. Biyolojik yaklaşımda tüm insan davranışlarının merkezi beyindir ve karmaşık zihinsel aktivitelerin oluştuğu süreçler işte tam beyinde oluşur. Sinirsel süreçleri etkileyen bu mekanizma davranışları nörobiyolojik ve biyolojik nedenlerle sonuçlandırmalıdır. Deney yönetimini uygular (A.Meyer).

Kaynakça:
İzmir Özel Elit Dershanesi Yayınları – Felsefe Grubu Ders Kitabı

Yazar: Gülşah Dedeoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku