Sanal Terapi Nedir?

Sanal terapi, telefon, uygulama, görüntülü sohbet ve hatta bir sanal gerçeklik cihazı aracılığıyla gerçekleşen terapidir. Sanal terapi, kişilerin bir terapisti görmesine gerek kalmadan, kendi evlerinde sorunlarına çözüm aramalarına olanak tanır. Her bir sanal terapi türünün kendine has farklı faydaları ve sınırlamaları vardır. Kişi coğrafi olarak izole edilmişse, sanal terapi bakıma erişimini artırabilir. Sanal terapi bir tür teletıptır ve kişinin elektronik bir cihaz aracılığıyla aradığı herhangi bir tedaviyi içerir. Bazı sanal terapi örnekleri vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Video konferans yazılımı aracılığıyla bir pratisyenle konuşmak
• Terapiye erişmek için bir uygulama kullanmak
• Telefon ve e-posta tabanlı terapiler, örneğin bir fizyoterapist e-posta yoluyla belirli egzersizler önerdiğinde kullanılır
• Müşterileri veya hastaları uzaktan değerlendirmek için çevrimiçi cihazların kullanılması, örneğin, bir konuşma terapisti ilerlemeyi ölçmek için çevrimiçi araçlar kullandığında

Sanal Terapi Türleri

Teoride, laboratuar testi ve fiziksel temasa ihtiyaç duyulmayan herhangi bir tedavi sanal bir platformda uygulanabilir. En yaygın sanal terapi türleri vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
Sanal psikoterapi
Bazen telemental sağlık veya telepsikoloji olarak adlandırılan sanal psikoterapi, zihinsel sağlık sorunları, ilişki ya da cinsel sağlık sorunları veya görüntülü sohbet, e-posta, telefon, kısa mesaj veya e-posta yoluyla önemli stres yaşayan kişileri tedavi eder. Çoğu sanal psikoterapi seansında, lisanslı terapist yeni bir platform aracılığıyla geleneksel terapi sağlar. Birey duyguları hakkında konuşabilir, ilişkileri hakkında içgörü arayabilir ve yaşam tarzı değişikliklerini uygulamak için yardım isteyebilir. Daha yeni bir sanal psikoterapi biçimi, akıl sağlığını iyileştirmek için uygulamalar veya koçluk kullanır. Bu yaklaşım, kişi lisanslı bir pratisyen tarafından bakım görmediği için geleneksel bir terapi şekli değildir. Bunun yerine, zamanla kendi semptomlarını izleyebilir, bir bottan sanal koçluk alabilir veya günlük akıl sağlığı ipuçları alabilirler.
Sanal fizik tedavi
Sanal fizik tedavi, çevrimiçi veya telefon tabanlı bir ortamda geleneksel bakım sunar. Fiziksel terapist, son semptomları konuşabilir, egzersiz önerebilir veya taramalar yapabilir. Bazı durumlarda, terapist danışandan egzersiz yapmasını isteyebilir, ardından formunu ve ilerlemesini değerlendirmek için bir kamera kullanabilir. Bazı fizik tedavi uygulamaları, ek egzersizler sunarak veya kişinin seanslar arasındaki ilerlemesini izlemesine izin vererek terapiyi tamamlar. Kişi bu uygulamaları sanal veya yüz yüze terapinin yanında kullanabilir.
Sanal konuşma terapisi
Sanal konuşma terapisi, kekemelik, felçten kaynaklanan afazi veya telaffuz güçlüğü gibi bir dizi konuşma bozukluğunu tedavi edebilir. Sanal bir seansta, terapist kişinin konuşmasını değerlendirebilir, konuşma sorunlarını düzeltmek için onlara stratejiler önerebilir veya yeni konuşma kalıplarını uygulamalarına yardımcı olabilir. Sanal konuşma terapisi çıkan formu konuşmasını geliştirmek için gerçek insanlar yerine robotlar kullanmaktadır. Kişilerin seanslar arasında konuşma hedeflerine ulaşmalarına veya zaman içindeki konuşma değişikliklerini izlemelerine yardımcı olmak için sanal konuşma terapisi uygulamaları da mevcuttur.
Sanal mesleki terapi
Mesleki terapi, kişilerin belirli yaşam becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur ve genellikle diğer tedavi türleriyle birlikte kullanırlar. Örneğin, felçten kaynaklanan konuşma sorunları olan kişi konuşma terapisini seçebilir, ardından bir konuşma yardımcı cihazı kullanmak için gerekli motor becerilerde ustalaşmasına yardımcı olmak için mesleki terapiyi kullanabilir. Sanal meslek terapisinde terapist, görüntülü sohbet gibi sanal bir platformda teknikler hakkında koçluk, ipuçları ve geri bildirim sunar. Bazı sanal mesleki terapi biçimleri, bireyin karşılaşabileceği gerçek dünya durumlarını taklit etmek için sanal gerçekliği de kullanabilir.

Sanal Terapinin Faydaları ve Dezavantajları

Sanal terapiyi düşünen bir kişi veya sağlık uzmanı, artıları ve eksileri değerlendirmelidir ve bunlar aşağıdaki gibidir:

Faydaları

Sanal terapi nispeten yeni bir terapi çeşitidir ve araştırmacılar henüz her tür çeşidini detaylı bir şekilde test etmemişlerdir. Bununla birlikte yapılan ön araştırma, etkili olabileceğini öne sürmektedir. Örneğin, 2020’de diz ameliyatını izleyen sanal fizik tedavi üzerine yapılan bir çalışma, sanal terapinin yüz yüze tedaviye benzer faydalar sağladığını bulmuştur ve ayrıca bu maliyetleri önemli ölçüde düşürmüştür. 2017 tarihli bir sistematik incelemenin yazarları, telemental sağlık hizmetlerinin geleneksel akıl sağlığı hizmetlerine benzer kalitede bir bakım ve sonuçlar sağladığını da öne sürmüşlerdir. Sanal terapinin yukarıda sayılan faydalarında dışında başka faydalarıda bulunmaktadır. Bu faydalar aşağıdaki gibidir:
• Bakıma daha fazla erişim: Fiziksel engelli, coğrafi olarak izole edilmiş veya terapiye gitmek için zamanı olmayan kişiler tedaviye sanal seçeneklerle erişebilirler.
• Daha fazla mahremiyet: İyi yönetilen sanal terapi, kişinin bekleme odasında oturmak veya diğer kişilerle etkileşime girmek zorunda kalmadan kendi evinin mahremiyetinde bakım alabileceği anlamına gelir.
• Maliyet tasarrufu: Sanal terapi daha ucuza mal olabilir. Terapist için genel giderler, özellikle de yalnızca çevrimiçi bir bakım modeline geçerlerse daha düşük olabilir.
• Müşteri memnuniyeti: Sanal terapiyi takiben memnuniyet üzerine yapılan çoğu araştırma, müşterilerin en azından geleneksel bakımdan olduğu kadar memnun olduğunu göstermektedir. Bazı kişiler için sanal bakım aramak daha az stresli olabilir ve memnuniyeti büyük ölçüde artırır.

Dezavantajları

Sanal terapinin bazı dezavantajları vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Verilerle ilgili kaygılar: Bir terapist yanlış platformu seçerse veya terapi seanslarını şifrelemezse, üçüncü bir taraf bir müşterinin mahremiyetini ihlal edebilir. Bir müşteri halka açık bir ağda bakım ararsa veya bilgisayarının kilidini açık bırakırsa, meslektaşları veya ev arkadaşları oturumlarını görüntüleyebilir.
• İlişki kaygıları: Danışanın seçtiği yönteme bağlı olarak, terapistle güvene dayalı bir ilişki kurmak daha zor olabilir. Örneğin, e-posta tabanlı sağlanan terapide, kişinin ses tonu vücut diline dair ipuçlarını ortadan kaldırarak olası olarak iletişim sorunlarına sebep olur.
• Teknolojik sınırlamalar: Yavaş ağlar, düşük kaliteli video ve sohbet gecikmeleri terapiyi daha zor hale getirebilir.
• Teknolojik uzmanlık ve felsefe: Teknolojiden memnun olmayan kişiler, sanal tedaviden daha az rahat veya daha fazla endişe duyabilirler.

Sanal Terapinin Maliyeti

Bazı araştırmalar, sanal terapinin sağlık hizmeti maliyetlerini azaltabileceğini öne sürmektedirler. Terapistler daha az masrafa sahip oldukları için daha az ücret alabilir. Tele-sağlık erişimi iyileştirebildiğinden, kişi ihtiyaç duyduğu önleyici bakımı alabileceği ve daha az ciddi sağlık sorunu yaşayabileceği için uzun vadeli maliyetleri potansiyel olarak azaltabilir. Sanal terapi, araba bakımı, yakıt, çocuk bakımı veya işte kaybedilen zaman gibi ikincil maliyetleri de muhtemelen azaltacaktır. Bununla birlikte, sanal terapistlerin tümü tele sağlık seansları için daha az ücret almaz. Örneğin, Medicare alıcıları genellikle yüz yüze bakım için ödeyecekleri aynı fiyatı öderler. Tüm sigorta şirketleri sanal bakımı kapsamaz ve yaygın standartların hiçbiri bunu karşılamalarını gerektirmez. Sanal terapiyi düşünen herkes sigorta sağlayıcısı ile sigorta seçeneklerini araştırmalı veya farklı ödeme seçeneklerini keşfetmelidir.

Sanal Terapi Hizmet Sağlayıcıları

Teletıp uygulamak için, kişinin lisanslı bir profesyonel olması gerekir. Sağlayıcılar, özellikle ülke veya şehir sınırlarında çalıştıklarında lisans sorunlarıyla karşılaşabilirler. Her lisanslama kurulu kendi kurallarını belirler, bu nedenle müşteriler lisans yasalarını kontrol etmeli ve terapistlerinin lisansını sormalıdır. Bir şirket, bir uygulama aracılığıyla destek sunduğunda veya lisanssız bir uzmandan tavsiye sunduğunda, genellikle tıbbi bakım sunmadıklarını netleştirmeleri gerekir. Örneğin, günlük akıl sağlığı ipuçları sunan akıl sağlığı uygulaması, psikoterapi sağladığını iddia edemez.
Sanal terapi, COVID-19 pandemisinde olduğu gibi, kişi evden çıkmak istemediğinde veya yapamadığında ya da gitmemesi gerektiğinde harika bir seçenektir. Diğer herhangi bir tedavide olduğu gibi, sağlayıcının kimlik bilgilerini kontrol etmek, net hedefler belirlemek, işe yarayıp yaramadığına dair geri bildirim sağlamak ve tedavi etkisiz ise sağlayıcıları değiştirmek önemlidir.

Kaynakça:
https://www.healthit.gov/faq/are-there-state-licensing-issues-related-telehealth
https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/tmj.2015.0002
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0885230815000790?via%3Dihub

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu